Wpływ bliskości ciągów komunikacyjnych na skład chemiczny Achillea millefolium L. i Tanacetum vulgare L.

• Autorzy: Wierzchowska-Renke K , Ivancheva S. , Zobel A.M.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedstawiana praca jest fragmentem naszych badań nad wpływem zanieczyszczenia środowiska (spowodowanego sąsiedztwem dróg, promieniowaniem UV) oraz warunków siedliskowych na skład chemiczny roślin leczniczych. Materiałem badanym były rośliny lecznicze stosowane od dawna w ziołolecznictwie - krwawnik pospolity - Achillea millefolium L. i wrotycz pospolity - Tanacetum vulgare L. zebrane wzdłuż ciągów komunikacyjnych o różnym nasileniu ruchu w województwie gdańskim. Stwierdzono, że badane próby różnią się znacznie nie tylko zawartością oznaczanych biopier- wiastków (Ca, Mg, K, Cu, Zn, Mn i Fe), lecz także flawonoidów, tanin i olejków eterycznych. Zaobserwowano znaczne różnice nie tylko ilościowe, lecz także jakościowe we frakcji polifenolowej. Analizy wykazały, że kwiatostany wrotycza są znacznie bogatsze w olejek eteryczny, flawonoidy i taniny od krwawnika. We wszystkich próbach stwierdzono znaczne ilości Zn i Fe. Otrzymane wyniki wskazują, że na skład chemiczny obu badanych roślin wywierają wpływ nie tylko warunki siedliskowe, lecz także skażenie środowiska spowodowane bliskim sąsiedztwem dróg o różnym nasileniu ruchu. Wpływa to niekorzystnie na wartość pozyskiwanych z tych roślin surowców.

EN

The following study presents the further results of our investigations concerning the extent of air pollution (the closeness of the roads, UV radiation) and the environmental conditions influence on the chemical composition of medicinal plants. The study material consisted of overground parts of Achillea millefolium L. (Yarrow) and Tanacetum vulgare L. (Tansy). Both species have been used since long ago in herbal medicine as antiinflammatory and astringent agents. The vegetal material used for analysis was obtained from near-road sites of different traffic intensity in Gdansk voivodeship. The samples tested were found to differ not only with the bioelements contents (Ca, Mg, K, Cu, Zn, Mn and Fe), but also with volatile oils, flavonoids and tanins concentrations. Not only quantity but also quality differences of polyphenol fractions composition were observed. The analyses showed, that the Tansy inflorescences were importantly richer in volatile oil, flavonoids and tanins than those of Yarrow. Analyses have revealed that samples contained considerable amounts of Zn and Fe. The conclusion of our study is that the closeness of the traffic arteries in one of the reasons for the unfavorable changes in the chemical composition of medicinal plants resulting in the deterioration of the quality and value of drugs obtained.

Słowa kluczowe

PL

krwawnik pospolity; fitochemia; rosliny lecznicze; sklad chemiczny; Achillea millefolium; szlaki komunikacyjne; woj.gdanskie; wrotycz pospolity; zanieczyszczenia srodowiska; Tanacetum vulgare; zanieczyszczenia komunikacyjne; bioindykatory; zanieczyszczenia roslin

• Wydawca: -
• Czasopismo: Herba Polonica
• Rocznik: 1998
• Tom: 44
• Numer: 4
• Opis fizyczny: s.353-360, rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Wierzchowska-Renke K

• Akademia Medyczna, Gdansk

autor

Ivancheva S.

autor

Zobel A.M.

Bibliografia

• 1. DERECS W, TRUMBLE J., WINTER C.: J. Chem. Ecol. 1990, 16, 443.
• 2. ENDLER Z., MICHALCZYK J., MARKIEWICZ K.: Herba Pol. 1987, 33, 253.
• 3. IVANCHEVA S., KUZMANOW B.: Fitologia 1989, 36, 53.
• 4. KABATA-PENDIAS S., PENDIAS H.: Pierwiastki śladowe w środowisku biologicznym. Wyd. Geolog., Warszawa 1979.
• 5. MARKERT B.: Instrumental element and multielement analysis of plant samples. Methods and applications. J. Wiley and Sons, Chichester 1996.
• 6. PRZYBYLSKI Z.: Post. Nauk Roln. 1980, Nr 4/5, 81.
• 7. PYE UNICAM: Atomic absorption methods for use with Pye Unicam SP-1900 and SP-1950 atomic absorption spectrophotometers. Plant materials. Pye Unicam Ltd., Cambridge, England.
• 8. SAWICKA-KAPUSTA K.: Wiad. Ekol. 1990, 36, 95.
• 9. SZYMAŃSKA M., KIERPKA M., MOLAS M.: Chem. Inż. Ekol. 1996, 3, 97.
• 10. WIERZCHOWSKA-RENKE K. i wsp.: Chem. Inż. Ekol. 1996, 43, 119.
• 11. WIERZCHOWSKA-RENKE K., IVANCHEVA S.: Chem. Inż. Ekol. 1996, 43, 119.
• 12. WIERZCHOWSKA-RENKE K., IVANCHEVA S.: Chem. Inż. Ekol. 1997, 6, 1.
• 13. WIERZCHOWSKA-RENKE K., IVANCHEVA S., KURTEVA M.: Herba Pol. 1997, 43, 412.
• 14. WOLLENWEBER E. i wsp.: Phytochem. 1987, 26, 181.
• 15. ZOBEL A.M., BROWN S.A., NIGHSWANDER J.E.: Ann. Bot. 1991, 67, 213.
• 16. ZONNENVELD S.S.: Environ. Monit. Assess 1983, 3, 207.