Wplyw sztucznego napowietrzania z destratyfikacja na zmiennosc wybranych wskaznikow zawartosci materii organicznej w wodach jeziora Dlugiego

• Autorzy: Parszuto K , Grochowska J.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zbadano wpływ sztucznego napowietrzania z destratyfikacją na zmienność wskaźników materii organicznej, takich jak całkowity (TOC), cząsteczkowy (POC) i rozpuszczony (DOC) węgiel organiczny oraz całkowity azot (TON) i fosfor (TOP) organiczny w wodach Jeziora Długiego w Olsztynie. Likwidacja gradientu termicznego wpłynęła na wzrost sedymentacji materii organicznej, szczególnie frakcji cząsteczkowej. Potwierdziła to prawie dwukrotnie wyższa wartość POC:DOC w wodach naddennych w czasie sztucznej destratyfikacji oraz zwiększenie stosunku TOC:TON w wodach hypolimnionu po wyłączeniu sprężarek, kiedy założyło się wyraźne uwarstwienie polegające na spadku stężeń badanych parametrów wraz z głębokością. Po przerwaniu napowietrzania średnia zawartość TOC i TON w wodach jeziora nie uległa istotnemu zwiększeniu. Średnia wartość TOC:TON poniżej 17 wskazywała, że w wodach jeziora przeważała autochtoniczna materia organiczna. W czasie napowietrzania zawartość TOP była mniejsza niż po wyłączeniu sprężarek, zwłaszcza w wodach naddennych, ponieważ w warunkach podwyższonej temperatury i natlenienia wód głębiej położonych rozkład materii organicznej przebiegał szybciej. Umożliwiło to także obniżenie ilości materii organicznej łatwo rozkładalnej (BZT₅) i opornego na rozkład biologiczny DOC oraz POC pochodzącego z produkcji pierwotnej.

EN

The effect of artificial aeration with destratification on the variability of organic matter indicators such like total organic carbon (TOC), particulate organic carbon (POC), dissolved organie carbon (DOC), total organie nitrogen (TON), and total organic phosphorus (TOP) was examined in the waters of Lake Długie in Olsztyn. Elimination of the thermal gradient resulted in an increased settlement of organic matter, especially the molecule fraction. It was confirmed by almost twice higher POC:DOC ratio in the near-bottom waters during the artificial destratification and by an increased TOC:TON ratio in the hypolimnion after the air-compressors were switched off and stratification occurred, displayed by the decrease in the examined parameter concentrations as the depth increased. When aeration was terminated the mean content of TOC and TON in the lake waters did not increase considerably. The mean value of the TOC:TON ratio below 17 indicated the dominance of autochthonous organic matter in the lake waters. During aeration, the TOP content was lower than after the air-compressors were switched off, particularly in the near-bottom waters, as the elevated temperature and oxygenation of the deep waters accelerated the degradation of organic matter. It also allowed the reduction of the quantity of easily degradable organic matter (BOD₅), DOC resistant to biological degradation, and POC originated from the primary production.

Słowa kluczowe

PL

materia organiczna; azot organiczny; wegiel organiczny; rekultywacja; napowietrzanie wody; zawartosc materii organicznej; fosfor; napowietrzanie sztuczne; Jezioro Dlugie; destratyfikacja

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2005
• Tom: 505
• Opis fizyczny: s.297-303,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Parszuto K

• Uniwersytet Warminsko-Mazurski, ul. Prawochenskiego 1, 10-957 Olsztyn

autor

Grochowska J.

Bibliografia

• Bajkiewicz-Grabowska E. 2002. Obieg materii w systemach rzeczno-jeziomych. Uniwersytet Warszawski, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Warszawa: 274.
• Cerco C. F. 1989. Measured and modelled effects of temperature, dissolved oxygen and nutrient concentration on sediment - water nutrient - exchange. Hydrobiol. 174: 185 - 194.
• Gawrońska H. 1984. Wpływ ograniczenia dopływu ścieków na warunki fizyczno-chemiczne wód Jeziora Długiego. Rocz. Nauk Roi. Ser. H 100(4): 27 - 52.
• Gawrońska H. 1994. Wymiana azotu i fosforu między osadami a wodą w jeziorze sztucznie napowietrzanym. Acta Acad. Agricult. Tech. Olst., Protectio Aquarum et Piscatoria 19: 3 - 49.
• Gawrońska H., Lossow K. 2003. Possibilities of a saprotrophic lake recultivation exemplified by Lake Długie in Olsztyn. Pol. J. Environ. Stud. 12(3): 301 - 307.
• Gawrońska H., Brzozowska R., Grochowska J., Lossow K. 2003. Possibilities to reduce internal loading to lake water by artificial aeration. Pol. J. Environ. Stud. 12(2): 171 - 179.
• Grochowska J., Gawrońska H. 2004. Restoration effectivenes of a degraded lake using multi-year artificial aeration. Pol. J. Environ. Stud. 13(6): 671 - 681.
• Górniak A. 1996. Substancje humusowe i ich rola w funkcjonowaniu ekosystemów słodkowodnych. Diss. Univ. Varsoviensis 448, Białystok: 151.
• Hermanowicz W., Dożańska W., Dojlido J., Koziorowski B. 1999. Fizyczno-chemiczne badanie wody i ścieków. Arkady Warszawa: 556 ss.
• Lossow K. 1980. Wpływ sztucznej destratyfikacji na układy fizyczno-chemiczne wód Jeziora Starodworskiego. Zesz. Nauk. ART Olsztyn 11: 3 - 64.
• Lossow K. 1987. Zmiany chemizmu wód jeziora Mutek pod wpływem trzyletniego sztucznego napowietrzania. Rocz. Nauk Roi. Ser. H 101(1): 16 - 38.
• Parszuto K., Głażewski R. 2004. The relationship between the contents of particulate (POC) and dissolved (DOC) organic carbon in the waters of Lake Długie and Lake Kortowskie recultivated with different methods. Limnological Review 4: 193 - 200.
• Zdanowski B., Dunalska J., Stawecki K. 2002. Variability of nutrients content in heated lakes of the Konin area. Limnological Review 2: 457 - 464.