PL
W dziesięciu certyfikowanych gospodarstwach ekologicznych, położonych na terenie Kurpi, Podlasia i Pojezierza Brodnickiego przeprowadzono doświadczenia polowe w celu porównania plonowania, wylegania i zdrowotności 35 aktualnie uprawianych i starych odmian oraz populacji: 11 pszenicy zwyczajnej (Triticum aestivum L.), 4 pszenicy orkisz (T. spelta L.), 7 pszenicy płaskurki (T. dicoccon Schrank) oraz 1 pszenicy samopsza (T. monococcum L.), a także 5 odmian jęczmienia uprawnego i 7 owsa uprawnego. Nasiona wysiano na poletkach 1 m². Dwuletnie wyniki wykazały, że średnie plony uzyskane dla prymitywnych gatunków pszenicy orkisz i płaskurki dorównywały poziomem plonowania odmianom pszenicy zwyczajnej i dwukrotnie przekroczyły plon dla pszenicy samopsza. Odmianami pszenicy o najwyższym plonie były: współczesne odmiany pszenicy zwyczajnej Eta i Hera, T. spelta var. album spośród pszenicy orkisz oraz odmiana Bazylei spośród pszenicy płaskurki. Odmian jęczmienia przydatnych do uprawy ekologicznej należałoby poszukiwać wśród odmian współcześnie zrejonizowanych, posiadających genetycznie uwarunkowaną odporność na choroby. Plony owsa uprawnego były jednakowo wysokie dla odmian starych i współczesnych. Ze względu na dobrą tolerancję niekorzystnych warunków środowiska, dobre wyniki plonowania i wysoką odporność na choroby, owies okazał się zdecydowanie najlepiej przystosowanym gatunkiem do uprawy w gospodarstwach ekologicznych, szczególnie tych o słabym kompleksie glebowym.
EN
On ten certified organic farms in Kurpie, Podlasie and Brodnickie Lake regions the experiments were carried out to compare the field performance and yielding potential of 35 currently cultivated and old cultivars or populations: 11 bread wheat (Triticum aestivum L.), 4 spelt wheat (Triticum spelta L.), 7 emmer wheat (T. dicoccon Schrank), 1 einkorn wheat (T. monococcum L.), 5 barley and 7 oats. Seeds were sown on plots of 1 m². Plants were surveyed with respect to phases of growth, disease resistance, lodging resistance and yielding parameters. Two-year results showed that mean level of yielding under organic farming obtained by old, husky wheat cultivars spelt and emmer, was similar to that of the average modern bread wheat cultivars. It was twice higher than the yield given by einkorn. The best yielding potential under organic farming conditions showed modern bread wheat cultivars - Eta and Hera, T. spelta var. album of spelt wheat and old cultivar Bazylei of emmer wheat. Only modern cultivars of barley were characterized by high yielding potential and disease resistance,while in the oats of both, modern and old cultivars, showed highest yielding and disease resistance. Out of all surveyed cereal species the oats tend to be best adapted to organic farming conditions, especially at poor soil conditions.