PL
Jednym z ważniejszych czynników powodujących proces erozji wietrznej gleby jest jej mechaniczna uprawa, podczas której do gleby wnoszona jest duża ilość energii. W warunkach niskiej wilgotności powoduje to silną destrukcję gleby, polegającą na zmianach w wielkości agregatów glebowych. Energia uprawy przekazywana jest glebie dwiema drogami: przez koła jezdne ciągników i maszyn rolniczych oraz przez elementy robocze maszyn i narzędzi rolniczych. W niniejszej pracy przedstawiono całkowite, roczne ilości energii wnoszone do gleby (kJ/m²) przy uprawie ziemniaków oraz zbóż jarych. Stwierdzono przy tym znaczny udział energii wnoszonej do gleby przez koła jezdne. Przedstawiono również koncepcję zmniejszenia energii ugniatania, a przez to także zmniejszenia podatności gleb na erozję wietrzną, przez zastosowanie oryginalnego, taśmowego mechanizmu jezdnego zamiast tradycyjnych kół jezdnych.
EN
Mechanical tillage is one of more important factors causing wind erosion of soil. Great amount of energy is transferred into soil during tillage and this energy - at low soil moisture content - strongly destroys the soil structure, changing significantly the size of soil aggregates. The energy is transferred into soil during tillage in two ways: by the ground wheels of tractors and farm machines and by working elements of machines and implements. Total annual amounts of energy (kJ/m²) put into soil at cultivation of potatoes and spring cereal crops were presented. Considerable effect of energy transferred by ground wheels was emphasized. An idea of reducing specific energy of soil compaction, especially on the areas exposed to wind erosion, was also presented. It consists in an original mechanism of tractor wheels with dynamically adjustable radius. Due to such mechanism the tractor may work at specific pressure below extreme value for eroded soils (usually below 30 kPa). Specific inputs of energy on soil compaction at standard and proposed adjustable tractor wheels were compared.