PL
Przedstawione wyniki badań obejmują trzyletni cykl doświadczeń polowych prowadzonych w latach 2002-2004 w Gospodarstwie Doświadczalnym w Czesławicach koło Nałęczowa Akademii Rolniczej w Lublinie. Materiał badawczy stanowiło 38 odmian pszenżyta ozimego, które zostały podzielone na trzy grupy, a jako kryterium podziału przyjęto datę wpisania odmiany do Rejestru Odmian. Analizowane były następujące cechy: wysokość roślin, długość kłosa, liczba kłosków i ziarn w kłosie, masa ziarn z kłosa, płodność kłosków w kłosie, masa 1000 ziarn oraz zawartość białka w ziarnie. Oceniono również odporność odmian na choroby. Dla wymienionych cech wyliczono średnie oraz zakres zmienności w latach badań oddzielnie dla każdej z grup odmian. Otrzymane wyniki wskazują na duże zróżnicowanie cech użytkowych u odmian pszenżyta ozimego. Wprowadzane nowe odmiany charakteryzują się obniżoną w porównaniu do odmian starszych wysokością roślin oraz mniejszą masą 1000 ziarn. Wartość pozostałych cech użytkowych utrzymuje się na podobnym poziomie. Odmiany pszenżyta ozimego zarejestrowane w latach 2000-2003 odznaczają się mniejszą odpornością polową na mączniaka właściwego, natomiast odporność na rdzę brunatną jest wyższa niż u odmian wpisanych do rejestru w latach 1982-1990. Starsze odmiany pszenżyta ozimego są cennym źródłem odporności na mączniaka właściwego przy odpowiednim poziomie innych cech użytkowych. Celowe zatem jest zabezpieczanie tych odmian w kolekcji.
EN
Presented research results concern the 3-year cycle of field experiments conducted over the years 2002-2004 at Agricultural Experimental Station Czesławice, near Nałęczów. Examined material consisted of 38 Polish winter triticale cultivars which were divided into three groups. The year of cultivar’s registration on the local list was assumed as a criterion to division. The following traits were analysed: plant height, spike length, number of spikelets and grains per spike, weight of grains per spike, spikelet fertility, weight of 1000 grains and protein content in grain. Cultivar disease resistance was also examined. For above mentioned traits the means values and variability ranges in years of study were calculated separately for each cultivars’ group. Obtained results indicated a strong differentiation of useful traits in winter triticale cultivars. New introduced cultivars were characterized by reduced plant height as well as smaller weight of 1000 grains, in comparison to the older cultivars. The values of remaining useful traits were kept on similar level. The winter triticale cultivars registered over the years 2000-2003 were characterized by lower field resistance to powdery mildew, whereas their resistance to brown rust was higher than in the cultivars registered during years 1982-1990. The older winter triticale cultivars are a valuable source of resistance to powdery mildew, at maintained appropriate level of other usability features. Therefore, it would be necessary to preserve these cultivars in collection.