PL
W celu określenia zdolności buforowych gleb południowej Polski i wpływu na nie właściwości fizykochemicznych dla wszystkich poziomów genetycznych 30 profilów (tabele 1 i 2 zawierają wyniki uzyskane dla 10 wybranych profilów), które reprezentują różne jednostki taksonomiczne gleb: Płaskowyżu Proszowickiego, Puszczy Niepołomickiej, Podhala i Tatr (rys. 1) wykreślono krzywe buforowe metodą Arrheniusa (rys. 2) i zmierzono powierzchnie buforowe (tab. 2). Buforowość gleb zależy głównie od pH, sumy zasad wymiennych i kwasowości hydrolitycznej (tab. 3). Najbardziej podatne na działanie kwasów są bielice i gleby brunatne (szczególnie występujące pod lasami) a najbardziej odporne czarnoziemy, mady i gleby torfowe torfowisk niskich. Gleby torfowe torfowisk wysokich i bielice wykazują najwyższą odporność na działanie zasad a czarnoziemy najniższą (rys. 4). Odporność różnych poziomów genetycznych tych gleb jest niejednakowa i wynika z uwarunkowanego procesami glebotwórczymi zróżnicowania buforów (rys. 3).
EN
The buffering curves (determined after Arrhenius method) (fig. 2) have been drafted and the buffering areas have been measured (tab. 2) in order to estimate the buffer capacities of the South Poland soils. The influence of the physico-chemical soil properties on the buffer capacities of soils has been estimated for all genetic horizons of 30 soil profiles (tab. 1 and 2 contain results for 10 selected profiles) which belong to various taxonomic units of the Proszowice Plateau, the Niepołomice forest, the Podhale region and the Tatra Mts. The buffering of soils depends mainly on the soil reaction, the total exchangeable bases and the hydrolitic acidity (tab. 3). Podzols and brown soils (especially under forestes) are the most sensitive to the acid effect, while the most resistant are chernozems and alluvial soils as well as low peat soils. High peat soils and podzols are the most resistant to the base effect while chernozems are the least resistant ones (fig. 4). The resistance of different genetic horizons of the examined soils is not alike and results from the presence of differentiated buffers conditioned by various soil forming processes (fig. 3).