Goraczka Q jako problem epizootiologiczno-epidemiologiczny w swiecie i Polsce w latach 1956-1991

• Autorzy: Anusz Z
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Na tle sytuacji epizootiologicznej gorączki Q w świecie omówiono mechanizmy szerzenia się oraz obraz i przebieg kliniczny gorączki Q u zwierząt i ludzi we wszystkich ogniskach tej choroby występujących w Polsce w latach 1956-1991. Wykazano, że występująca wśród owiec i bydła gorączka Q powoduje zawodowe zakażenie ludzi. Potwierdzono hipotezę o środowiskowym charakterze gorączki Q w jednym z ognisk gorączki Q w województwie olsztyńskim. Stwierdzono, że w diagnostyce różnicowej chorób odzwierzęcych ludzi, lekarze winni zawsze uwzględniać gorączkę Q, podobnie lekarze wet. w różnicowaniu ronień zwierząt. Chorzy po przebyciu ostrej fazy gorączki Q wymagają wieloletniej obserwacji ze względu na możliwość skąpoobjawowych powikłań sercowo-naczyniowych. Własne badania seroepizootiologiczne wykazały obecność przeciwciał anty C. burnetii u owiec i bydła w 11 województwach w kraju. Ogółem zanotowano w Polsce w omówionym okresie 11 ognisk epidemicznych, w tym 6 ognisk w woj. olsztyńskim. Niezbędne są dalsze badania w celu rozeznania sytuacji epizootiologicznej i epidemiologicznej gorączki Q w skali całego kraju.

RU

The mechanism of Q fever spread, nature and clinical course in animals and humans in all Q fever focuses in Poland in the years 1956-1991 have been discus­sed in the light of the present epidemiological situation of Q fever in the world. Q fever in sheep and cattle was found to cause an occupational human infection. The hypothesis about an environmental nature of Q fever in one of the Q fever focuses in Olsztyn province was confirmed. It was stated that Q fever should always be taken in account in human zoonoses and animal abortions. The patients who have suffered from severe Q fever require observations for many years because of a possibility of very unclear symptoms of heart and vessel complication. Our own seroepizootiological studies have shown the presence of antibodies against C. burnetii in sheep and cattle in 11 provinces in Poland. In this period 11 epidemic focuses (6 in Olsztyn province) were noted. It is necessary to conduct further studies to diagnose epidemiological and epizootiological situation of Q fever in the whole contry.

EN

Рассмотрено механизмы распространения, а также ход и клиническая картина Ку-лихорадки у животных и человека во всех очагах этой болезни, проявившихся в Польше в 1956-1992 гг., на фоне эпизоотологической ситуации Ку-лихорадки в мире. Установлено, что наблюдающаяся у овец и крупного рогатого скота Ку-лихо- радка вызывает профессиональное заражение людей. Подтверждено гипотезу относительно зависимости Ку-лихорадки от окружающей среды в одном из очагов этой болезни в Олынтынском воеводстве. Констатировано, что при дифференцированной диагностике антропозоонозов врачи всегда должны принимать во внимание Ку-лихорадку; подобным образом должны поступать ветеринарные врачи при установлении причин выкидышей у животных. Больные, прошедшие острую фазу Ку- -лихорадки, требуют многолетних наблюдений в связи с возможностью появления слабо выра­женных сердечно-сосудистых осложнений. Проведенные автором сероэпизоотологичес- кие исследования выявили присутствие антител против С. burnetii у овец и крупного рогатого скота в 14 воеводствах Польши. Необходимы дальнейшие исследования с целью изучения эпизоотологической ситуации Ку-лихорадки в масштабе всей страны.

Słowa kluczowe

PL

choroby czlowieka; choroby zwierzat; goraczka Q; sytuacja epizootyczna; sytuacja epidemiologiczna; riketsjozy; lata 1956-1991

EN

human disease; animal disease; Q fever; epizootic situation; epidemiological situation; rickettsiosis; 1956-1991 period

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Academiae Agriculturae ac Technicae Olstenensis. Veterinaria
• Rocznik: 1993
• Tom: 21
• Opis fizyczny: s.3-19,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Anusz Z

• Akademia Rolniczo-Techniczna, Olsztyn

Bibliografia

• Anusz, Z., 1970, Zarys epidemiologii chorób zakaźnych. PWN, Warszawa.
• Anusz, Z., 1968, Gorączka Q w Polsce na tle sytuacji światowej w latach I 1956—1966. Życie Wet., 2: 42—45.
• Anusz, Z., 1984, Gorączka Q. Informacja ostrzegawcza. ART, Olsztyn, Ośrodek Organizacji Badań i Wdrożeń.
• Anusz, Z., 1985, Program badań nad gorączką Q. W: Materiały dydaktyczne. Epidemiologia, pod red. Z. Anusza, CDNSKM, Warszawa, 113.
• Anusz, Z., 1986, Serological review of Q fever in sheep cattle, and men in the Olsztyn province in Poland. 37 Annual Meeting of the European Association for Animal Production, Budapest, 1—6 September, Hungary, Summaries.
• Anusz, Z., E. Walkowiak, J. Krupa, D. Kruszewska, W. Rumin, H. Ciecierski, 1986, Occurence of Coxiella burnetii antibodies in bisons (Bison bonasus) from the Białowieski Prinsaeval Forest and in cattle and sheep from villages around it. 37 Annual Meeting of the European Association for Animal Production, Budapest, 1—6 September, Summaries, tom I, 538.
• Anusz, Z., J. Knap, J. Ziemka, Z. Piesiak, K. Вorko, Н. Ciecier­ski, D. Kruszewska, Z. Lewińska, E. Mikołajczyk, W. Rumin, 1986, Dwa ogniska gorączki Q u ludzi, owiec i bydła w województwie olsztyń­skim. Prz. Epid., 40: 349—361.
• Anusz, Z., 1987, Epizootiology and epidemiology of Q fever in Poland in the years 1956—1986. Congress „Rickettsiology: the present and the future", Pa­lermo, Italy, 21—28 June, Abstracts, 96.
• Anusz, Z., Z. P i e s i a k, J. Knap, J. Ziemka, 1987, Epidemic focus of Q fever in furierry factory in a town „Z" in Olsztyn province. Congress „Ric­kettsiology: the present and the future". Palermo, Italy, 21—28 June, 97.
• Anusz, Z., K. Duch, 1988, Preliminary observations on the occurence of anti Coxiella burnetii in dogs from different environments. International Symposium on Veterinary Epidemiology and Economics, Vanase Copenhagen, Denmark.
• Anusz, Z., J. Knap, Z. Kuletа, K. Вorko, A. Platt-Samoraj, A. Rączka, J. Adamus, E. Zduńczyk, С. Lichtenstein, J. Makiełkowski, 1988, Ognisko gorączki Q w fermie owiec w województwie olsztyńskim. Lekarz Wojskowy, 9—10 (V): 609—615.
• Anusz, Z., J. Knap, 1988, Gorączka Q jako choroba ludzi i zwierząt, Pol. Tyg. Lek., 43, 40: 1603—1607.
• Anusz, Z., J. Knap, 1989, Epizootiology, epidemiology and clinical characte­ristics of Q fever in Poland. 4th European Congress of Clinical Microbiology, Nice, France, 301.
• Anusz, Z., J. Řeháček, J. Siemionek, E. Kovčovа, Е. Kociano­va, V. Lisak, A. Platt-Samoraj, J. Urvolögyi, 1990, Present status on Q fever in Olsztyn Province, Poland. Proc. IVth International Symposium on Rickettsiae and Rickettsial Diseases, October 1—6, Pieštany, CSFR, 59—60.
• Anusz, Z., Řeháček J. Knap, H. Krauss, H. Ciecierski, A. Platt-Samoraj, W. Wodecki, P. Lewicki, 1991, Sytuacja epizootiologiczno-epidemiologiczna gorączki Q u bydła i ludzi w regionie Żuław. Acta Acad. Agricult., Tech. Olst., Vet. 20: 35—45.
• Anusz, Z., J. Řeháček, Z. Piesiak, J. Knap, J. Siemionek, H. Cie­cierski, P. Lewicki, A. Platt-Samoraj, 1991, Pierwsze w Polsce ognisko przyrodnicze gorączki Q „Łężany" w województwie olsztyńskim. Ma­teriały Naukowe XII Zjazdu Pol. Tow. Epid. i Lek. Chor. Zak. Warszawa, 20—22 września, 199.
• Ciecierski, H., K. Anusz, K. Borko, Z. Anusz, S. Tsakalidis, 1988, Wstępne badania nad rolą zwierząt dzikich w krążeniu Coxiella burnetii w ognisku epizootyczno-epidemiologicznym. Pamiętnik XI Zjazdu Pol. Tow. Epid. i Lek. Chor. Zak., Puławy, 162.
• Ciecierski, H., K. Anusz, К. В о г к o, Z. Anusz, S. Tsakalidis, 1989, Występowanie przeciwciał anty Coxiella burnetii u zwierząt wolnożyjących w ogniskach gorączki Q w latach 1985—1988. Med. Wet., 44 (11): 652—654.
• Cygan, Z., J. Buczek, A. Modzelewska, Z. Guzik, 1983, Ognisko go­rączki Q rozpoznane serologicznie w stadzie krów mlecznych. Med. Wet., 9: 536—538.
• Fryg in, С., 1967, Poglądy na rolę riketsji i parariketsji w chorobach układu krążenia. Prz. Epid., 21, 3: 353.
• Gawron, H., K. Wagner, 1967, Ognisko gorączki Q w Gdańsku w roku 1962. Prz. Epid., 21: 87—89.
• Kaplan, M. M., Р. Вertagna, 1955, The geographical distribution of Q fever. Bull. World Org. 13: 829—850.
• Knap, J., J. Ziemka, 1987, Gorączka Q — jako aktualny także w Polsce problem wojskowej służby zdrowia. Lek. Wojsk., 63: 143.
• Kruszewska, D., 1987, Izolacja Coxiella burnetii od krowy z ogniska go­rączki Q. XXI Zjazd Pol. Tow. Mikrobiol., Materiały Naukowe Zjazdu, Olsztyn, 16—18 września, 186.
• Kurzeja, K., 1979, Zarys riketsjologii. Warszawa, PWN.
• Mikołajczyk, E., Z. Lewińska, Z. Dąbrowski, 1980, Badania serolo­giczne w kierunku gorączki Q surowic ludzi stykających się zawodowo z bydlem i owcami. Prz. Epid., 34: 303—309.
• Mikołajczyk, E., Z. Lewińska, R. Łajewska, W. Rumin, D. Kru­szewska, 1986, Odczyny serologiczne u ludzi w epidemii gorączki Q. Prz. Epid., 40: 342—348.
• Oleś, A., K. Kurzeja, J. Berłowski, 1958, Przegląd kliniczny i serolo­giczny ozdrowieńców po gorączce Q. Prz. Epid., 12: 171—176.
• Oleś, A., K. Kurzeja, 1957, Zachorowania ludzi podczas epidemii gorączki Q w województwie rzeszowskim. Prz. Epid., 11: 81—84.
• Piesiak, Z., Z. Anusz, J. Knap, J. Ziemka, 1988, Ognisko gorączki Q w zakładzie przemysłu skórzanego. Med. Wet., 6: 339—342.
• Řeháček, J., 1987, Some aspects of ecology of Rickettsie. Congr. „Rickettsiology: the present and the future", Palermo, 21—28.08.
• Řeháček, J., V. Z. Tarasevich, 1988, Acari-borne Rickettsiae, Rickettsioses in Eurasia. Veda Publishing House of the Slovak Academy of Sciences, Bratislava.
• Stempień, R., 1985, Importowane surowce skórzane przyczyną zachorowania na gorączkę Q. Prz. Epid., 39: 218—223.
• Tylewska-Wierzbanowska, S. i wsp., 1990, Epidemie of Q fever in Leszno district in Poland. IVth International Symposium Rickettsiae Diseases, October 1—6, Pieštany, 80—81.
• Tworek, R., D. Serokowa, 1959, Badanie bydła w kierunku gorączki Q za pomocą kapilarnego odczynu aglutynacji z mlekiem w północno-wschodnich województwach Polski. Prz. Epid., 2: 273.
• Wojciechowska, C. Frygin, 197, Riketsje. PWRiL, Warszawa.
• Wojciechowski, E., E. Mikołajczyk, Z. Lewińska, 1957, Przegląd serologiczny w kierunku gorączki Q niektórych grup ludności w Polsce. Prz. Epid., 1: 59.