PL
Las w życiu człowieka zawsze pełnił wiele funkcji. Początkowo był miejscem egzystencji, w miarę rozwoju cywilizacyjnego stawał się źródłem dochodów. Obecnie racjonalne zagospodarowanie i ochrona ma zapewnić jego trwałość. Funkcje lasu są związane z działalnością człowieka na określonych obszarach. Początkowo wydzielano tereny, gdzie można było pozyskiwać określone użytki (polować na zwierzynę, zbierać zioła, runo leśne – jagody i grzyby, drewno na opał, hodować pszczoły, wypasać zwierzęta domowe itp.). Wraz z rozwojem cywilizacji, gdy las stał się dobrem dochodowym jego eksploatacja przebiegała bardzo intensywnie. Znaczne obszary zostały wylesione, co negatywnie zaczęło wpływać na środowisko. Wówczas zaczęto wydzielać pewne tereny leśne, które miały pełnić nowe – ochronne funkcje. W pracy przedstawiono niektóre z funkcji pełnionych przez lasy na przestrzeni kilku wieków ich eksploatacji i zagospodarowania. Wraz z postrzeganiem roli lasu dla środowiska i życia człowieka zaczęto wydzielać obszary, którym przydzielano określone funkcje związane z użytkowaniem (kiedy lesistość była jeszcze znaczna, a las zaczął przynosić wymierne korzyści) lub ochroną (na obszarach o niskiej lesistości, gdzie obecność lasu łagodziła negatywne wpływy czynników klimatycznych).
EN
In the human life forest has always held many functions. Primarily, it was a place of existence, with time of civilization development it has become the source of income. Presently the rational management and protection is to assure its durability. Functions of the forest are connected to human activities on certain areas. Initially, special areas were isolated to perform consumer actions (hunting, collection of herbs, mushroom and berries, timber for heating, bee-keeping, pasture for household animals, etc.). Together with civilization development, when the forest became the income source, its expoitation was very intensive. Considerable areas were defforested, which had negative impact on the environment. That time some areas were isolated to fulfill new – protective – functions. In the paper there are presented several of the functions of the forest within the centuries of its exploitation and management. While the importance of the forest for the environment and human life has been acknowledged, special areas started to be isolated and assigned with usable functions (when afforestation was still vital and forest started to provide considerable profits) or protection (on the areas of little afforestation, where forest presence alleviated negative impact of climatic factors).