PL
Celem pracy było określenie wpływu aktywności wody na właściwości reologiczne kostek jabłka suszonych sublimacyjnie. Suszone kostki jabłka były przechowywane w środowiskach, których aktywność wody wynosiła 0,328; 0,432; 0,648 i 0,810. Po zadanym okresie przechowywania poddawano je testowi kompresji-relaksacji. Stwierdzono, że aktywność wody w istotny sposób kształtowała właściwości mechaniczne liofilizowanych jabłek. Podwyższona aktywność wody działała uplastyczniająco na badany materiał i powodowała załamanie jego struktury. Wraz ze wzrostem aktywności wody malała praca potrzebna do odkształcenia kostek jabłka o 50% ich wysokości, zmniejszała się siła niezbędna do odkształcenia materiału, malał udział elementu sprężystego we właściwościach mechanicznych oraz zmniejszała się twardość materiału. W przedziale aktywności wody 0,45-0,55 relaksacja zachodziła najszybciej i w największym stopniu.
EN
The aim of this study was to determine the effect of water activity on rheological properties of freeze- dried apple cubes. Dried product was stored in desiccators with water activity of 0.328; 0.432; 0.648 and 0.810. Following prescribed storage time the cubes were subjected to a compression-relaxation test. It was noted that the water activity significantly affected mechanical properties of lyophilized apples. An increase in water activity caused the increase of plasticity of the analyzed material, which resulted in a compaction of structure. Along with an increase in water activity there was a decrease in the work required for deformation of the apple cubes by 50% of their height, a decrease in the force necessary for the deformation of the material, as well as a decrease in the elasticity factor and a decrease in the hardness of the material. In the water activity range from 0.45 to 0.55 the relaxation of the material was the fastest and at the highest degree.