PL
W artykule zestawiono 30 stwierdzeń pomurników z lat 1962–2009 spoza (obecnie prawdopodobnie jedynej w Polsce) tatrzańskiej ostoi lęgowej. Obserwowane ptaki zlokalizowano w obrębie 18 stanowisk – wyłącznie w Małopolsce (10 stanowisk w Karpatach), na Dolnym i Górnym Śląsku (8 lokalizacji) i na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej (1 stwierdzenie). W Polsce pomurnik zaliczany jest do grupy skrajnie nielicznych ptaków lęgowych, a stan jego populacji szacuje się na 20–25 par. Niemal wszystkie z nich zasiedlają Tatry Zachodnie i Wysokie. Miejscem gniazdowania do niedawna pozostawały też Pieniny, lecz w ostatnich latach nie wykryto w nich lęgów, ani nawet ptaków w sezonie rozrodczym. Po lęgach oraz w jesieni i zimie pomurniki przemieszczają się poza granice swoich ostoi lęgowych. Relatywnie rzadko są to miejsca niżej położone – oddalone czasami nawet o 100–350 km od swoich najbliższych lęgowisk. Prowadzą wówczas samotny tryb życia i tylko sporadycznie spotyka się razem dwa osobniki. Bardziej szczegółowo opisano zachowanie się dwóch pomurników obserwowanych w listopadzie i grudniu 2008 r. w Górach Kaczawskich (Sudety)
EN
In the paper are presented at least 30 observations of Wallcreeper Tichodroma muraria recorded in the years 1962–2009 outside the Tatra Mountains, probably the only actual breeding site in Poland. The birds were noted within 18 localities – exclusively in the Małopolska region (10 stations in the Carpathians), in the Lower and Upper Silesia (8 stations) and in the Kraków-Częstochowa Jurassic Highland Chain (1 station). Wallcreeper is an extremely sparse breeding bird in Poland; its population is estimated at 20– 25 pairs. Almost all of them inhabit the Western and High Tatras. Until quite recently Wallcreeper nested in the Pieniny Mountains but broods and even birds during breeding season were not recorded in the last years. In autumn and winter Wallcreepers more often leave mountains and flight beyond borders of their breeding sites. Relatively rarely these are lower situated localities – sometimes even 100–350 km from the nearest breeding sites of the species. Wallcreepers lead then solitary life and only sporadically two individuals can be observed together. More details about behaviour of two birds observed in November and December 2008 in the Kaczawskie Mountains (Sudety Mts) are given in the paper.