Absorpcja i retencja dwutlenku wegla na uzytkach zielonych w zaleznosci od uwilgotnienia i uzytkowania

• Autorzy: Stypinski P , Mastalerczuk G. , Pietkiewicz S.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Użytki zielone mogą stać się ważnym odbiorcą nadwyżek CO₂ w atmosferze a ich rola w tzw. efekcie cieplarnianym ciągle nie jest należycie zbadana. Badania w latach 2000-2002 prowadzone na trwałych użytkach zielonych były próbą określenia bilansu węgla na łąkach, w zależności od uwilgotnienia siedliska i intensywności użytkowania. Doświadczenia zostały założone w dwóch siedliskach: umiarkowanie wilgotnym i umiarkowanie suchym na glebie czarnej ziemi właściwej. W obu siedliskach stosowano trzy poziomy użytkowania: intensywne (częste koszenie, nawożenie azotem 180 kg N·ha⁻¹·r.⁻¹), średnio-intensywne (nawożenie 120 kg N·ha⁻¹ na rok) i ekstensywne (nawożenie 90 kg N·ha⁻¹ na rok). W doświadczeniach badano plony suchej masy, oraz oceniano zmiany we właściwościach fizykochemicznych gleb. Główną uwagę zwrócono na bilans węgla. Węgiel oznaczano w masie nadziemnej i podziemnej roślin oraz w glebie na podstawie bezpośrednich pomiarów wykonywanych spektrofotometrem C MAT 5500. Całkowita absorpcja w masie nadziemnej wynosiła średnio 4,3 t C·ha⁻¹·r.⁻¹ w siedlisku wilgotnym i 3,7 t C·ha⁻¹·r.⁻¹ w siedlisku umiarkowanie suchym. W przeprowadzonych badaniach retencja w podziemnych częściach wynosiła średnio 5,65 t C·ha⁻¹·r.⁻¹. Retencja węgla w glebie wynosiła średnio 0,6 t C·ha⁻¹·r.⁻¹. Łączna akumulacja węgla w glebie i w roślinach na badanych użytkach zielonych wynosiła, więc 10,3 t C·ha⁻¹. Przeliczając te wartości na całą powierzchnię użytków zielonych w Polsce możemy szacować, że łączna akumulacja węgla wynosi około 34 mln t C rocznie. Użytki zielone, zwłaszcza te użytkowane ekstensywnie mogą stać się ważnym odbiorcą dwutlenku węgla z atmosfery i ograniczać skutki efektu cieplarnianego.

EN

Grasslands could be an important receiver of CO₂ surplus in the atmosphere, but their role in the greenhouse effect is still not explained enough. The aim of studies (2000-2002) carried out on the permanent grassland near Warsaw aimed at estimating the carbon balance on the meadows due to the site humidity and intensity of grassland using. The field trials were established in the moderate dry and moderate wet sites on the typical black earth soil. In both experiments three levels of management were used: intensive (frequently cutting, fertilisation 180 kg of N·ha⁻¹·y⁻¹,), moderate ( 120 kg N·ha⁻¹·y⁻¹) and extensive ( 2-3 cuts per year, 90 kg N·ha⁻¹·y⁻¹). In experiments dry matter yields, chemical plant composition and changes in physical and chemical soil features were measured. Special attention was paid however, to the carbon balance. Carbon contents in plant and soil were measured directly by C MATT 5500 spectrophotometer. Total carbon absorption in upperground plant biomass was on average 4.3 t C·ha⁻¹·y⁻¹ (15.7 t CO₂) at wet site and 3.8 t C·ha⁻¹·y⁻¹ ( 14.8 t CO₂) at dry site. In our study carbon retention in grassland root was about 5.5 t C·ha⁻¹·y⁻¹, retention in the soil (0-20 cm) was 0.6 t C·ha⁻¹·y⁻¹ which means that total carbon accumulation was about 10.3 t C·ha⁻¹·y⁻¹. On the base of this data we calculated that total carbon accumulation on Polish grasslands could be estimated as 34 millions t C·y⁻¹ and grasslands are able to reduce the greenhouse effect on a global scale.

Słowa kluczowe

PL

efekt cieplarniany; wilgotnosc; retencja; absorpcja; dwutlenek wegla; uzytkowanie; intensywnosc uzytkowania; uzytki zielone; bilans wegla

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2005
• Tom: 507
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.459-465,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Stypinski P

• Szkola Glowna Gospodarstwa Wiejskiego, ul.Nowoursynowska 159, 02-776 Warszawa

autor

Mastalerczuk G.

autor

Pietkiewicz S.

Bibliografia

• Acosta B., Ascanio R., Pérez-Corona M. E., Rescia A. J., Pineda F. D. 2002. Grazing and environmental gradient effects on the root distribution in Mediterranean semiarid grasslands, Proc. 19th Gen. Meet. EGF, La Rochelle, France, Grassland Science in Europe 7: 272 - 273.
• Batalin M. 1962. Studium nad resztkami pożniwnymi roślin w łanie. Roczn. Nauk Roln. 98-D, PWRiL Warszawa: 155 ss.
• Bruce J. P., Frome M., Haites E., Janzen H., Lal R., Paustian K. 1999. Carbon sequestration in soils. J. Soil Water Conserv. 54: 382 - 389.
• Czaplak I., Dembek W. 2002. Torfowiska Polski jako źródło emisji dwutlenku węgla. Zesz. Eduk. 6: 61-71.
• Falkowski M., Kukułka I., Kozłowski S. 1994. Właściwości biologiczne roślin łąko­wych. AR Poznań: 82 ss.
• Falloon P. D., Smith J. V., Szaboň J., Coleman K., Marshall S. 1998. Regional estimates of carbon sequestration potential: linking the Rothamsted Carbon Model to GIS databases. Biol. Fertil. Soils 27: 236 - 241.
• Ilavská I., Gáborčik N., Repiská J., Žibritová I. 2000. Growth process of temporary grassland under different fertilization. Proc. 18th Gen. Meet. EGF, Aalborg, Denmark, Grassland Science in Europe 5: 94 - 95.
• Körner C. 2002. Grassland in CO₂ - enriched world, w: Multifunction grasslands Proceedings of the 19th General Grassland Federation. Durand J.L et al (Eds.), La Rochelle, Grassland Science in Europe 7: 611 - 632.
• Lal R. 2000. Węgiel glebowy i nasilenie efektu cieplarnianego. Zesz. Eduk. 6: 22 - 36.
• Langeveld C. A., Segers R., Dirks B. O. M., Van Den POL-Van Dasselaar A., Velthof G. L., Hensen A. 1997. Emission of CO₂, CH₄ and N₂O from pasture on drained peat soils in the Netherlands. Eu J. Agronomy 7: 35 - 42.
• Nalborczyk E., Łoboda T., Pietkiewicz S., Czembor P. 1991. Absorpcja, emisja i retencja gazów szklarniowych przez polskie rolnictwo w latach 1970-1989. Wydawn. SGGW Warszawa: 14 ss.
• Nalborczyk E., Łoboda T., Pietkiewicz S., Siudek T., Machnacki M., Sieczko L. 1997. Strategie zmniejszania emisji i zwiększania pochłaniania gazów cieplarnianych w produkcji roślinnej, zwierzęcej i gospodarce leśnej oraz adaptacji rolnictwa do zmian klimatu. IOŚ, Ekspertyza, Warszawa: 51 ss.
• Nalborczyk E., Pietkiewicz S., Łoboda T., Sieczko L. 1999. The emission, absorption and retention of greehouse gases (GHG). Polish Agriculture: 89 - 98.
• Tomaškin J. 1997. Akumulacja i rozwój systemu korzeniowego na użytkach zielonych. Zesz. Probl. Post. Nauk Roi. 453: 145 - 152.