PL
Twardość technologiczna ziarna pszenicy jest podstawowym wskaźnikiem przydatności przemiałowej tego surowca. Celem podjętych badań było określenie zmian twardości ziarna pszenicy w okresie dojrzewania oraz zbioru. Ziarno pszenicy ozimej (Roma) i jarej (Igna) wyłuskiwano ręcznie z kłosów wysuszonych powietrznie, które wcześniej pobierano z mikropoletek. Pomiary twardości pojedynczych ziarniaków przeprowadzono przy użyciu aparatu SKCS4100. U odmiany Roma, w okresie przed dojrzałością mleczną, wartości indeksu twardości (HI) szybko spadały z 78 do 45 [-]. Jednak w miarę dojrzewania pszenicy, obserwowano systematyczny wzrost wartości III. Następnie, w pierwszych dwóch tygodniach po dojrzałości pełnej, następował znaczny spadek HI z 63 do ok. 33 [-]. U odmiany Igna, w okresie przed dojrzałością mleczną nie występował spadek, tak jak u odmiany Roma, lecz stopniowy wzrost indeksu twardości, który trwał do momentu osiągnięcia przez ziarno dojrzałości mlecznej. Następnie w okresie dojrzewania ziarna, jak i również w optymalnym okresie dla zbioru występował sukcesywny spadek HI z 98 do 70 [-]. W okresie zbioru opóźnionego spadek ten był już nieznaczny, podobnie jak u odmiany Roma.
EN
Grain hardness of wheat is a major index of its technological usefulness. The present study was undertaken to evaluate changes in the grain hardness in relation to a ripe slage and a harvest date of wheat. The grain of winter (cv. Roma) and spring (cv. Igna) wheat was isolated by hand from ears, which were earlier taken from experimental plots and dried. Measurements of single kernel hardness were made using a SKCS 4100 set. For cv. Roma, in the grain filling period until to the milk ripe stage, values of hardness index (HI) were decreasing from 78 to 45 [-]. However, in the ripening period, there was observed successive increase in HI value. Then, in first two weeks from when wheal reached the full ripeness, the considerable decrease in the HI from HI z 63 to 33 [-] took a place. For cv. Igna, in the grain filling period until to the milk ripe stage, there did not take a placc the decrease as for cv. Roma, but the gradual increase in grain hardness. Then, in whole ripening period as well as daring wheat harvest until 2nd week alter maturity, the III decreased successively from 98 to 70 [-]. Further delay in doing harvest, from 2 weeks to I month after maturity, exerted much weaker influence on the III decrease for both cullivars.