EN
Nitrogen is a key factor which shapes the fertility and fecundity of soils. Liming and mineral fertilization significantly modify transformations of nitrogen compounds in soil. The aim of our experiment was to evaluate the influence of liming and ammonium sulphate or calcium nitrate fertilization on the content of total nitrogen and its mineral forms in soil. The study was based on chemical analysis of the soil material obtained from a twoyear pot experiment. The design of the experiment comprised 9 treatments in 4 replications on acidic soil and an analogous number of trials on limed soil. The experimental factors were: liming (acidic soil, limed soil), fertilization with ammonium or nitrate nitrogen at two levels (N1, N2) as well as fertilization with phosphorus at two levels (P1, P2). Liming was applied only once, before setting the experiment. The mineral fertilizers were applied every year before plant sowing in the form of fertilizers: ammonium sulphate, calcium nitrate and triple granulated superphosphate. The test plant was spring barley, which was harvested at its full ripeness. The results indicated that the biggest influence on the N-NH4 content was produced by liming and fertilization with nitrogen. The application of calcium carbonate as well as calcium nitrate led to a decrease in the ammonium nitrogen content in soil. The content of nitrate nitrogen was higher in objects fertilized with calcium nitrate than in those fertilized with ammonium sulphate. Liming and nitrogen fertilization had the largest effect on the formation of mineral nitrogen content in soil. Liming contributed to decreased mineral nitrogen amounts in soil. A reverse situation was observed after increasing the rates of fertilization. The application of calcium carbonate and nitrate form of nitrogen contributed to a decrease in the total nitrogen content in soil. This fact can be explained by increased yield of spring barley in the objects limed and fertilized with calcium nitrate compared with the barley yield in the non-limed and ammonium sulphate fertilized trials.
PL
Azot ma decydujący wpływ na kształtowanie żyzności i urodzajności gleb. Istotnymi czynnikami modyfikującymi przemiany związków azotowych w glebie są wapnowanie i nawożenie mineralne. Celem badań było określenie wpływu wapnowania oraz nawożenia siarczanem amonu lub saletrą wapniową na ogólną zawartość azotu oraz jego mineralnych form w glebie. Badania oparto na analizie chemicznej materiału glebowego otrzymanego z dwuletniego doświadczenia wazonowego. Schemat doświadczenia obejmował 9 kombinacji w 4 powtórzeniach na glebie kwaśnej i wapnowanej. Czynnikami doświadczalnymi były: wapnowanie (gleba kwaśna, gleba wapnowana), nawożenie formą amonową lub azotanową azotu stosowane na dwóch poziomach (N1, N2) oraz nawożenie fosforem w dwóch dawkach (P1, P2). Wapnowanie zastosowano jednorazowo przed założeniem doświadczenia. Nawozy mineralne stosowano w każdym roku badań przed siewem roślin w postaci nawozów: siarczanu amonu, saletry wapniowej i superfosfatu potrójnego granulowanego. Rośliną testową był jęczmień jary, który zbierano w fazie pełnej dojrzałości. Wykazano, że największy wpływ na zawartość N-NH4 miało wapnowanie oraz nawożenie azotem. Zastosowanie węglanu wapnia, a także saletry wapniowej prowadziło do zmniejszenia ilości azotu amonowego w glebie. Zawartość azotu azotanowego w obiektach nawożonych saletrą wapniową była większa niż w kombinacjach z siarczanem amonu. Wapnowanie oraz zastosowana dawka azotu miały największy wpływ na kształtowanie zawartości azotu mineralnego w glebie. Wapnowanie przyczyniło się do zmniejszenia ilości azotu mineralnego w glebie. Odmienną sytuację zaobserwowano po zwiększeniu dawek analizowanego składnika. Zastosowanie węglanu wapnia oraz azotanowej formy azotu prowadziło do zmniejszenia ogólnej zawartości azotu w glebie, co można wyjaśnić zwiększeniem plonu jęczmienia jarego w obiektach wapnowanych i nawożonych saletrą wapniową w porównaniu z plonem rośliny testowej w obiektach nie wapnowanych i nawożonych siarczanem amonu.