Spadek liczebnosci bociana bialego Ciconia ciconia na Ziemi Leszczynskiej i program jego ochrony

• Autorzy: Kuzniak S , Tobolka M.

Warianty tytułu

EN

Decline of the white stork Ciconia ciconia in the Leszno District and the program for its protection

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Niniejsza praca dotyczy inwentaryzacji gniazd bociana białego w byłym województwie leszczyńskim w latach 1995–1997 i 2007–2009. Celem pracy jest przedstawienie zmian w liczebności i zagęszczeniu badanej populacji oraz porównanie ich z danymi wieloletnimi. Zebrano dane o występowaniu bociana, efektach lęgów, usytuowaniu gniazd oraz zmianach tych parametrów, a także dane na temat stad nielęgowych bocianów przebywających w okresie lęgowym na danym terenie. Liczba gniazd zajętych przez pary lęgowe (HPa) wahała się od 363 w roku 1996 do 217 w roku 2009. W roku 2009 większość gniazd została zbudowana na słupach – 148 (68,3%), na wysokich kominach – 43 (19,8%), na budynkach – 13 (6,0%), na drzewach – 10 (4,6%). W latach 1995–1997 i 2007–2009 bociany wychowały łącznie 3509 młodych. Średnia liczba młodych na parę z sukcesem (JZm) dla całego okresu badań wyniosła 2,66, a w przeliczeniu na statystyczną parę lęgową (JZa) – 2,16. W latach 1995–1997 wartości JZm i JZa wynosiły odpowiednio 2,54 i 1,95 , a w latach 2007–2009 – 2,80 i 2,45. W latach 1995–1997 procent par bez lęgu wyniósł średnio 23,1%, a w latach 2007–2009 – 12,3%. Badana populacja wykazuje wyraźny trend spadkowy. By zapobiec temu procesowi opracowano Program Ochrony Bociana Białego na Ziemi Leszczyńskiej, realizowany obecnie

EN

This work concerns the census of white stork nests in the former province of Leszno (4154 km²) in 1995–1997 and 2007–2009. The aim of this paper is to present changes in the abundance and distribution of the population under study and make comparison with long-term data. We collected data on the occurrence of storks, breeding results, nest location and changes in these parameters, as well as data on non-breeding flocks in the study area during the breeding season. The number of breeding pairs (HPa) varied from 363 in 1996 to 217 in 2009 (Table 1). In 2009 more nests were built on pylons (148; 68.3%) than tall chimneys (43; 19.8%), buildings (13; 6.0%), or trees (10; 4.6%) and others (4; 1,3%). In 1995–1997 and 2007–2009 white storks raised 3509 young (JZG). The average number of young raised by a successful breeding pair (JZm) for the entire study period was 2.66, and in terms of all breeding pairs (JZa) was 2.16. In 1995–1997 the value of JZm was 1.95 and JZa – 2.54, in 2007–2009 – 2.45 and 2.80 respectively. The differences between periods (in JZa) were statistically significant (Mann-Whitney U Test: Z = –7.231, p < 0.0001). In 1995–1997 the percentage of pairs failing to raise young averaged 23.1%, and in the years 2007–2009 – 12.3%. For details see Table 2. In comparison to long-term data the study population appears to have a strongly decreasing trend (Kuźniak 1995, Kosicki 2008). To prevent this process the White Stork Conservation Program in the Leszno Region was established. In our opinion, priority should be given to minimize risks to the population. These are: the reduction of suitable habitats, poor drainage watercourses, rubbish left in the field and collected by the birds as nesting material (plastic strings, foil etc.), predation risk, poor or dangerous locations of nests

Słowa kluczowe

PL

ptaki; bocian bialy; Ciconia ciconia; liczebnosc populacji; spadek liczebnosci; zageszczenie populacji; gniazda ptasie; lokalizacja gniazd; pary legowe; legi ptakow; sukces legowy; Ziemia Leszczynska; programy ochrony zwierzat; Program Ochrony Bociana Bialego na Ziemi Leszczynskiej

• Wydawca: -
• Czasopismo: Chrońmy Przyrodę Ojczystą
• Rocznik: 2010
• Tom: 66
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.97-106,rys.,tab.,wykr.,fot.,bibliogr.

Twórcy

autor

Kuzniak S

• ul.Sikorskiego 28/10, 64-100 Leszno

autor

Tobolka M.

Bibliografia

• Antczak M., Dolata P.T. 2006. Night roosts, flocking behaviour and habitat use of the non-breeding fraction and migrating White Stork Ciconia ciconia in the Wielkopolska region (SW Poland). W: Tryjanowski P., Sparks T.H., Jerzak L. (red.). The White Stork in Poland: studies in biology, ecology and conservation. Bogucki Wyd. Nauk., Poznań: 209-235.
• Griesohn-Pflieger T. 1997. Weißstorch aktuell. Das Drama der Oststörche 1997. Falke 44 (5-6): 163.
• Guziak R., Jakubiec Z. 2006. Bocian biały w Polsce w roku 2004. W: Guziak R., Jakubiec Z. (red.). Bocian biały Ciconia ciconia (L.) w Polsce w roku 2004. Wyniki VI Międzynarodowego Spisu Bociana Białego. PTPP „proNatura”, Wrocław: 377-394.
• ICBP (The International Council for Birds Preservation). 1972. Appeal for assistance in the Third International Census of The White Stork, 1974. Vögelwarte 26: 365-370.
• ICBP (The International Council for Birds Preseva- tion). 1983. Appeal for a Fourth International Census of the White Stork, 1984. Ökologie der Vögel 5 (1): 129-134.
• Kondracki J. 1998. Geografia regionalna Polski. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• Kosicki J.Z. 2008. Ekologia populacji bociana białego Ciconia ciconia w południowo-zachodniej Wielkopolsce. Rozprawa doktorska wykonana w Zakładzie Ekologii Behawioralnej UAM w Poznaniu.
• Kosicki J.Z., Kuźniak S. 2006. Long-term population size and productivity dynamice of a local White Stork Ciconia ciconia population in Wielkopolska. W: Tryjanowski P., Sparks T.H., Jerzak L. (red.). The White Stork in Poland: studies in biology, ecology and conservation. Bogucki Wyd. Nauk., Poznań: 23-33.
• Kuźniak S. 1994: Bocian biały (Ciconia ciconia) w województwie Leszczyńskim w latach 1974-1990. W: Ptaszyk J. (red.). Bocian biały (Cico- nia ciconia) w Wielkopolsce. Prace Zakł. Biol. i Ekol. Ptaków UAM 3: 119-130.
• Kuźniak S. 1995. Liczebność, rozmieszczenie i efekty lęgów bociana białego Ciconia ciconia w województwie leszczyńskim. Chrońmy Przyr. Ojcz. 51 (5): 62-69.
• Mrugasiewicz A. 1971. O potrzebie ujednoliconych danych badań ilościowych nad bocianem białym (Ciconia ciconia) w Polsce. Notatki Orn. 12 (1-2): 18-27.
• Profus P. 1993. Zmiany liczebne i zagrożenia lęgowej populacji bociana białego Ciconia ciconia w Europie. Cz. I. Status populacji lęgowej bociana białego w Polsce. Chrońmy Przyr. Ojcz. 49 (3): 51-65.
• Profus P. 1991. The breeding biology of White Stork Ciconia ciconia (L.) in selected area of Southern Poland. Studia Naturae 37A: 11-57.
• Profus P. 2006. Zmiany populacyjne i ekologia rozrodu bociana białego Ciconia ciconia L. w Polsce na tle populacji europejskiej. Synteza. Studia Naturae 50.
• Ptaszyk J. 1991. Bocian biały a zmiany w krajobrazie i w środowisku. Problemy 11-12: 41-44.
• Ptaszyk J. 2000. Ciconia ciconia (L., 1758) - bocian biały. W: Bednorz J., Kupczyk M., Kuźniak S., Winiecki A. (red.). Ptaki Wielkopolski. Monografia faunistyczna. Bogucki Wyd. Nauk., Poznań: 56-58.
• Ptaszyk J. 2006. Bocian biały w województwie wielkopolskim w roku 2004. W: Guziak R., Jakubiec Z. (red.). Bocian biały Ciconia ciconia (L.) w Polsce w roku 2004. Wyniki VI Międzynarodowego Spisu Bociana Białego. PTPP „proNatura”, Wrocław: 333-360.
• Tobółka M. 2009. Fenologiczne i ekologiczne czynniki warunkujące sukces reprodukcyjny bociana białego Ciconia ciconia w południowo-zachodniej Wielkopolsce. Czy bocian biały jest dobrym wskaźnikiem bioróżnorodności? Praca magisterska wykonana w Zakładzie Ekologii Behawioralnej UAM w Poznaniu.
• Tryjanowski P., Sparks T.H., Jerzak L. 2006. Introduction. White Stork Ciconia ciconia research in Poland: where we are and where we are going? W: Tryjanowski P., Sparks T.H., Jerzak L. (red.). The White Stork in Poland: studies in biology, ecology and conservation. Bogucki Wyd. Nauk., Poznań: 7-14.
• Wojciechowski Z. 1992. Bocian biały (Ciconia ciconia) na Ziemi Łowickiej. Acta Univ. Lodz., Folia Zool. 1: 5-28.