EN
The study area (16 km2) in "Ujście Warty" National Park, W Poland — was the valley of a lowland river at its confluence with the River Odra, covered by a mosaic of grassy vegetation and willow scrub. 111 breeding attempts were recorded during 2000-2002. The mean nest density (3.2 nests/km2) was higher than that recorded by other authors in agricultural landscapes, but lower than in urban areas. The nest construction was adapted to fit young willow trees. The mean clutch size was similar to that recorded in other populations (4.43), but eggs were smaller (41.2 mm x 29.1 mm). The hatching success was lower (76%) in comparison with other studies, but the mean number of fledglings (2.15 per nest and 2.96 per nest in successful broods) was relatively high. The main reasons for losses were unhatched eggs, predators, starved nestlings and poor nest construction. We hypothesise that the smaller egg size and lower hatching success recorded in this population was due to unfavourable and unpredictable feeding conditions (floods) during the period of egg formation and egg laying. Later in the season, receding floodwaters laid bare areas suitable for foraging on invertebrates; waterfowl eggs also became readily available. Predation was low (lack of nonbreeding stock of Hooded Crow). As a result of good conditions during chick rearing, the overall reproductive output was relatively high in comparison with other populations.
PL
Badania prowadzone były na obszarze Parku Narodowego „Ujście Warty" w latach 2000-2002. Powierzchnia badawcza (16 km2) znajdowała się w obrębie regularnie zalewanej doliny rzecznej, porośniętej mozaiką roślinności szuwarowej i zarośli wierzbowych. W trakcie badań przeprowadzono 633 kontrole gniazd i zebrano dane dotyczące 111 lęgów. Średnie zagęszczenie par lęgowych wyniosło 3.2 pary/km2 (Tab. 1). Długość sezonu lęgowego (czas od złożenia pierwszego jaja do wylotu ostatniego podlota w danym sezonie lęgowym) wynosiła około 82 dni w roku 2000 i 2001 oraz 70 dni w roku 2002. Gniazda zakładane były przeciętnie między 9 a 13 kwietnia. Mediana daty złożenia pierwszego jaja nie różniła się między latami (Fig. 2). Większość par zaczynała lęgi na początku sezonu lęgowego (Fig. 3), nie odnotowano lęgów uzupełniających. Średnia wysokość usytuowania gniazda nad ziemią wyniosła 9.90 m., zaś średnia odległość gniazda od szczytu drzewa wyniosła 2.43 m (Fig. 1). W obydwu przypadkach, średnie wartości nie różniły się między sezonami badań. Na wyściółkę gniazd składały się: sierść (88% sprawdzonych gniazd), puch (67%), pióra (62%), świeża trawa (19%) i różnego rodzaju materiały takie jak: sznurek, tkanina, folia i papier. Średnia wielkość zniesienia wyniosła 4.43 (zakres: 2-9). Najczęściej notowano lęgi o 5 jajach (Fig. 4). W roku 2002 zniesienia były mniejsze niż w pozostałych latach (Fig. 5). Inkubacja, liczona od momentu złożenia pierwszego jaja do wyklucia się pierwszego pisklęcia w lęgu, trwała średnio 20.9 dni (zakres: 20-22). Łącznie w trakcie 3 letnich badań, wrony złożyły 467 jaj, z czego do końca inkubacji dotrwało 416 (89.1%). Proporcje jaj, które przetrwały do końca inkubacji nie różniły się istotnie między latami. Wykluwalność wyniosła 76.0% i nie różniła się między sezonami gniazdowymi. Lęgi o 6 jajach charakteryzowały się najniższą wykluwalnością (Fig. 6). Średnia liczba piskląt na każde kontrolowane gniazdo wyniosła 2.92 oraz 3.22 na gniazdo z sukcesem kłucia. Ogółem, liczba wszystkich piskląt wyniosła 316, z czego 222 (70%) wyleciało z gniazd: 80% w roku 2000, 58% w roku 2001 i 78% w roku 2002. Średnia liczba podlotów wyniosła 2.15 w przeliczeniu na każde kontrolowane gniazdo oraz 2.96 na gniazdo z sukcesem. W obydwu przypadkach różnice między latami nie były istotne. Wykluwalność oraz liczba podlotów, wskazują, że optymalną wielkością lęgu było 5 jaj (Fig. 6). Wynik ten jest interesujący w świetle hipotezy „polisy ubezpieczeniowej" (Lundberg 1985, Forbes 1990, 1991, Konarzewski 1993) wg której złożenie dodatkowych jaj ma rekompensować ewentualne przyszłe straty. Razem, dla wszystkich lat badań, prawdopodobieństwo wylotu przynajmniej jednego młodego z gniazda wyniosło 0.73. Proporcje gniazd z sukcesem nie różniły się między latami badań. Ogółem, 28 gniazd (27.2% kontrolowanych gniazd) nie dało żadnego podlota (Tab. 5). Przyczynami całkowitych strat gniazdowych były: norka amerykańska, wrona siwa i czapla (Tab. 5). Innym ważnym czynnikiem obniżającym sukces gniazdowy było złe usytuowanie i wadliwa konstrukcja gniazda oraz złe warunki pogodowe (Tab. 5). Na straty częściowe złożyły się niewyklute jaja i zagłodzone pisklęta. Ogółem 111 jaj (33.3%) złożonych w gniazdach z sukcesem nie dało żadnego podlota (Tab. 5). Dolina zalewowa — teren gdzie prowadzono badania reprezentuje prawdopodobnie pierwotny typ środowiska wron. Specyficzne cechy tej populacji, różne od innych badanych dotąd, wskazywać mogą na kierunki przystosowań populacji wrony siwej w zmieniających się szybko warunkach środowiska antropogenicznego. W porównaniu do populacji krajobrazu rolniczego, stwierdziliśmy wyższe zagęszczenia, natomiast zdecydowanie niższe, niż w warunkach miejskich. Specyficzna konstrukcja gniazda wynika z budowania ich na młodych i niewysokich wierzbach. Straty wynikające z błędnej konstrukcji gniazda, nie notowane w innych warunkach, prawdopodobnie powodują silną konkurencję o miejsca gniazdowe. W porównaniu do innych populacji, mniejsza wielkość jaj oraz niższa wykluwalność, a także wpływ warunków danego roku na wielkość lęgu, wynikają, naszym zdaniem, z niekorzystnych i zmiennych warunków pokarmowych wczesną wiosną. Później, ustępująca woda odsłania dogodne żerowiska, i liczne są lęgi ptaków wodnych. Niewielka presja drapieżnicza, wynikająca między innymi, z braku stada nielęgowego, jest dodatkowym korzystnym czynnikiem. Efektem bardzo dobrych warunków w okresie karmienia młodych jest wysoka przeżywalność piskląt i ogólny wysoki sukces reprodukcyjny.