PL
Badania nad zawartością kobaltu w bulwach ziemniaków i zielonej masie słonecznika, uprawianych w latach 1986-2001, przeprowadzono na glebie płowej wytworzonej z lessu. Doświadczenie założono metodą podbloków losowanych na stałym polu nawozowym, z uprawą roślin w czteroletnich zmianowaniach i z nawożeniem NPK Mg i NPK MgCa. Zmianowanie obejmowało: w latach 1986-1989 - ziemniaki, jęczmień jary, kapustę pastewną i pszenicę ozimą; w 1990-1993, 1994-1997, 1998-2001 - ziemniaki, jęczmień jary, słonecznik pastewny, pszenicę ozimą. Nawożenie mineralne obejmowało nawożenie NPK na tle stałego nawożenia Mg i nawożenie NPK na tle stałego nawożenia Mg i Ca (wapnowanie). Wapnowanie przeprowadzono: w latach 1985, 1989, 1993, 1997 (2,841 Ca·ha⁻¹). Doświadczenie obejmowało 14 obiektów nawozowych w czterech powtórzeniach. Zawartość kobaltu w roślinach była oznaczana metodą ASA, po mineralizacji próbek w mieszaninie: HNO₃ : HClO₄ : H₂SO₄, w proporcji 20 : 5 :1, w fazie organicznej (MBIK). Wapnowanie nie wpłynęło na zawartość kobaltu w bulwach ziemniaków i zielonej masie słonecznika pastewnego. Zaobserwowano jedynie tendencję obniżania się zawartości kobaltu w roślinach w rezultacie wapnowania. Nawożenie mineralne zwiększyło zawartość kobaltu w bulwach ziemniaków nawożonych wysokimi dawkami NPK. Stwierdzono współdziałanie wapnowania i nawożenia mineralnego w kształtowaniu zawartości kobaltu w bulwach ziemniaków.
EN
The study dealt with cobalt content in potato tubers an green matter of fodder sunflower, cultivated in 1986-2001, on grey-brown podzolic soils formed from loess. The experiment according in random subblocks design was conducted in the static fertilization field with plants cultivated in the 4-year crop rotation, and NPK Mg, NPK Mg Ca fertilization. Crop rotation was as follows: in 1986-1989 - potatoes, spring barley, fodder cabbage, winter wheat; in 1990-1993, 1994-1997, 1997-2001 - potatoes, spring barley, fodder sunflower winter wheat. Mineral fertilization included NPK against a background of constant Mg application, and NPK fertilization against a background of constant Mg and Ca (liming) fertilization. Liming was performed: in 1985, 1989, 1993, 1997 (2,86 t Ca·ha⁻¹). The experiment included 14 fertilization variants, in 4 replications. The cobalt content in plants was determined by AAS method, after mineralization of plant samples in mixture of HNO₃ : HClO₄: H₂SO₄, (20 : 5 : 1 ratio), in organic phase (MBIK). Liming did not affect the cobalt content in potato tubers and green matter of fodder sunflower. However, a tendency was observed to decreasing cobalt content in plants as a result of liming. Mineral fertilization increased cobalt content in potato tubers fertilized with high NPK doses. The interaction of liming and mineral fertilization on the cobalt content in potato tubers was stated.