An arctomorph carnivoran skull from the Phosphorites du Quercy and the origin of procyonids

• Autorzy: Wolsan M , Lange-Badre B

Warianty tytułu

PL

Czaszka arktomorfa z fosforytow Quercy a pochodzenie szopowatych

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The size and morphological characteristics of a skull of an arctomorph carnivoran mammal from Mouillac (old collection of the Phosphorites du Quercy, of unknown age) in France closely match those of the holotype of the earliest known procyonid Pseudobassaris riggsi and another skull referred to this species, both from old collections of the Phosphorites du Quercy (Caylus and Mouillac), probably earliest Late Oligocene in age. The skull is more primitive in morphology than those of Pseudobassaris riggsi and every other known procyonid, approaching a hypothetical primitive procyonid morphotype. The only, but methodologically fundamental, departure from this morphotype is the lack of the procyonid suprameatal fossa, which is the crucial synapomorphy of the family Procyonidae. To explain the phylogenetic and taxonomic status of the arctomorph represented by the skull, three competing hypotheses are put forward. Hypothesis A, which considers the arctomorph as an individual of Pseudobassaris riggsi, assumes that the procyonid suprameatal fossa first appeared in a common ancestor of Pseudobassaris and other procyonids but was still of variable occurence within Pseudobassaris riggsi. Hypothesis B, which proposes the arctomorph as a member of a new Pseudobassaris species ancestral to Pseudobassaris riggsi, concludes that the procyonid suprameatal fossa arose in Pseudobassaris riggsi and in the Procyonidae independently, excluding Pseudobassaris from the procyonids. Hypothesis C, which recognizes the arctomorph as a representative of a new species of a new genus of the paraphyletic procyonid stem group, presumes that the procyonid suprameatal fossa originated in a common ancestor of Pseudobassaris and other procyonids after the new genus had become detached from the ancestral stock of the Procyonidae.

PL

Arctomorpha stanowią monofiletyczną grupę ssaków drapieżnych odznaczających się dwiema synapomorfiami: obecnością fossa suprameatale w uchu środkowym oraz brakiem trzeciego górnego zęba trzonowego. Grupa ta obejmuje nadrodzinę niedźwiedzi i dużych pand (Ursoidea), płetwonogie (Pinnipedia) oraz Musteloidea. Te ostatnie odróżniają się od pozostałych Arctomorpha synapomorficznym brakiem trzeciego dolnego zęba trzonowego i reprezentowane są współczesnie przez trzy rodziny: małe pandy (Ailuridae), łasicowate (Mustelidae) i szopowate (Procyonidae). Synapomorfią szopowatych, która odróżnia je od wszystkich innych Arctomorpha, jest w szczególny sposób powiększona fossa suprameatale. Zwiększenie jej objętości u szopowatych było wynikiem znacznego wpuklenia się kości łuskowej, najpierw ku górze, a potem także odśrodkowo, toteż ściana wewnętrzna i zewnętrzna fossa suprameatale są mniej więcej tak samo wysokie, a także ściana zewnętrzna jest prostopadła do powierzchni brzusznej stropu przewodu słuchowego zewnętrznego lub w ten strop zagłębiona ponad jego powierzchnią brzuszną. Chociaż naturalny zasięg szopowatych ogranicza się obecnie do Ameryki Północnej i Południowej, to jednak najwcześniejsi i najprymitywniejsi przedstawiciele tej rodziny znani są z dolnej części górnego oligocenu (rodzaj Pseudobassaris) oraz z dolnego miocenu (rodzaje Angustictis i Broiliana) Europy, co sugeruje, że Procyonidae wyodrębniły się z prymitywnych Musteloidea w oligocenie na kontynencie eurazjatyckim. Opisana w tej pracy czaszka przedstawiciela Arctomorpha (Fig. 1-4, Tab. 1) pochodzi ze starej kolekcji z górnopaleogeńskich złóż fosforytów w południowej Francji (Phosphorites du Quercy). Jej porównanie z czaszkami arktomorfów znanych z fosforytów Quercy wykazało duże podobieństwo do Pseudobassaris riggsi (Tab. 2-3), będącego najwcześniejszym znanym szopowatym. Pod względem cech morfologicznych, czaszka ta jest prymitywniejsza zarówno od dostępnych okazów Pseudobassaris riggsi, jak i wszystkich innych znanych szopowatych, nieomal odpowiadając hipotetycznemu prymitywnemu morfotypowi rodziny Procyonidae. Jedyną - lecz pod względem metodologicznym zasadniczą - różnicą w stosunku do tego morfotypu jest brak w opisanej czaszce synapomorfii rodziny szopowatych. W jej miejscu występuje plezjomorficznie płytka fossa suprameatale pryrnitywnych Arctomorpha. Aby ustalić pozycję filogenetyczną i status taksonomiczny arktomorfa reprezentowanego przez opisaną czaszkę, wysunięto trzy współzawodniczące hipotezy (Fig. 5). Zgodnie z hipotezą A (Fig. 5A), która traktuje tego arktomorfa jako osobnika gatunku Pseudobassaris riggsi, głęboka fossa suprameatale szopowatych pojawiła się wprawdzie po raz pierwszy u wspólnego przodka rodzaju Pseudobassaris i innych Procyonidae, lecz była jeszcze cechą zmienną w obrębie Pseudobassaris riggsi. Hipoteza B (Fig. 5B), według której dyskutowany arktomorf reprezentuje nowy gatunek rodzaju Pseudobassaris, bedący gatunkiem macierzystym dla Pseudobassaris riggsi, sugeruje, że powiększona fossa suprameatale powstała niezależnie u Pseudobassaris riggsi i szopowatych, wyłączając w ten sposób rodzaj Pseudobassaris z rodziny Procyonidae. Hipoteza C (Fig. 5C), która uznaje omawianego arktomorfa za przedstawiciela nowego gatunku nowego rodzaju parafiletycznej grupy wyjściowej dla Procyonidae, zakłada, że głęboka fossa suprameatale szopowatych jest odziedziczona przez rodzaj Pseudobassaris i pozostałe Procyonidae po ich wspólnym przodku, który zaistniał w linii prowadzącej do szopowatych po oddzieleniu się od niej tego rodzaju, chyba że rodzaj ten jest parafiletyczny.

Słowa kluczowe

PL

Mustelidae; fauna kopalna; oligocen; zeby trzonowe; skamienialosci; Pseudobassaris; czaszki; ssaki drapiezne; zloza fosforytow; Procyonidae; arktomorfy; miocen; szopowate; niedzwiedzie; Francja; pandy; Arctomorpha; paleontologia; lasicowate; fosforyty Quercy; Ailuridae; morfologia zwierzat

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Palaeontologica Polonica
• Rocznik: 1996
• Tom: 41
• Numer: 3
• Opis fizyczny: s.277-298,tab.,fot.,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Wolsan M

• Instytut Paleobiologii PAN, al.Zwirki i Wigury 93, 02-089 Warszawa

autor

Lange-Badre B

• Laboratoire de Paleontologie des Vertebres et Paleontologie Humaine, Universite Pierre et Marie Curie (Paris VI), 4 place Jussieu, 75252 Paris Cedex 05, France

Bibliografia

• Baskin, J.A. 1982. Tertiary Procyoninae (Mammalia: Carnivora) of North America. - Journal of Vertebrate Paleontology 2, 71-93.
• Baskin, J.A. 1989. Comments on New World Tertiary Procyonidae (Mammalia: Carnivora). - Journal of Vertebrate Paleontology 9, 110-117.
• Beaumont, G. de 1968. Note sur la région auditive de quelques Carnivores. - Archives des Sciences 21, 213-223.
• Bonis, L. de & Cirot, E. 1995. Le Garouillas et les sites contemporains (Oligocène, MP 25) des phosphorites du Quercy (Lot, Tarn-et-Garonne, France) et leurs faunes de vertébrés. 7. Carnivores. - Palaeontographica, Abteilung A 236, 135-149.
• Hough, J.R. 1948. The auditory region in some members of the Procyonidae, Canidae, and Ursidae. Its significance in the phylogeny of the Carnivora. - Bulletin of the American Museum of Natural History 92, 67-118.
• Legendre, S. & Marandat, B. 1986. Les phosphorites du Quercy: l'histoire des faunes fossiles de mammifères. In: Rassemblement National Spéléologique, Cahors, 1984. Recherches sur les Karsts du Quercy et du Sud-Ouest de la France, 53-60. Commission Scientifique Midi-Pyrénées, Comité de Spéléologie Régional (F.F.S.), Cahors.
• Legendre, S., Marandat, B., Sigé, B., Crochet, J.-Y., Godinot, M., Hartenberger, J.-L., Sudre, J., Vianey-Liaud, M., Muratet, B., & Astruc, J.-G. 1992. La faune de mammifères de Vielase (phosphorites du Quercy, Sud de la France): preuve paléontologique d'une karstification du Quercy dès 1'Eocène inférieur. - Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie, Monatshefe 1992, 414-428.
• Pohle, H. 1917. Pseudobassaris riggsi, gen. nov., spec. nov. für Amphictis spec. Riggs. - Sitzungsberichte der Geselkchaft Naturforschender Freunde zu Berlin 1917,403-411.
• Remy, J.A., Crochet, J.-Y., Sigé, B., Sudre, J., Bonis, L. de, Vianey-Liaud, M., Godinot, M., Hartenberger, J.-L., Lange-Badré, B., & Comte, B. 1987. Biochronologie des phosphorites du Quercy: mise à jour des listes fauniques et nouveaux gisements de mammiferes fossiles. In: N. Schmidt-Kittler (ed.), International Symposium on Mammalian Biostratigraphy and Paleoecology of the European Paleogene - Mainz, February 18th-21st 1987. - Münchner Geowissenschaftliche Abhandlungen, Reihe A 10, 169-188.
• Riggs, E.S. 1898. On the skull of Amphictis. - The American Journal of Science 5, 257-259. Schmidt-Kittler, N. 1981. Zur Stammesgeschichte der mardervenvandten Raubtiergruppen (Musteloidea, Carnivora). - Eclogae Geologicae Helvetiae 74, 753-801.
• Sigk B., Aguilar, J.-P., Marandat, B., & Astruc, J.-G. 1991. Extcnsion au Miocène inférieur des remplissages phosphatés du Quercy. La faune de vertébrés de Crémat (Lot, France). - Geobios 24, 497-502.
• Sigé, B., Crochet, J.-Y., Hartenberger, J.-L., Remy, J.-A., Sudre, J., & Vianey-Liaud, M. 1979. Catalogue des mammifères du Quercy. In: F. Westphal (ed.), Fossilium Catalogus. I: Animalia 126, 1-99. W. Junk b.v. Publishers, The Hague.
• Stucky, R.K. 1992. Mammalian faunas in North America of Bridgerian to early Arikareean "Ages" (Eocene and Oligocene). In: D.R. Prothero & W.A. Berggren (eds), Eocene-Oligocene Climatic and Biotic Evolution, 464-493. Princeton Series in Geology and Paleontology, Princeton University Press, Princeton.
• Vianey-Liaud, M. 1980. La paléontologie du Quercy: les phosphorites. - Quercy-Recherche 34, 24-42.
• Vianey-Liaud, M. & Legendre, S. 1986. Les faunes des phosphorites du Quercy: principes méthodologiques en paléontologie des mammifères: homogénéité chronologique des gisements de mammifères fossiles. - Eclogae Geologicae Helvetiae 79, 917-944.
• Winge, H. 1895. Jordfundne og nulevende Rovdyr (Carnivora) fra Lagoa Santa, Minas Geraes, Brasilien. Med Udsigt over Rovdyrenes indbyrdes Slaegtskab. In: C.F. Lütken (ed.), E Museo Lundii. En Samling af Afhandlinger om de i det Indre Brasiliens Kalkstenshuler af Professor Dr. Peter Vilhelm Lund Udgravede og i den Lundske Palaeontologiske Afdeling af Kjøbenhavns Universitets Zoologiske Museum Opbevarede Dyre- og Menneskeknogler 2 (2, 4). 1-130. H. Hagerups Boghandel, Copenhagen.
• Winge, H. 1924. Pattedyr-Slaegter. II. Rodentia, Carnivora, Primates. 321 pp. H. Hagerups Forlag, Copenhagen.
• Winge, H. 1941. The Interrelationships of the Mammalian Genera. Volume II. Rodentia, Carnivora, Primates. 376 pp. C.A. Reitzels Forlag, Copenhagen.
• Wolsan, M. 1992. Phylogenie der frühen marderverwandten Raubtiere Europas. Kurzfassungen der Vorträge und Poster, 62. Jahrestagung der Paläontologischen Gesellschaft, 21 .-26. September 1992, 44. Berlin.
• Wolsan, M. 1993a. Phylogeny and classification of early European Mustelida (Mammalia: Carnivora). - Acta Theriologica 38, 345-384.
• Wolsan, M. 1993b. Definitions, diagnoses, and classification of higher-level taxa of the Mustelida (Carnivora: Arctoidea). - Zeitschrift für Säugetierkunde 58 (Sonderheft), 79-80.
• Wolsan, M. 1994. Evolution of the middle ear in early arctoid carnivorans and its phylogenetic significance. Neogene and Quaternary Mammals of the Palaearctic. Conference in Honour of Professor Kazimierz Kowalski, May 17-21, 1994, Kraków, Poland, 82-83. Cracow.