PL
Badania ankietowe przeprowadzono w 1992 roku. Objęto nimi 355 rolników przedsiębiorczych z ośmiu województw: białostockiego, ciechanowskiego, elbląskiego, gdańskiego, łomżyńskiego, olsztyńskiego, suwalskiego oraz z województwa poznańskiego. Określono zasoby majątkowe, kierunki produkcji i kondycję finansową wybranych gospodarstw rodzinnych. Szczegółowej analizie poddano czynniki, które spowodowały rozwój wiejskich inicjatyw gospodarczych. Jako material porównawczy wybrano równą liczebnie grupę rolników, którzy nie wykazali dotychczas takiej aktywności, tzn. „rolników przeciętnych". Przy doborze tej grupy kierowano się zasadą, że gospodarstwo określone jako „przeciętne" leży w tej samej wsi, co gospodarstwo rolnika przedsiębiorczego oraz ma zbliżony areał uprawy. Gospodarstwa rolników przedsiębiorczych charakteryzowały sie dobrym wyposażeniem w środki trwale, których stan techniczny oceniano jako zadowalający. Wyposażenie w silę pociągową i środki transportu stwarzało tej grupie rolników możliwość rozwinięcia usług. W znacznej liczbie badanych gospodarstw notowano niedobór powierzchni magazynowych, wynikający z rozszerzania zakresu podejmowanych inicjatyw gospodarczych, Z kierunków produkcji rolniczej najpopularniejsze bylo prowadzenie gospodarstw wielokierunkowych lub zajmowanie się tuczem trzody chlewnej. Rolnicy przedsiębiorczy wykorzystywali potencjalne możliwości produkcyjne swoich gospodarstw, czego symptomem jest powiązanie struktury produkcji rolnej z kierunkiem podejmowanych działań przedsiębiorczych. W przetwórstwie wzrasta! udział rolników zajmujących się produkcją zwierzęcą kosztem gospodarstw wielokierunkowych. W gospodarstwach, gdzie zajmowano się handlem i usługami rezygnowano z produkcji trzody, preferując produkcję mleka (mniej czasochłonną).
EN
The survey research was conducted in 1992. It concerned 355 enterprising farmers from eight provinces, namely those of Białystok, Ciechanów, Elbląg, Gdansk, Łomża, Olsztyn, Suwałki and Роznań. The financial resources, courses of production and economic situation of selected family farms were determined. The factors that affected the development of rural enterprises were subject to a detailed analysis. An equal in number group of farmers who so far do not show any kind of such an activity, called „average farmers", constituted the comparative material. The representatives ofthat group were chosen according to the following rules: their farms, defined as „average", and the farms of enterprising farmers had to be situated in the same village and cover a similar area of arable land. The farms of enterprising farmers were well equipped with fixed assets whose technical condition was described as good, and with tractive force and transport facilities, which enabled the farmers of that group lo develop the service sector. Many of examined farms were characterized by deficiency of storage area, due to the fact that the range of undertaken economic enterprises was being extended. Mixed farming and pig fattening turned out to he the most popular among the courses of agricultural production. Enterprising farmers made use of potential production capacities of their farms, trying to combine the agricultural production structure with directions of undertaken enterprises, In the case of food processing, the percentage of farmers dealing with animal production was growing, while that of mixed farms was decreasing. The farmers developing the commercial and service activity used to resign from pig raising; they decided on mixed farming and (leas time-consuming) milk production.