Zroznicowanie cech morfologicznych i przyrostowych sosny zwyczajnej w Karpatach i Sudetach

• Autorzy: Skrzyszewski A
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

On the basis of cone traits, three groups of Scots pine populations: lowland (N), mountain (C) and fool-hill (P) were distinguished in the Carpathian Mts, and the Sudety Mts. (Skrzyszewski 2001b). The aim of the study was to determinate the morphological and increment traits of population groups, which were of the highest discriminating power in interpopulational comparison regardless of group division based on cone morphology. The traits related to high quality of stem (tree height, short and narrow crowns with fine branches which fall off the stem quicker, less slenderness of stem and thinner bark) are more characteristic for the foot­hill pine and less for mountain pine. Pines of those populations form narrower annual D.B.H. increment in the same periods of life. Lowland pine (N) is characterized by the largest diameter increment and the largest differentiation of studied trails, and probably by the greatest plasticity. Regardless of the stand division done on the basis of cone morphology, stem and crown traits, which are crucial for production value, are of the highest discriminating power. The studies indicate that environmental factor is more significant than factor of origin. From the quality point of view, the foot-hill pines are marked by the best silvicultural traits.

Słowa kluczowe

PL

lesnictwo; Karpaty; Sudety; hodowla lasu; drzewa lesne; sosna zwyczajna; Pinus sylvestris; pnie drzew; korony drzew; galezie; zywotnosc drzew; korowina sosnowa; strzala drzew; cechy morfologiczne; ekotypy

EN

forestry; Carpathians Mountains; Sudetes Mountains; forest breeding; forest tree; Scotch pine; Pinus sylvestris; tree stem; tree crown; branch; plant viability; pine bark; tree trunk; morphological trait; ecotype

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Agraria et Silvestria. Series Silvestris
• Rocznik: 2001
• Tom: 39
• Opis fizyczny: s.123-160,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Skrzyszewski A

• Akademia Rolnicza, Al. 29 Listopada 46, 31-425 Krakow

Bibliografia

• Assmann E, 1968. Nauka o produkcyjności lasu. PWRiL., Warszawa.
• Boratyński A. 1993. Systematyka i geograficzne rozmieszczenie. [w:] S. Białobok i in. (red.) Biologia sosny zwyczajnej. Sorus, Poznań-Kórnik.
• Giertych M. 1993, Zmienność proweniencyjna [w:] S. Вiałobok i in. (red ) Biologia sosny zwyczajnej. Sorus, Poznań-Kórnik.
• Jaworski A., Podlaski R., Sajkiewicz P. 1988. Kształtowanie się zależności między żywotnością i ce­chami biomorfologicznymi korony a szerokością słojów rocznych u jodły. Acta Agr. Silv. ser. Silv. 27: 63-96.
• Jaworski A. 1994, Charakterystyka hodowlana drzew leśnych. Gutenberg, Kraków.
• Jaworski A. 1995. Przebudowa i przemiana drzewostanów górskich. Post. Tech. w Leś. 56: 38-48.
• Kobendza R. 1955. O sośnie krezowatej albo kołnierzykowatej i o sośnie f. plana (Crist.). Rocz. Dendrol. 10: 253-260.
• Krzysik K. 1974. Nauka u drewnie. PWRiL Warszawa
• Medeyski Cz. 1956. Sosna podhalańska. Chrońmy Przyr. Ojcz. 12, 2: 10-12.
• Niedzielska B. 1986. Badania porównawcze wybranych właściwości drewna drzew doborowych na tle 8 uznanych proweniencji sosny zwyczajnej z terenu Polski. MSK. Zakł. Użyt. Lasu i Drew. AR. Kraków,
• Pacyniak С. 1964. Rozmieszczenie sosny krezowatej Pinus sylvestris L. f. annulata (Caspary) Dudziec w Polsce. Rocz. Dendrol. 18: 149-153.
• Różański W. 1996. Florystyczne metody rozpoznawania siedlisk leśnych z wykorzystaniem ekologicznych liczb wskaźnikowych. MSK. Kal. Bot. Lešrt. i Ochr. Przyr. AR Kraków.
• Sabor J. 1993. Zmienność sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.) i hodowlana wartość jej polskich proweniencji w warunkach siedliskowych Beskidu Sądeckiego. Zesz. Nauk. AR w Krakowie, Rozpr, hab. 185.
• Schöpf J. 1954. Untersuchngen über Astbildung und Astreinigung der Selber Kiefer. Forstw. Cbl. 73: 275-291.
• Skrzyszewski J. 2000. Charakterystyka drzewostanów sosnowych proponowanych do objęcia ochroną w Karpackim Banku Genów z wykorzystaniem wielocechowej analizy szyszek. Rozdział w spra­wozdaniu do tematu badawczego 21/KNSiSDL/2000 — Badania nad biologicznymi uwarunko­waniami tworzenia banku genów lasotwórczych drzew leśnych w Karpatach, MSK. KNSiSDL, AR Kraków.
• Skrzyszewski J. 2001a. Ogólna charakterystyka sosen i drzewostanów sosnowych w Karpatach i Su­detach. Acta Agr. Silv. ser. Silv. 39: 63-96.
• Skrzyszewski J. 2001b. Zmienność cech morfologicznych szyszek w drzewostanach sosnowych Karpat i Sudetów. Acta Agr. Silv ser. Silv 39: 97-122.
• Stanisz A. 1998. Przystępny kurs statystyki. StatSoft, Kraków.
• Staszkiewicz J, 1961, Zmienność współczesnych i kopalnych szyszek sosny zwyczajnej (Pinus silvestris L.). Fragm. Flor. Geobot 7, 1: 97-160
• Staszkiewicz J. 1993. Zmienność morfologiczna szpilek, szyszek i nasion - [w:] S.Białobok i in. (red.) Biologia sosny zwyczajnej. Sorus, Poznań-Kórnik.
• Steczkowski J., Zeliaś A. 1997. Metody statystyczne w badaniu zjawisk jakościowych- AE, Kraków.
• Zajączkowski M. 1949. Studia nad sosną zwyczajną w Tatrach i Pieninach. Prace Roln.-Leśne PAU 45: 1-43.
• Żelawski W., Gowin T. 1996. Variability of some needs characteristics in Scots pine (Pinus silvestris L.) ecotypes, grown on comparative plantation. Ekol. Pol. ser. A 17: 275-283.
• Żelawski W., Niwiński Z. 1996, Variability of some needs characteristics in Scots pine (Pinus silvestris L.) ecotypes, grown in native conditions. Ekol. Pol. ser. A 19: 301-308.