Porownanie wartosci odzywczej racji pokarmowych wegetarian i osob zywiacych sie tradycyjnie

• Autorzy: Traczyk I , Ziemlanski S.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zbadano sposób żywienia się 30 wegetarian, stosujących dietę laktoowowegetariańską i 30 osób żywiących się tradycyjnie (grupa kontrolna). Średnia wieku badanych wegetarian wynosiła 31,2 roku, a osób żywiących się tradycyjnie 36,4 roku. Średni staż wegetariański wynosił 5,5 roku. Dane dotyczące sposobu żywienia zebrano wykorzystując metodę wywiadu o żywieniu w ciągu ostatnich 24 godzin. Wywiad żywieniowy przeprowadzono przez kolejne 3 dni. W 180 racjach pokarmowych badanych osób oszacowano zawartość energii i podstawowych składników odżywczych. Uzyskane wyniki badań dotyczące oceny jakości żywienia w badanych grupach porównano z normami żywienia na tzw. bezpiecznym poziomie spożycia (37). Z analizy ilościowej wynika, iż w racjach pokarmowych zarówno wegetarian, jak i osób żywiących się tradycyjnie, udział energii pochodzącej z tłuszczu jest podobny i wynosi odpowiednio: 35,7% i 35,9%. Przy czym w grupie wegetarian dominował tłuszcz pochodzenia roślinnego (97,3%), natomiast w dietach grupy kontrolnej tłuszcz pochodził głównie z produktów zwierzęcych (86,6%). Odsetek energii pochodzącej z węglowodanów był także zbliżony i wynosił 53,6% u wegetarian i 51,6% u osób żywiących się tradycyjnie. Procent energii pochodzący z białka był niższy w grupie wegetarian i wyniósł 10,7% natomiast w grupie osób żywiących się tradycyjnie 12,4%. Należy dodać, iż w diecie wegetarian tylko 10,5% ogólnej puli białka pochodziło z produktów pochodzenia zwierzęcego, zaś w grupie osób żywiących się tradycyjnie odsetek ten wyniósł 61,4%. Stwierdzono, iż diety wegetariańskie są lepszym źródłem witaminy C, ß-karotenu, magnezu, NNKT i błonnika. Zawierają natomiast zdecydowanie mniej cholesterolu.

EN

Dietary habits were studied of 30 vegetarians on lactovegetarian diet and 30 persons on traditional diet (controls). The mean age of the vegetarians was 31.2 years and that of controls was 36.4 years. The mean time on vegetarian diet was 5.5 years. The data on dietary habits were obtained by inquiry i.e. 24-hour consumption recall, repeated on three days. In 180 food rations the content of energy and basic nutrients was determined. The obtained results of the study of nutrition quality in both groups were compared with the recommended nutritional allowances at the so called safe consumption level (37). The quantitative analysis showed that in the food rations of the vegetarians and controls the proportion of energy derived from fat was similar, that is 35.7% and 35.9% respectively In the vegetarian group fat of vegetable origin prevailed (97.3%) while in the control group fat was mainly of animal origin (86.6%). The proportion of energy derived from carbohydrates was similar in both groups: 53.6% and 51.6% respectively. The proportion of energy from protein was lower in the vegetarian group - 10.7%, and in controls it was 12.4%. In the vegetarian diet only 10.5% of the total consumed protein was derived from animal products, while in controls this proportion was 61.4%. Vegetarian diets were found to be a better source of vitamin C, beta-carotene, magnesium, unsaturated fatty acids and plant fibre, but cholesterol level was low in them.

Słowa kluczowe

PL

tluszcze zwierzece; analiza ilosciowa; weglowodany; bialko; wegetarianizm; tluszcze roslinne; wartosc odzywcza; calodzienne racje pokarmowe; cholesterol; skladniki odzywcze; zywienie czlowieka

• Wydawca: -
• Czasopismo: Żywienie Człowieka i Metabolizm
• Rocznik: 2000
• Tom: 27
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.55-69,tab.,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Traczyk I

• Instytut Zywnosci i Zywienia, ul.Powsinska 61-63, 02-903 Warszawa

autor

Ziemlanski S.

Bibliografia

• 1. Babbs C.F.: Free radicals and the etiology of colon cancer. Free Radical Biology and Medicine 1990, 8, 191.
• 2. Beilin L.J., Burke V.: Vegetarian diet components, protein and blood pressure: which nutrients are important. Clin. Exp. Pharmacol. Physiol., 1995, 22, 3, 195.
• 3. Burke K.I.: The use of soy foods in a vegetarian diet. Top. Clin. Nutr., 1995, 10, 2, 37.
• 4. Charzewska J., Chabros E., Wajszczyk B., i wsp.: Znaczenie mleka i jego przetworów w rozwoju kośćca. Nowa Medycyna 1997, 9, 38.
• 5. Charzewska J., Wajszczyk B., Rogalska-Niedźwiedź M., i wsp.: Wyniki programu zapobiegania osteoporozie za pomocą zwiększania zawartości wapnia w całodziennym pożywieniu. Biul. Pol. Tow. Dietet., 1998, 10, 4.
• 6. Crockart H.M.: Differences in nutritional status between vegans, vegetarians and omnivores. Asia Pacific J. Clin. Nutr., 1995, 4, 2, 228.
• 7. D’Amico G., Gentile M.G., Manna G., et al.: Effect of vegetarian soy diet on hyperlipideamia in nephrotic syndrome. Lancet 1992, 339, 8802, 1131.
• 8. Davies J., Lightowler H.: The National Food Guide: how relevant is it to vegans? Nutr. Food Sc., 1997, 4/5, 168.
• 9. Eisinger M., Plath M., Jung K., et al.: Nutrient intake of endurance runners with ovo-lacto-vegetarian diet and regular western diet. Z. Ernahrungswiss, 1994, 33, 3, 217.
• 10. Feinberg A.P., Gehrke C.W., Kuo K.C., et al.: Reduced genomic 5-methyl cytosine content in human caloris neoplasia. Cancer Res., 1988, 48, 1159.
• 11. Gawęcki J., Jeszka J.: Żywienie człowieka. Warszawa PWN, 1995.
• 12. Gertig H., Przysławski J.: Rola tłuszczów w żywieniu człowieka. Żyw. Człow. Metab., 1994, 4, 375.
• 13. Giovannuci E., Stamfer M.J., Colditz G.A., et al.: Relation of thet diet to risk of colorectal adenoma in men. J. Natl. Cancer Inst., 1992, 84, 91.
• 14. Hardinge F., Hardinge M.: The vegetarian perspecitve and the food industry. Food Technology 1992, 46, 10, 114.
• 15. Holcikova K., Kovacikova E., Nemethowa A., et al.: Pozivatinove tabulky. III-Potravinove suroviny a pokarmy pre vegetarianske stravovanie. Bratislava 1994.
• 16. Hunter D.J., Manson J., Colditz G.A., et al.: A prospective study of vitamins C, E and A risk of breast cancer. N. Engl. J. Med., 1993, 329, 234.
• 17. Krześniak J., Iwanow K., Zdrójkowska B., i wsp.: Wartość odżywcza wybranych produktów i potraw wegetariańskich. Żyw. Człow. Metab., 1996, 4, 306.
• 18. Kunachowicz H., Nadolna I., Iwanow K., i wsp.: Wartość odżywcza wybranych produktów spożywczych i typowych potraw. Warszawa, PZWL, 1997.
• 19. Łoś-Kuczera M., Iwanow K., Jelińska M., i wsp.: Produkty spożywcze. Skład i wartość odżywcza. Warszawa, IŻŻ, 1990.
• 20. Melby C.K., Toohey M.L., Cebric J.: Blood pressure and blood lipids among vegetarian, semivegetarian, and nonvegetarian African Americans. Am. J. Clin. Nutr., 1994, 59, 1, 103.
• 21. Nair P., Mayberry J.F.: Vegetarianism, dietary fibre and gastro-intestinal disease. Dig. Dis., 1994, 12, 3, 177.
• 22. Ning-Sing-Shaw, Chia-Jung-Chin, Wen-Harn-Pan: A vegetarian diet rich in soybean products compromises iron status in young students. J. Nutr., 1995, 125, 2, 212.
• 23. Remsesy C., Demigne C., Levart U.A.: Le role des produits vegetaux, en particulier des fibres, en nutrition preventive. Med. Nutr., 1989, 30, 189.
• 24. Sawicki A., Rutkowska U., Zdrójkowska B., i wsp.: Spożycie wapnia z mleka i jego przetworów w powiązaniu z występowaniem osteoporozy u kobiet. Nowa Medycyna 1997, 9, 30. 25. Sekuła W., Niedziałek Z., Figurski K., i wsp.: Zmiany w spożyciu mleka i przetworów mlecznych w Polsce w warunkach gospodarki rynkowej. Nowa Medycyna 1997, 9, 2.
• 26. Składniki mineralne. Pod red.: A. Brzozowska. Poznań, Wydawnictwo Akademii Rolniczej, Katedra Higieny Żywienia Człowieka, 1999.
• 27. Stevens J., Burgess M.B., Kaiser D.L., et al.: Outpatient, management of diabetes mellitus with education to increase dietary carbohydrate and fiber. Diabetes Care 1984, 7, 297.
• 28. Suskiewicz E., Olędzka A.: Wegetariański Świat 1998, 4, 15.
• 29. Szczygieł A., Bułhak-Jachymczyk B., Nowicka L., i wsp.: Normy żywienia i wyżywienia. Cz. I. Normy Żywienia. Warszawa, Prace IŻŻ, 1987, 27.
• 30. Szczygłowa H., Szczepańska A., Ners A., i wsp.: Album porcji produktów i potraw. Wyd. II. Warszawa, IŻŻ, 1991.
• 31. Szponar L., Rychlik E., Respondek W.: Nutrition mode and nutritional status of girls and women in Poland. Żyw. Człow. Metab., 1996, Supl. 2, 38.
• 32. Szponar L., Rychlik E.: Nutrition mode and nutritional status of boys and men in Poland. Żyw. Człow. Metab., 1996, Supl. 2, 3.
• 33. Waltenberg L.W.: Inhibition of carcinogenesis by minor a nutrient constituents of the diet. Proc. Nutr. Soc., 1990, 49, 173.
• 34. Willet WC.: Micronutrients and cancer risk. Am. J. Clin. Nutr., 1994, 59, Supl. 1162S.
• 35. Zamboni M., Armellini F., Turcato E., et al.: Effect of altitude on body composition during mountaineerign expeditions: interrelationship witll changes in dietary habits. Ann. Nutr. Metab., 1996, 40, 6, 315.
• 36. Zatoński W., La Vechia C., Przewoźniak K., et al. Risk factors for gallbladder cancer a Polish cuse study. Int. J. Cancer 1995, 51, 707.
• 37. Ziemlański Ś., Bułhak-Jachymczyk B., Budzyńska-Topolowska J., i wsp.: Normy żywienia dla ludności w Polsce (energia, białko, tłuszcze, witaminy i składniki mineralne). Żyw. Człow. Metab., 1994, 22, 1.
• 38. Ziemlański Ś., Budzyńska-Topolowska J.: Wegetarianizm w świetle nauki o żywności i żywieniu. Warszawa, Instytut Danone, 1997.
• 39. Ziemlański Ś., Bułhak-Jachymczyk B., Konopka L., et al.: Iron and vitamin B12 status of vegetarians living in Warsaw area. Żyw. Człow. Metab., 1996, 23, 295.