PL
W wyniku 3-letnich badań (1997-1999) nad wypasem mieszanym bydła, owiec i kóz na naturalnym pastwisku górskim (400 do 600 m n.p.m.), bez nawożenia mineralnego NPK i Ca, zebrano materiały do skonstruowania modelu wypasu mieszanego przeżuwaczy w warunkach Sudetów. Podstawowym modułem modelu jest powierzchnia 3 ha trwałego użytku zielonego, na którym utrzymuje się obsadę stada podstawowego w liczbie 2 krów matek (m. c. 500 kg), 15 maciorek (m. c. 40 kg) i 2 kóz (m. c. 40 kg). Planowany minimalny przyrost masy ciała młodzieży, odchowywanej przy matkach na pastwisku, rzędu 1,1-1,2 kg/ha na dobę, powinien gwarantować za cały okres pastwiskowy produkcję 180 kg żywca z 1 ha. Odchowane potomstwo usuwane jest z tego systemu sukcesywnie przed nastaniem okresu zimowego. Obsada pastwiska nie przekracza w szczytowym okresie zapotrzebowania na pasze 2 SD/ha i jest możliwe zgromadzenie pasz zimowych z tej samej powierzchni użytku zielonego do lipca. Ogółem na potrzeby żywienia zimowego należy zakonserwować 29-38% rocznego plonu użytku zielonego.
EN
Results of 3 years of mixed grazing of cattle, sheep and goats on natural mountain pasture (altitude: 400-600 m), with no NPK and Ca application, allowed to propose a model of mixed grazing of ruminants for environmental conditions of the Sudetes. The basic module in the model is area of 3 ha of natural mountain pasture stocked with 2 suckler cows (500 kg BW), 15 ewes (40 kg BW) and 2 goats (40 kg BW). Planned minimal total growth of young stock reared with dams on pasture, in the range 1,1-1,2 kg/ha per day, should generate production of ca 180 kg of live weight of offspring from the pasture. Young stock is removed from the system before winter time. Stocking of pasture at the highest nutrition requirement of the model do not exceed 2 LU/ha and production of fodder for winter is possible from the same area of grassland until July. To provide winter fodder for maternal stock 29-38% of total yearly yield of grassland should be preserved.