Monitoring zanieczyszczenia zywnosci pierwiastkami szkodliwymi dla zdrowia. Czesc II. Wody mineralne, napoje bezalkoholowe, owoce, orzechy, ryz, soja, ryby i owoce morza

• Autorzy: Wojciechowska-Mazurek M. , Starska K. , Mania M. , Brulinska-Ostrowska E. , Biernat U. , Karlowski K.

Warianty tytułu

EN

Monitoring of contamination of foodstuffs with elements noxious to human health. Part II. Mineral waters, soft drinks, fruits, nuts, rice, soybeans, fish and seafood

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Omówiono wyniki 5-letniego (2004-2008) cyklu badań monitoringowych żywności w zakresie zanieczyszczenia pierwiastkami szkodliwymi dla zdrowia, obejmujących zawartość ołowiu, kadmu, rtęci, arsenu i cyny w wodach mineralnych i napojach bezalkoholowych (226 próbek), owocach i ich przetworach (467 próbek), ryżu (234 próbki), ziarnie sojowym (236próbek), orzechach i orzechach ziemnych (237próbek) oraz rybach i owocach morza (237próbek). W badaniach uczestniczyły laboratoria Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz laboratorium referencyjne Zakładu Badania Żywności i Przedmiotów Użytku NIZP-PZH. Stwierdzone zawartości metali nie stwarzają zagrożenia dla zdrowia, są z reguły znacznie niższe od limitów ustalonych w ustawodawstwie i porównywalne ze stwierdzanymi w innych krajach europejskich, w przypadku kadmu - niejednokrotnie niższe. Uwzględniając średnie zanieczyszczenie badanych grup środków spożywczych oraz ich spożycie w Polsce oceniono potencjalne zagrożenie dla zdrowia. Spośród badanych pierwiastków najwyższe pobranie w przeliczeniu na % tymczasowego tolerowanego pobrania tygodniowego (PTWI) ma miejsce dla rtęci w rybach, które wynosi średnio 3,2% PTWI. Celowe jest przestrzeganie zaleceń dotyczących kontrolowanego spożycia ryb, szczególnie przez dzieci, a także kobiety w ciąży; karmiące i potencjalne matki. Pobranie ołowiu i arsenu z napojami i wodami mineralnymi jest rzędu 15% całkowitego pobrania tych pierwiastków z żywnością.

EN

Results of the 5-years cycle (2004-2008) monitoring investigations on food contamination with elements noxious to human health, involving testing of mineral waters and soft drinks (226 samples), fruits (467 samples ), rice (234 samples), soybeans (236 samples), nuts and peanuts (237 samples), fish and seafood (237 samples) are discussed. The parties involved in testing were: laboratories of State Sanitary Inspection and the national reference laboratory of the Department of Food and Consumer Articles Research of National Institute of Public Health - National Institute of Hygiene. The reported metals contents did not give rise to health concerns, remaining generally below the levels set forth in food legislation and being comparable with contamination levels reported in other European countries; and for cadmium - often lower. Health hazard assessment was performed taking into account the mean contamination levels obtained and average domestic consumption of these food products groups in Poland. The highest intake expressed as the percentage of provisional tolerable weekly intake (PTWI) was obtainedfor mercury in fish, which has reached mean 3,2% PTWI. Controlled fish consumption recommendations should be adhered to by prospective mothers, pregnant women, breast-feeding women and young children. Lead and arsenic intake with mineral waters and soft drinks comprises approx. 15%) of total intake of these elements with food.

Słowa kluczowe

PL

zagrozenia zdrowia; zanieczyszczenia zywnosci; monitoring zanieczyszczen; metale ciezkie; olow; kadm; rtec; arsen; cyna; wody mineralne; napoje bezalkoholowe; owoce; orzechy; ryz; soja; ryby; zywnosc pochodzenia morskiego; zawartosc olowiu; zawartosc kadmu; zawartosc rteci; zawartosc arsenu; zawartosc cyny

EN

health hazard; food pollutant; pollution monitoring; heavy metal; lead; cadmium; mercury; arsenic; tin; mineral water; non-alcoholic beverage; fruit; nut; rice; soybean; fish; marine food; lead content; cadmium content; mercury content; arsenic content; tin content

• Wydawca: -
• Czasopismo: Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
• Rocznik: 2010
• Tom: 61
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.27-35,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Wojciechowska-Mazurek M.

• Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego - Panstwowy Zaklad Higieny, ul.Chocimska 24, 00-791 Warszawa

autor

Starska K.

autor

Mania M.

autor

Brulinska-Ostrowska E.

autor

Biernat U.

autor

Karlowski K.

Bibliografia

• 1. European Commission, Health and Consumers Directorate-General: Information Note, Subject: Methyl mercury in fish and fishery products. 2008, D/530286.
• 2. Falco G., Llobet J.M., Bocio A., Domingo J.L.: Daily Intake of Arsenic, Cadmium, Mercury and Lead by Consumption of Edible Marine Species. J. Agric. Food Chem. 2006, 54, 6106-6112.
• 3. Food Standards Agency. 2000 Total Diet Study of 12 elements.FSIS 48/04, 2004.
• 4. Food Standards Agency. Survey of metals in a variety of foods. FSIS 01/07, 2007.
• 5. Global Environment Monitoring System, Food Contamination Monitoring and Assessment Programme (GEMS/Food), Instructions for Electronic Submission of Data on Chemical Contaminants in Food and Diet, Food Safety Department, WHO, Geneva, 2003.
• 6. Główny Urząd Statystyczny. Informacje i opracowania statystyczne, Budżety gospodarstw domowych w 2007 r., Warszawa 2008.
• 7. Kikuchi Y., Nomiyama T., Kumagai N., Uemura T., Omae K.: Cadmium concentration in current Japanese Foods and Beverages. J. Occup. Health 2002, 44, 240-247.
• 8. Leblanc J-C., Guerin T., Noël L., Calamassi-Tran G., Volatier J-L., Verger P.: Dietary exposure estimates of 18 elements from the 1st French Total Diet Study. Food Addit. Contam. 2005, 22, 624-641.
• 9. Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1881/2006 z dnia 19 grudnia 2006 r. ustalające najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych zanieczyszczeń w środkach spożywczych. Dz. Urz. UE L 364, 20.12.2006.
• 10. Rozporządzenie Komisji (WE) nr 333/2007 z dnia 28 marca 2007 r. ustanawiające metody pobierania próbek i metody analiz do celów urzędowej kontroli poziomów ołowiu, kadmu, rtęci, cyny nieorganicznej, 3-MCPD i benzo[a]pirenu w środkach spożywczych. Dz. Urz. UE L 88 z 29.03.2007.
• 11. Rozporządzenie Komisji (WE) nr 629/2008 z dnia 2 lipca 2008 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1881/2006 ustalające najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych zanieczyszczeń w środkach spożywczych. Dz. Urz. UE L 173, 3.7.2008.
• 12. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 kwietnia 2004 r. w sprawie wykazu laboratoriów referencyjnych. Dz. U. 2004 nr 97, poz. 976.
• 13. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 396/2005 z dnia 23 lutego 2005 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości pestycydów w żywności i paszy pochodzenia roślinnego i zwierzęcego oraz na ich powierzchni, zmieniające dyrektywę Rady 91/414/EWG. Dz. Urz. UE L 70 z 16.3.2005,ze zmianami.
• 14. SCOOP (Scientific Co-operation on Questions Relating to Food). Assessment of dietary exposure to arsenic, cadmium, lead, mercury of the population of the European Union Member States. 2004.
• 15. Scientific Opinion of the Panel on Contaminants in the Food Chain on a request from the European Commission on cadmium in food. The EFSA Journal 2009, 980, 1-139.
• 16. Starska K., Wojciechowska-Mazurek M., Brulińska-Ostrowska E., Plewa M., Karłowski K.: Badania biegłości w zakresie oznaczania zawartości pierwiastków szkodliwych dla zdrowia w żywności organizowane przez Państwowy Zakład Higieny. Materiały Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej „Jakość w Chemii Analitycznej 3”, Warszawa 2006, 17.
• 17. The GEMS/Food Consumption Cluster Diets, WHO, 2007.
• 18. The Rapid Alert System for Food and Feed (RASFF). Annual Reports 2002-2008, European Communities, 2003-2009.
• 19. U.S. Food and Drug Administration, Center for Food Safety and Applied Nutrition: Total Diet Study Statistics on Element Results, 2007.
• 20. Weeks C.A., Brown S.N., Vazquez I., Thomas K., Baxter M., Warriss P.D., Knowles T.G.: Multi-element survey of allotment produce and soil in the UK. Food Addit. Contam. 2007, 24, 877-885.
• 21. Wojciechowska-Mazurek M., Starska K., Brulińska- Ostrowska E., Plewa M., Biernat U., Karłowski K.: Monitoring zanieczyszczenia żywności pierwiastkami szkodliwymi dla zdrowia. Część I. Produkty zbożowe pszenne, warzywne, cukiernicze oraz produkty dla niemowląt i dzieci (rok 2004). Roczn. PZH 2008, 59, 251-266.
• 22. Wojciechowska-Mazurek M., Zawadzka T., Karłowski K., Starska K., Ćwiek-Ludwicka K., Brulińska-Ostrowska E.: Zawartość ołowiu, kadmu, rtęci, cynku i miedzi w owocach z różnych regionów Polski. Roczn. PZH 1995, 46, 224-238.
• 23. Zasady pobierania próbek środków spożywczych w celu kontroli zawartości ołowiu, kadmu, rtęci, arsenu i 3- MCPD. Przygotowanie próbek i kryteria wyboru metod analitycznych stosowanych do oznaczania zawartości metali szkodliwych dla zdrowia i 3-MCPD w środkach spożywczych. Wydawnictwa Metodyczne Państwowego Zakładu Higieny, Warszawa, 2003.