Wykorzystanie genotypow ziemniaka utrzymywanych in vitro

• Autorzy: Sekrecka D , Szwichtenberg Z.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Głównym celem prac prowadzonych w banku genów ziemniaka in vitro jest przygotowanie materiałów do wykorzystania przez hodowlę twórczą i zachowawczą oraz do prac badawczych wspomagających hodowlę (genetyka, fizjologia). Z materiałów in vitro korzystają ośrodki prowadzące hodowlę twórczą ziemniaka w Polsce. W ostatnich latach, przy utrzymującym się dużym zagrożeniu chorobami wirusowymi ziemniaka i trudnościach w uzyskaniu materiałów kwalifikowanych wzrasta znaczenie systemu rozpoczynania hodowli zachowawczej na bazie roślin in vitro. W praktyce dla wielu odmian jest to jedyny sposób umożliwiający produkcję zdrowych sadzeniaków. Dzięki tej metodzie istnieje także możliwość skrócenia cyklu hodowli (nawet do 1-2 lat), co może być niezbędne w przypadkach konieczności pokrycia zwiększonego popytu na sadzeniaki danej odmiany. Według danych za lata 1993-1997 dla ponad połowy zarejestrowanych odmian ziemniaka wykorzystano w hodowli zachowawczej materiał wyjściowy pochodzący z banku in vitro w Boninie. Z zasobów banku genów korzysta także wiele uczelni rolniczych w kraju (SGGW Warszawa, AR Poznań, AR Lublin, ART Olsztyn, ATR Bydgoszcz) i Polska Akademia Nauk. Prowadzona jest również międzynarodowa wymiana materiałów w formie in vitro w ramach dwustronnych umów lub na zlecenie nie tylko placówek Instytutu ale również innych podmiotów (np. Rolimpex). W ostatnich latach realizowano wysyłki roślin in vitro do takich krajów jak: Chiny, Francja, Holandia, Indie, Jugosławia, Meksyk, Peru, Rosja, Rumunia i USA.

EN

The main purpose of gene bank maintenance as in vitro culture, is the utilization of stored material for breeding and clonal selection of the potatoes, as well as, choing some basic research necessary to support the breeding efforts (genetics, physiology). Majority of domestic breeding stations, take the advantages from in vitro materials. The breeders used to store in the bank their own breeding clones to save them as healthy material and as the source for multiplication of seed potatoes of registered cultivars. High infection pressure by virus diseases in the last years makes more difficult the procedure of seed potatoes certification and makes more important the beginning of seed reproduction from in vitro cultures. Practically the only way for many cultivars is to start the clonal selection from in vitro explants. This procedure can reduce the multiplication cycle to 1-2 years, especially in the case of certified seeds of some potato cultivars being in demand. Multiplication of more than half of all registered potato cultivars has been started in 1997 from in vitro cultures. Gene bank resources were employed also by various scientific institutions and agricultural universities. Explants from in vitro culture are the subjects of international exchange between the Institute's divisions or other companies and some foreign partners. In last years, the explants in vitro were delivered to several countries: China, France, Netherland, India, Yugoslavia, Mexico, Peru, Russia, Romania.

Słowa kluczowe

PL

hodowla roslin; kolekcje kultur; zasoby genowe; rosliny uprawne; ziemniaki; rosliny okopowe; wykorzystanie; mikrorozmnazanie; banki genow

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 1998
• Tom: 463
• Opis fizyczny: s.619-625,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Sekrecka D

• Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roslin, 76-009 Bonin

autor

Szwichtenberg Z.

Bibliografia

• Button P. 1992. Commercial minituber production. Abstr. Agron. Sect. Meet. Finlandia, 112-116J, not pag.
• Jones E.D. 1988. A current assessment of in vitro culture and other rapid multiplication methods in North America and Europe. Am. Pot. J. V. 65: 209-220.
• Kołpak R., Skrobacki A. 1996. Uprawa ziemniaków z minibulw i możliwość mechanizacji siewu. Ziemniak Polski 4: 18-23.
• Kostiw M., Rembeza J., Chotkowski J., Turska E., Ratuszniak E. 1994. Kierunki zmian hodowli i nasiennictwa ziemniaka. Hodowla Roślin i Nasiennictwo. Biul. Branż. 4-5: 29-38.
• Pawlak A. 1996. Produkcja nasienna w Zakładzie Naukowo-Hodowlanym Zamarte. Ziemniak Polski 4: 23-27.
• Szwichtenberg Z., Sekrecka D. 1998. Utrzymywanie zdrowych genotypów ziemniaka in vitro. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 463: 281-288.
• Struik P.C., Lommen W.J.M. 1990. Production, storage and use of micro- and minitubers. Proc. 11th Trien Conf. EAPR, Edinburgh, Scotland: 122-133.
• Turska E. 1993. Konferencja Sekcji Agronomicznej EAPR w Finlandii w 1992 roku. Ziemniak Polski 1: 32-35.
• Turska E. 1995. Znaczenie minibulw w produkcji ziemniaka w Polsce. Ziemniak Polski 4: 21-25.
• Turska E., Jędrzejowska E. 1996. Hodowla zachowawcza i produkcja nasienna w Boninie. Ziemniak Polski 4: 28-33.
• Turska E., Zaklukiewicz K. 1992. The use seed potatoes from in vitro material and some practical aspects of using the smallest minitubers in Poland. Abstr. Agron. Sect. Meet. Finlandia: 12-16J, not pag.
• Zaag D.E. Van Der 1990. The implication of micropropagation for the future of seed potatoes production systems in Europe. Proc. 11th Trien. Conf EAPR, Edinburgh, Scotland: 28-45.
• Zaklukiewicz K., Sekrecka D. 1994. Mikrorozmnażanie jako metoda przygotowania wolnych od patogenów materiałów wyjściowych dla hodowli zachowawczej ziemniaka. Hodowla Roślin i Nasiennictwo. Biul. Branż. 44-45: 21-28.
• Zaklukiewicz K., Turska E., Sekrecka D., Jędrzejowska E. 1995. Techologia mikrorozmnażania roślin ziemniaka, produkcja minibulw oraz ich wykorzystanie w hodowli i nasiennictwie. Bonin 2/95: 1-40 (Instrukcja wdrożeniowa).
• Zaklukiewicz K., Sekrecka D., Jędrzejowska E. 1996. Agrotechnika minibulw. Ziemniak Polski 3: 28-31.