PL
W pracy przeprowadzono statystyczną analizę zmienności fenotypowej w obrębie kolekcji pszenżyta jarego pochodzącej z Instytutu Genetyki i Hodowli Roślin Akademii Rolniczej w Lublinie. Analizowano 7 ważnych cech rolniczych. Obserwacje pochodziły z czterech lat badań 1996-1999, tworząc kompletną klasyfikację genotypyXlata. Dla każdej cechy oszacowano komponenty wariancyjne za pomocą metody REML na podstawie losowego modelu ANOVA dla tej klasyfikacji. Oceny wartości genotypowych wyznaczono za pomocą najlepszego nieobciążonego predyktora (BLUP). Na ich podstawie wykonano analizę składowych głównych dla wszystkich badanych cech oraz dokonano podziału genotypów kolekcyjnych na 6 grup podobnych pod względem badanych cech. Stwierdzono największe wartości dodatnie współczynnika korelacji pierwszej składowej głównej z wysokością roślin oraz ujemne z liczbą ziarn w kłosie. Druga składowa główna była silnie dodatnio skorelowana z liczbą ziarn w kłosie i masą tysiąca ziarn.
EN
Phenotypic variation among 75 genotypes (cultivars and clones) in triticale collection from the Institute of Genetics and Plant Breeding in Lublin was assessed using two multivariate methods of principal component analysis (PCA) and hierarchical cluster analysis (CA). The variation was studied for seven traits. Data were collected in a trial carried out over four years (1996-1999). They were arranged in complete two-way classification genotypes by years. Variance components were estimated for each trait separately using REML method for a random ANOVA model of the two-way classification. Estimates of genotypic values were obtained using the best linear unbiased predictor (BLUP). The highest values of correlation coefficients were obtained between the first principal component (PC), plant height (positive) and the number of grains per spike (negative). The second PC was strongly positively correlated with the number of grains per spike, and 1000-grain weight. All genotypes were grouped into six clusters.