Przywracanie płodności pyłku u mieszańców żyta CMS-Pampa × restorer

• Autorzy: Kolasinska I.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Prowadzono badania nad przywracaniem płodności pyłku mieszańców prostych pochodzących z krzyżowania linii męskosterylnych (linii P) z restorerami (R). W 1999 roku oceniano płodność 63 mieszańców (21 linii P × 3 linie R) w warunkach szklarniowych i polowych, a w 2000 roku oceniano 50 mieszańców (10 linii P × 5 linii R) w polu. Doświadczenia założono metodą całkowicie losową w 3 powtórzeniach. Stopień męskiej płodności oceniano za pomocą stopnia pylenia roślin w skali 1–9° (SPR), indeksów restoracji (IR-1, IR-2), stopnia pylenia poletka (SPP) w skali 1–9°. Przeprowadzono dwuczynnikową analizę zmienności otrzymanych wyników przy pomocy programu komputerowego "AGRO". Ponadto obliczono współczynniki korelacji między wskaźnikami płodności pyłku mieszańców oznaczonymi w polu i szklarni. Stwierdzono, iż na poziom męskiej płodności mieszańców prostych istotny wpływ wywarły genotyp restorera, genotyp linii P, współdziałanie P × R oraz warunki środowiska. Badane mieszańce wyraźnie różniły się płodnością pyłku zarówno w szklarni, jak i w polu. Indeks restoracji wahał się w szerokich granicach od 0 do 100%. Średni IR dla badanych linii P w szklarni wynosił od 7,1 do 96,8%, a w polu od 1,5 do 99,4%. Zróżnicowanie linii P pod względem wartości średnich IR u ich mieszańców wskazuje, iż poprzez dobór odpowiednich linii matecznych można znacznie podwyższyć płodność mieszańców. Natomiast linie P dające mieszańce o niskich IR powinny być wykorzystane jako testery w programie hodowli restorerów. Badane restorery charakteryzowały się dobrą (330 R) i średnią zdolnością przywracania płodności i mogą tworzyć mieszańce o zadawalającej płodności w kombinacjach krzyżówkowych z odpowie­dnimi komponentami matecznymi. Stwierdzono wysoką, istotną korelację między użytymi wskaźni­kami płodności mieszańców w szklarni i w polu. Tak więc dla celów hodowlanych z powodzeniem można stosować najbardziej prosty spośród nich, czyli ocenę stopnia pylenia poletka w skali 1–9°.

EN

Pollen fertility restoration of single crosses between male sterile lines (P lines) and restorers (R) was studied in the Plant Breeding and Acclimatization Institute at Radzików. In 1999 pollen fertility of 63 single crosses (21 P lines × 3 R lines) was evaluated in greenhouse and in field. In 2000 pollen fertility of 50 single crosses (10 P lines × 5 R lines) was estimated in the field. The experiments were laid out as a completely randomized block design with 3 replicates and 10 plants per plot. The degree of male sterility/fertility was assessed by visual anther score of single plants (ASP) on a 1–9 scale, restorer indices (RI-1, RI-2) and visual pollen shedding score of plots (PSSP) on a 1–9 scale. "AGRO" computer software was used for statistic analysis. Coefficients of correlation between fertility traits were computed. The analysis of variance showed that the degree of male fertility of single crosses strongly depends on a restorer genotype, a P line genotype as well as on the P ´ R interaction. The restorer and P line genotypes were a major source of variation. A wide range of variation for restorer index was observed among single crosses in the greenhouse and as well as in the field. Restoration index (RI-1) ranged from 0 to 100%. Mean restorer index for P lines ranged from 7,1 to 96,8% in the greenhouse and from 1,5 to 99,4 % in the field. Data presented in this paper clearly indicates, that choice of female components is very important for rye hybrid breeding. The P lines, in which male fertility could be easily restored, should be used for creation of hybrid varieties. P lines with the fertility hard to restore should be used as testers in a restorer breeding. All the restorers tested, provide a sufficient restoration of male fertility of the single crosses with majority of the P lines. The new restorer 330 R led to significantly higher male fertility levels than the other currently used lines. A high, significant correlation was found between all fertility traits estimated in the greenhouse and in the field. So, the simplest method, pollen shedding score of plots, could be successfully used in a breeding programme.

Słowa kluczowe

PL

sterylnosc meska; hodowla roslin; pylek; plodnosc roslin; genetyka roslin; konferencje; przywracanie plodnosci; zyto; Zakopane konferencja; mieszance; zyto ozime

EN

male sterility; plant breeding; pollen; plant fertility; plant genetics; conference; fertility restoration; rye; Zakopane conference; hybrid; winter rye

• Wydawca: -
• Czasopismo: Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin
• Rocznik: 2001
• Tom: 218-219
• Opis fizyczny: s.341-349,rys.,tab.

Twórcy

autor

Kolasinska I.

• Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roslin, Radzikow