Dzialanie skazenia gleby kadmem w zaleznosci od dodatku wegla brunatnego, kompostu i wapna na plonowanie gorczycy bialej i niektore wlasciwosci gleby

• Autorzy: Ciecko Z , Wyszkowski M. , Zolnowski A.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W warunkach doświadczenia wazonowego badano działanie skażenia gleby kadmem - dawek 10, 20 i 30 mg/kg gleby na plonowanie gorczycy białej i niektóre właściwości gleby. Do inaktywacji kadmu, którym glebę skażono, zastosowano węgiel brunatny lub kompost w ilości odpowiadającej 4% masy gleby w wazonie oraz wapno w dawce równoważnej 1 Hh. Wprowadzenie do gleby 10 mg Cd/kg wpłynęło dodatnio na plon masy nadziemnej gorczycy, natomiast zastosowanie 30 mg Cd/kg przyczyniło się do jego spadku. Nawożenie węglem brunatnym i kompostem, a szczególnie wapnem, spowodowało silne zwiększenie plonu zielonej masy gorczycy. Porównywane nawozy częściowo ograniczyły ujemny wpływ kadmu na plonowanie gorczycy. Skażenie gleby kadmem odbiło się silnym pobraniem tego składnika przez masę nadziemną gorczycy. Przy najwyższym skażeniu gleby wynoszącym 30 mg Cd/kg gleby pobranie kadmu średnio zwiększyło się 23-krotnie w serii bez wapnowania i 12-krotnie w serii z wapnowaniem. Węgiel brunatny i w mniejszym stopniu kompost spowodowały silne ograniczenie pobrania kadmu przez gorczycę. W tym względzie (ograniczenia zawartości kadmu) wykazano dodatnie współdziałanie nawożenia organicznego z wapnowaniem. Zwiększona koncentracja kadmu w glebie nie powodowała większych zmian w odczynie gleby, kwasowości hydrolitycznej oraz zawartości przyswajalnych form fosforu, potasu i magnezu.

EN

The effects of cadmium contamination at rates 10, 20 and 30 mg Cd per kg soil on the yield of white mustard and some soil properties were studied under conditions of a pot experiment. To inactivate the cadmium brown coal or compost in a dose of 4% soil weight and lime at the rate equivalent to 1 Hh were applied. Introduction of 10 mg Cd per 1 kg soil positively affected green matter yield, whereas rate 30 mg Cd per 1 kg soil showed a negative influence. Amendment of brown coal or compost and especially lime application caused enhancement of green matter yield. Compared amendments partly inhibited negative cadmium influence on white mustard yield. Introduction of cadmium to the soil was reflected in intense accumulation of this element in mustard green matter. At the highest Cd rate (30 mg per kg soil) 23-fold increase or 12-fold of Cd uptake were found in non-limed and limed series, respectively. Brown coal and at lower extent the compost, limited Cd uptake by studied crop. In the respect of Cd uptake inhibition, positive interaction between organic amendment and liming was observed. Enhanced Cd content in the soil did neither affect soil pH, hydrolytic acidity nor the content of available phosphorus, potassium and magnesium.

Słowa kluczowe

PL

gorczyca biala; rosliny uprawne; skazenia gleby; kompost; wlasciwosci; neutralizacja; gleby skazone; plonowanie; wegiel brunatny; kadm; wapno

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 1998
• Tom: 455
• Opis fizyczny: s.33-45,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Ciecko Z

• Akademia Rolniczo-Techniczna, Plac Lodzki 4, 10-718 Olsztyn

autor

Wyszkowski M.

autor

Zolnowski A.

Bibliografia

• ADRIANO D.C. 1986. Trace elements in the terriestrial environment. Springer-Verlag, New York, Berlin, Heidelberg, Tokyo.
• ADRIANO D.C. 1992. Biochemistry of Trace Metals. Lewis Publishers, 1-84.
• DUDKA S. 1992. Ocena całkowitych zawartości pierwiastków głównych i śladowych w powierzchniowej warstwie gleb Polski. Wyd. IUNG, Puławy, Seria R 293, 1-71.
• FIC M. 1987. Adsorptions - und Desorptions - verhalten von Cadmium, Chromium und Zink on ausgewählten Boden und Sanden. Ph. D. Thesis, Christian-Albrechts-Universität 99, 123-127.
• GEMARZEWSKI H., KORZENIOWSKA J. 1990. Optymalna i dopuszczalna zawartość cynku w glebie. Rocz. Glebozn., 41 (1-2), 145-151.
• GORLACH E., GOMBUŚ F. 1992. Poznawanie wpływu sorpcji i desorpcji wybranych metali ciężkich w glebie na ich pobieranie przez rośliny. Zesz. Post. Nauk Rol. 398, 47-52.
• HERMS U., BRÜMMER G. 1980. EinfluB der Bodenreaktion auf Löslichkeit und tolerirbare Gesamtgehalte an Nickel, Kupfer, Zink, Cadmium und Blei in Boden und kompostierten Siedlungsabfällen. Landwirtsch. Forschüng. 33(4), 408-423.
• HERMS U., BRÜMMER G. 1984. Einflussgrössen der Schwermetallöslichkeit und - bindung in Böden. Z. Pflanzenernärhr. Bodenk. 147, 400-424.
• KABATA-PENDIAS A., PENDIAS H. 1993. Biochemia pierwiastków śladowych. PWN Warszawa, 137-149.
• LAXEN P.D.H. 1985. Trace metal adsorption/desorption on hydrous ferric oxide under realistic conditions. Water Res. 19, 1229-1236.
• MAZUR Т., MINEEV M., DEBRECZENI B. 1993. Nawożenie w rolnictwie biologicznym., 126-130.
• MISZTAL M., LIGĘZA S. 1995. Wpływ odczynu wilgotności i czasu inkubacji na rozpuszczalność metali ciężkich w glebie zanieczszczonej przez hutę cynku. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 418,465-471.
• NIEMYSKA-ŁUKASZUK J. 1995. Wpływ składu granulometrycznego i odczynu gleby na zawartość przyswajalnych form metali ciężkich. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 418, 459- 463.
• STREET J.J., LINDSAY W.L., SABEY B.R. 1977. Sobulity and plant uptake of cadmium in soils amended with cadmium and sewage sludge. J. Environ. Qual. 6(1), 72-77.
• TERELAK H., PIOTROWSKA M., MOTOWICKA-TERELAK M., STUCZYŃSKI Т., BUDZYŃSKA K. 1995. Zawartość metali ciężkich i siarki w glebach użytków rolnych Polski oraz ich zanieczyszczenie tymi składnikami. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 418, 45-57.
• WEBER J. 1993. Wpływ związków próchnicznych na kumulowanie i migrację w glebie niektórych metali ciężkich emitowanych przez przemysł. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 411,283-292.
• WOLAK W., LEBODA R., HUDICKI Z. 1995. Metale ciężkie w środowisku i ich analiza. PIOŚ WIOŚ w Chełmie, 7-19.
• WOŹNY A., STROIŃSKI A., GWÓŹDŹ E. 1990. Plant cell responses to cadmium. Univ. AM, Poznań 29, 151-160.