Regulacja bilansu wodnego w obszarach wiejskich

• Autorzy: Brandyk T , Kaca E. , Piegrzalski E. , Walczak R.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

Paper presents thc scientific progress in water balance control on rural areas. The research results give the possibility to regulation of water balance elements with the application of direct field measuremcnts as well as with the use of modern physical mathematical modelling methods of water flow and water retention. The regulation of water-airconditions in organic soils needs detailed recognition of plant water requirements and conditions of water flow in such soils, including preferential flow. The space regulation of water balance eletnents requires the monitoring of water conditions in the representative points of given area. The proper regulation of water conditions by control drainage is possible using the ground water level norms for given plant species. New objectives and rules of forest management arising from the environmental protection create new technical and scientific water management problems. The significant progress is observed in estimation of water requirements for individual trees as well as for the forest complexes under changing climatic conditions.

Słowa kluczowe

PL

wilgotnosc gleby; siedliska lesne; model FLOCR; siedliska lakowe; bilans wodny; melioracje rolne; metody pomiarow; obieg wody; regulacja wilgotnosci; gospodarka wodna

• Wydawca: -
• Czasopismo: Postępy Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2005
• Tom: 52
• Numer: 3
• Opis fizyczny: s.43-60,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Brandyk T

• Szkola Glowna Gospodarstwa Wiejskiego, ul.Nowoursynowska 159, 02-776 Warszawa

autor

Kaca E.

autor

Piegrzalski E.

autor

Walczak R.

Bibliografia

• [1] ACCESS. Agroclimatic change and European Soil Suitability. 1995. Technical report - Volume 1: 361 ss.
• [2] Beven K., Germann P. 1982. Macropores and water flow in soils. Water Resour. Res. 18: 1311-1325.
• [3] Boczoń A. 2003. Zużycie wody przez dęby w siedlisku lasu wilgotnego. Maszynopis pracy doktorskiej. Katedra Kształtowania Środowiska SGGW: 127 ss.
• [4] Borecki T., Pierzgalski E., Żelazo J. 2004. Woda jako strategiczny czynnik rozwoju obszarów niezurbanizowanych. Gospodarka Wodna 6: 221-227.
• [5] Brandyk T. 2002. Stan retencji wodnej siedlisk hydrogenicznych i jego uwarunkowania. Wiadomości Melioracyjne i Łąkarskie 1: 18-20.
• [6] Brandyk T., Mosiej J. 2002. Wybrane problemy ochrony środowiska w aspekcie integracji z Unią Europejską. Wiadomości Melioracyjne i Łąkarskie 4: 170-173.
• [7] Bronswijk J.J.B. 1988. Modelling of water balance, cracking and subsidence of clay soils J. Hydrol. 97: 199-212.
• [8] Ciepielowski A, Kucharska K, Tyszka J. 1984. Rola lasów w wyrównaniu odpływu z małych zlewni północno-wschodniej Polski. Gospodarka Wodna 4: 107-110.
• [9] Gacka-Grzesikiewicz E., Cichocki Z. 2001. Program ochrony dolin rzecznych w Polsce. Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa: 144 ss.
• [10] Ilnicki P. 1967. Kurczliwość torfów w czasie suszenia w zależności od ich struktury i właściwości fizycznych. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 76: 197-211.
• [11] Jurczuk S., Lipiński J., Bem-Bajena B., Lempicka A., Pawlik-Dobrowolski J., 2004. Nawodnienia podsiąkowe jako podstawa zwiększenia retencji wodnej małych dolin rzecznych. Wyd. IMUZ: 63 ss.
• [12] Kaca E., Łabędzki L., Chrzanowski S. , Czaplak I., Kasperska-Wołowicz W. 2003. Gospodarowanie zapasami wody użytecznej gleb torfowo-murszowych w warunkach regulowanego odpływu w różnych regionach agroklimatycznych Polski. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. Rozpr. i Mon. Nr 9. Wyd. IMUZ: 118 ss.
• [13] Kędziora A.1995. Podstawy agrometeorologii. PWRiL, Poznań: 364 ss.
• [14] Kowalik P. 2003: Dyrektywa wodna Unii Europejskiej a rolnictwo. Wiadomości Melioracyjne i Łąkarskie 1: 3- 7.
• [15] Kucza J., Suliński J. 1987. The utilization of ground-soil water in selected pine tree stands in the Niepołomice Forest. Acta Agraria et Silvestria, Series Silvestris XXVI: 45-59.
• [16] Kutilek M., Nielsen D.R. 1994. Soil Hydrology. Catena Verlag: 370 ss..
• [17] Łabędzki A., Łojek W. 2000. Sterowanie nawodnieniami podsiąkowymi użytków zielonych w dolinie Noteci Górnej. Wiadomości Melioracyjne i Łąkarskie 1: 16-19.
• [18] Malicki M.A., Plagge R. , Renger M., Walczak R.T. 1992. Application of time-domain reflectometry (TDR) soil moisture mini probe for the determination of unsaturated soil water characteristics from undisturbed soil cores. Irrig. Sci. 13: 65-72.
• [19] Malicki M.A., Walczak R.T., Witkowska B. 1983. Electrical analogizing of the transport of water in the soil protile in the isothermal conditions. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 220 I: 119-236.
• [20] Malicki M.A., Walczak R.T. 1983. A gauge of the redox potential and the oxygen diffusion rate in the soil with an automatic regulation of cathode potential. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 220 II: 309-314.
• [21] Malicki M.A. 1990. A reflectometric (TDR) meter of moisture content in soils and other capillary-porous materials. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 388: 107-114.
• [22] Mioduszewski W. 2002. Kształtowanie zasobów wodnych w obszarach rolniczych. Wiadomości Melioracyjne i Łąkarskie 1: 39-41.
• [23] Mosiej J., Somorowski Cz. 2001. Aktualne problemy gospodarowania wodą w rolnictwie dla zrównoważonego i wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich. Wiadomości Melioracyjne i Łąkarskie 1: 2-7.
• [24] Natura 2000 - Europejska Sieć Ekologiczna 1999. Ministerstwo Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa: 93 ss.
• [25] Nyc K. 1999. Optymalizacja procesów eksploatacyjnych na systemach melioracyjnych siedlisk hydrogenicznych. Wiadomości Melioracyjne i Łąkarskie 2: 54-59.
• [26] Nyc K., Podkładek R. 2001. Ekologiczne skutki stosowania regulowanego odpływu w dolinach rzecznych. Wiadomości Melioracyjne i Łąkarskie nr 4: 155-157.
• [27] Oleszczuk R. 1998. Analiza stosunków w profilu gleby torfowo-murszowej z uwzględnieniem zjawisk pęcznienia i kurczenia. Maszynopis pracy doktorskiej. Katedra Kształtowania Środowiska i Melioracji SGGW: 96 ss.
• [28] Oleszczuk R., Bohne K., Szatyłowicz J., Brandyk T., Gnatowski T. 2003. Intluence of load on shrinkage behaviour of peat soils. J. Plant Nutr. Soil Sci. 166: 220-224.
• [29] Oleszczuk R., Szatyłowicz J., Brandyk T. 2001. Ocena zasobów wodnych gleby torfowo-murszowej na podstawie pomiarów pionowych zmian położenia powierzchni gleb. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 477: 121-128.
• [30] Oostinde K., Bronswijk J.J.8. 1992. FLOCR - A simulation model for the calculation of water balance, cracking and surtface subsidence of clay soils. Rep. 47, DLO The Winand Staring Centre, Wageningen: 65 ss.
• [31] Opinia w sprawie odbudowy retencji wodnej siedlisk hydrogenicznych, 1998. Opr. PAN. Korn. Mel. i Inż. Śr. Roln. Wyd. IMUZ: 56 ss.
• [32] Pierzgalski E., Boczoń A., Tyszka J. 2002. Zmienność opadów i położenia wód gruntowych w Białowieskim Parku Narodowym. Kosmos 51(4): 415-425.
• [33] Pierzgalski E., Tyszka J. 2000. Influence of forest on river discharges during drought in the north-east part in Poland. Proc. Int. Conf. Central and Eastern European Workshop on Drought Mittigation. Budapest: 191-198.
• [34] Pierzgalski E., Tyszka J., Boczoń A. 2004. Stan i potrzeby zmian warunków wodnych w lasach Obrębu Tereszpol w Nadleśnictwie Zwierzyniec. Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu CCCVII: 451-457.
• [35] Pierzgalski E., Tyszka J., Boczoń A. 2002. Zróżnicowanie odpływu w małych zlewniach i rzecznych w regionie Puszczy Białowieskiej. Prace Inst. Geograficznego. Akademia Świętokrzyska w Kielcach 7: 133-145.
• [36] Pierzgalski E., Tyszka J. 2000. Gospodarowanie wodą w lasach na przykładzie Puszczy Augustowskiej. Wiad. Mel. i Łąk. 2: 63-67.
• [37] Pierzgalski E., Tyszka J., Boczoń A., Wiśniewski S., Jeznach J., Żakowicz S. 2002. Wytyczne nawadniania szkółek leśnych na powierzchniach otwartych. Centrum Informacyjne Lasów Państwowych, Warszawa: 64 ss.
• [38] Rojek M. 1987. The time and spatial distribution of climatic and agricultural-climatic water balances in the territory of Poland. Zeszyty Naukowe AR Wrocław, Treatises 62: 67 ss. (in Polish).
• [39] Sławiński C., Sobczuk H., Walczak R.T. 1996. Submodel of bypass flow in cracking soils. Part r -Theory. Int. Agrophysics 10: 189-195.
• [40] Sobczuk H., Plagge R. , Walczak R.T., Roth Ch.H. 1992. Laboratory equipment and calculation procedure to rapidly determine hysteresis of some soil hydrophysical properties under non steady flow conditions. Z. Pflanz. Bodenk. 155: 157-163.
• [41] Suliński J. 1993. Modelowanie bilansu wodnego w wymianie między atmosferą a drzewostanem i gruntem przy użyciu kryteriów ekologicznych. Zesz. Nauk. AR Kraków. Rozpr. nr 179: 133 ss.
• [42] Szatyłowicz J. 1993. Application of revised FLOCR model for water regime description of Bruchem heavy clay soil. Maszynopis, Wageningen Agricultural University, Wageningen: 52 ss.
• [43] Szatyłowicz J., Brandyk T., Hewelke P., Skąpski K. I 994. Zastosowanie modelu FLOCR d o opisu ruchu wody w profilu gliny bardzo ciężkiej o zmiennej geometrii. Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu CCLXVIII: 183-195.
• [44] Szuniewicz J. 1989. Retencja i kształtowanie się stosunków wodnych w latach suchych w zmeliorowanych torfach mechowiskowych. Wiad. IMUZ 16(2): 169-183.
• [45] Thomas G.P., Doorne W. van. 1975. A numerical model for the simulation of unsaturated vertical flow of moisture in soils. J. Hydrol. 24: 1-20.
• [46] Tyszka J. 2004. Przyczyny zakłóceń warunków wodnych i metody łagodzenia ich skutków w ekosystemach leśnych. Postępy Techniki w leśnictwie 86: 49-53.
• [47] Walczak R. 1984. Modelowe badania zależności retencji wodnej od parametrów fazy stałej gleby. Problemy Agrofizyki, 41. Rozprawa habilitacyjna: 1-72.
• [48] Walczak R. 1987.Basic problem of mass energy transfer in the soil-plant-atmosphere system. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 346: 11-22.
• [49] Walczak R.. Reszetin O.,Czachor H. 1974. Transport water and heat in soil. Polish J. of Soil Sci. VII(I): 19-25.
• [50] Walczak R.T. Sobczuk H., Sławiński C. 1996. Submodel of bypass flow in making soils. Part 2 - Experimental validation. Int. Agrophysics 10: 196-203.