PL
Celem badań było opracowanie biotechnologii przetwarzania osadów tłuszczowych na komposty. Do doświadczeń wykorzystano osady z Zakładów Chemicznych "STREM" w Dąbrowie Górniczej, które zawierały 34.5% substancji tłuszczowych, miały postać mazistą o bardzo niekorzystnych właściwościach fizycznych. Drogą eksperymentu ustalono, że dodatek trocin w ilości 25% w stosunku do masy osadów stwarza odpowiednie podłoże dla rozwoju drobnoustrojów rozkładających tłuszcze. Po 4-6 miesiącach kompostowania zawartość tłuszczu spadła do 1.2-2.5%. Kompost ten charakteryzował się dużą zawartością fosforu, średnią azotu i małą potasu. Azot występował głównie w formach organicznych trudno hydrolizujących. Test biologiczny wykazał dodatni wpływ kompostu na wzrost korzeni rzodkiewki, natomiast w doświadczeniu wazonowym nie otrzymano istotnej zwyżki plonu zielonej masy owsa.
EN
The objective of this study was to work the biotechnology of transformation of fat wastes into composts. Fat wastes from the Chemical Plant "STREM" in Dąbrowa Górnicza were used. They contained 34.5% fat substances, were greasy and had bad physical properties. It was found that an addition of 25% sawdust (by weight) to the wastes assures a good substrate for the development of microorganisms decomposing fats. After 4-6 months of composting the fat content decreased by 1.2-2.5%. The compost obtained was high in phosphorus, medium in nitrogen and low in potassium. Nitrogen was mainly in organic forms, difficulty hydrolyzable. A biological test showed a positive effect of the compost on root growth of radish in a greenhouse experiment no significant increase in yield of oat tops was obtained due to the treatment with this kind of compost.