Metody diagnozowania i procedury rozwiazywania wybranych problemow w gospodarce komunalnej - omowienie wynikow prac badawczych.

• Autorzy: Slysz K
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Gospodarka komunalna, jak wszystkie dziedziny życia, przeżywa okres potrzebnych zmian i przekształceń, także w wyniku procesów dostosowywanych do wymagań Unii Europejskiej. Artykuł referuje wyniki analiz stanu oraz propozycje jego poprawy kilku wybranych zagadnień z problematyki gospodarki komunalnej i infrastruktury technicznej, uzyskanych w trakcie realizacji problemu „Metody diagnozowania i procedury rozwiązywania wybranych problemów w gospodarce komunalnej". W problemie analizowano następujące zagadnienia: - warunki i możliwości spełniania przez polskie przedsiębiorstwa wodociągowe wymagań UE w monitoringu dostarczanej wody, - gospodarkę wodami opadowymi, - metody diagnozowania procesów infiltracji i niekontrolowanych dopływów do systemów kanalizacji sanitarnej, - współzależności między stanem nawierzchni jezdni i chodników a infrastrukturą miejską, - stan przygotowania powiatów do wdrażania gospodarki odpadami, zgodnej z dyrektywami UE. W celu uzyskania odpowiedzi na pytanie, czy polskie przedsiębiorstwa wodociągowe są przygotowane do prowadzenia monitoringu zgodnego z wymaganiami UE, autorka pracy przeprowadziła ankietyzację 46 wodociągów z całego kraju, a dane uzupełniła informacjami z Izby Gospodarki Wodociągi Polskie. W efekcie zbiór danych reprezentował cały przekrój wodociągów - od miast dużych do małych. Stwierdzono, że wybór punktów kontroli oraz częstotliwość badań są bardzo zróżnicowane. Częstotliwość poboru prób waha się od kilku do ponad tysiąca w skali roku. W przypadku wskaźników organoleptycznych na 46 przedsiębiorstw tylko w jednym przypadku były badane wszystkie wskaźniki. Zakres oznaczania związków organicznych w ocenianych przedsiębiorstwach generalnie był niezadowalający i ograniczał się do podstawowych wskaźników. Przeprowadzona ocena wykazała, że ok. 40% przedsiębiorstw nie może realizować pełnego zakresu oznaczeń. Okazuje się, że w obecnej sytuacji finansowej, kadrowej i aparaturowej na pewno większość małych i średnich przedsiębiorstw wodociągowych nie będzie miała możliwości spełnienia tych wymagań. Analizę dotyczącą gospodarki wodami opadowymi w miastach oparto także na szerokiej ankietyzacji w skali kraju. Diagnoza stanu gospodarki wodami deszczowymi w miastach i porównanie ze standardami obowiązującymi w Unii Europejskiej wykazały, że naszeprzedsiębiorstwa czeka znaczny wysiłek inwestycyjny i organizacyjny. Ponieważ jednym z ciągłych problemów kanalizacji sanitarnej są niekontrolowane do niej dopływy, które można szacować nawet na ok. 100% ilości ścieków bytowo-gospodarczych, poświęcono uwagę głównie temu zagadnieniu, a właściwie badaniom diagnostycznym, które umożliwiają identyfikację obszarów kanalizacji o największych problemach. W wyniku szerokiego rozeznania zagadnienia autor zaproponował schemat badań diagnostycznych, dzięki którym będzie możliwe zidentyfikowanie obszarów kanalizacji przewidywanej do remontów i prac modernizacyjnych. Według autora zaprezentowana metodyka znacznie upraszcza badania, a szczególnie żmudne i czasochłonne kompletowanie danych wyjściowych do obliczeń. Kolejny temat poświęcono współzależności między stanem jakości nawierzchni jezdni i chodników a infrastrukturą techniczną. W samych miastach ok. 40 000 km ulic ma różne uzbrojenie podziemne, czyli od 80 do 200 różnych urządzeń wbudowanych w 1 km bieżący nawierzchni ulic, co prowadzi do potrzeby okresowych remontów w skali kraju ok. 1,6 min m2 nawierzchni. Do potrzeb modernizacyjnych należy doliczyć efekty remontów nawierzchni w wyniku awarii sieci, co daje w sumie koszty rzędu 200 min zł w ciągu roku. Rozwiązania tych problemów należy szukać: - w opracowaniu i wydaniu jako rozporządzenia warunków technicznych użytkowania dróg, - w zmianach w ustawie o drogach publicznych oraz w aktach wykonawczych do tej ustawy, a dotyczących problemów przebudowy, modernizacji i remontu sieci podziemnych w ścisłej koordynacji z działaniami zarządu dróg, - w poszukiwaniu efektywnych i właściwych sposobów koordynacji działań pomiędzy zarządcami sieci podziemnych a zarządami dróg, - we wdrażaniu nowych technik, technologii i materiałów dla sieci podziemnych, zmniejszających ich awaryjność i minimalizujących prace drogowe. Ostatnim zagadnieniem była ocena roli i stanu przygotowania powiatów do wdrażania strategii gospodarki odpadami komunalnymi i zgodnej z dyrektywami UE. Ocena była opracowana na podstawie danych z województw: małopolskiego, podkarpackiego i świętokrzyskiego. W ok. 70% polskich gmin sposób gromadzenia i unieszkodliwiania odpadów odbiega od standardów obowiązujących w krajach Unii Europejskiej. Budowa nowoczesnych składowisk będzie w większości przypadków zadaniem przekraczającym możliwości finansowe większości gmin. W Polsce dopiero skala powiatu może dać możliwość wdrożenia kompleksowych programów gospodarki odpadami. Czy jednak będzie to realne? Aby odpowiedzieć na to pytanie, autorka pracy objęła badaniami ankietowymi 8 miast na prawach powiatu oraz 52 starostwa ziemskie, w których znajdują się 442 gminy. W przypadku woj. małopolskiego ok. 35% powiatów ma możliwości dość szybkiego przystosowania aktualnej gospodarki odpadami do wymogów obowiązującej ustawy o odpadach z dnia 27.04.01, spójnej z dyrektywami UE. Podobnasytuacja przedstawia się w woj. podkarpackim. W przypadku woj. świętokrzyskiego dla ponad połowy powiatów przebudowa systemów gospodarki odpadami będzie zadaniem trudnym i wymagającym dużych nakładów finansowych. Dotyczy to szczególnie składowisk odpadów.

EN

The municipal economy, as all scopes of life, survives the period of needed changes and transformations, also as the result of processes applied to the requirements of the European Union. The article reports the results of the condition analyses and the proposals of its betterment, several choosen issues from the municipal economy tasks and the technical infrastructure, obtained during the realization of the problem "Methods of diagnosis and procedures of solution of choosen problems in the municipal economy". In the problem the following issues were analysed: - conditions and possibilities of the compliance with the EU requirements in the monitoring of water supply by the Polish waterworks; - rainfall water economy; - diagnosis methods of the infiltration processes and uncontrolled floats to the sanitation systems; - co-relations between the condition of the surface on the roads and pavements and the urban infrastructure; - condition of preparations in poviats to the implementation of the wastes economy according to the-EU directives. With aim to obtain the answer to the question, are the Polish waterworks prepared to do the monitoring in accordance with the EU requirements, the author of the work did the inquiry of 46 waterworks from all the country and data were supplemented with the informations from the Economic Chamber Polish Waterworks. The results were that the set of data represented all the waterworks type - from big to small cities. We ascertained that the choice of the control points and the frequency of examinations are very differentiated. The frequency of trials conscription fluctuates from several to over thousand in the scale of the year. In a case of organoleptic indicators for 46 enterprises only in the one case all indicators were examined. The range of marking the organic substances in the evaluated enterprises was generally unsatisfactory and it was limited to the basic indicators. The evaluation done gave the evidence that approx. 40% of companies cannot realize the full range of indicators. It seems that in the present financial situation, staff and appliance surely a great majority of small and middle waterworks companies will not have any abilities to meet with these needs. The analysis concerning the rainfall water economy in the cities was also based upon a wide inquiry in the national scale. The condition diagnosis of rainfal water economy in the cities and the comparison with the obligatory standards in the European Union showed thatour companies will meet with a major investment and organizational effort. Because the one of permanent problems of the sanitation the uncontrolled inflows to it are which we can even evaluate for approx. 100% of an amount of living-household sewage, we paid mainly attention to this task and in fact to the diagnostic examinations, which make possible the identification of drainage system of the greatest problems. As a result of a broad recognition of the task, the author proposed the scheme of diagnostic examinations, thanks to them the identification of the drainage areas foreseen to overhauls and modernization works will be possible. According to the author the presented methodics much simplifies the examinations and especially laborious and time-consuming completion of initial data to calculations. The successive subject was dedicated to the corelation between the condition of the road surface quality and pavements and technical infrastructure. In the cities approx.40 000 km of streets have got a different underground construction, from 80 to 200 of different devices built in 1 running km of street surface, what leads to the need of periodical overhauls in the national scale approx. 1,6 mln mt of the surface. To the modernization needs we should add the effects of surface overhauls as a result of network break down what give finally the cost of 200 mln zl annually. The solution of these problems we should find in: - working out and issue as the technical conditions regulation of the road usage; - changes in the act on the public roads and in the executive acts to this act and concerning the problems of rebuilding, modernization and overhaul of the underground networks in the strict co-ordination with the activities of the road board; - searching for the effective and proper ways of activities co-ordination between managers of the underground networks and the boards of roads; - in the implementation of the new technics, technologies and materials for the undergrund networks, diminishing their average and - minimalizing the road works. The last task was the evaluation of the importance and state of poviats' preparations to implement the municipal wastes economic strategy, according to the EU directives. The evaluation was worked out on the base of data from the voivodeships: Malopolskie, Podkarpackie and Swietokrzyskie. In approx.70% of Polish communities the way of aggregation and neutralization of wastes runs away from the obligatory standards in the European Union countries. The building of the modern storage will be in a great majority of cases the duty which overcomes the financial possibilities of most communities. In Poland scarcely the poviat scale can give the possibilities of the implementation of complexive programmes of wastes economy. Will it be real ? To answer to this question the author of the work included in inquiry examinations 8 towns on the poviat district authorities and 52 land districts with 442 communities. In a case of Malopolskie Voivodeship ap- prox.35% of poviats has got a possibility of a quite speedy conformation of the up-to-date wastes economy to the requirements of the obligatory act on the wastes from 27.04.2001, coherent with the EU directives. The similar situation is in the Podkarpackie Voivodeship. In a case of the Swietokrzyskie voivodeship for over a half of poviats the rebuilding of wastes economy systems will be a difficult task and requiring big financial expenditures. It particularly concerns the wastes storages.

Słowa kluczowe

PL

odpady; kanalizacja sanitarna; nawierzchnie ulic; wody opadowe; gospodarka komunalna

• Wydawca: -
• Czasopismo: Człowiek i Środowisko
• Rocznik: 2002
• Tom: 26
• Numer: 1-2
• Opis fizyczny: s.131-142,bibliogr.

Twórcy

autor

Slysz K

• Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej, 30-107 Krakow, Pl.Na Stawach 1

Bibliografia

• Radziszowska I. 2001 Ocena warunków i możliwości wypełniania przez przedsiębiorstwa wodociągowe wymagań UE w monitoringu dostarczanej wody. Metody diagnozowania i procedury rozwiązywania wybranych problemów w gospodarce komunalnej PB-2-2000/2001. IG- PiK Kraków, maszynopis
• Pawłowska K. 2001 Problemy gospodarki wodami opadowymi w miastach. Metody diagnozowania i procedury rozwiązywania wybranych problemów w gospodarce komunalnej PB-2- 2000/2001. IGPiK Kraków, maszynopis
• Nowak T. 2001 Metody diagnozowania i procedury dla oceny infiltracji i niekontrolowanych dopływów do miejskich systemów kanalizacji sanitarnej. Metody diagnozowania i procedury rozwiązywania wybranych problemów w gospodarce komunalnej PB-2-2000/2001. IGPiK Kraków, maszynopis
• Duda J. 2001 Badania współzależności pomiędzy stanem jakości nawierzchni jezdni i chodników a infrastrukturą miejską w aspekcie technicznym i ekonomicznym. Metody diagnozowania i procedury rozwiązywania wybranych problemów w gospodarce komunalnej PB-2-2000/ 2001. IGPiK Kraków, maszynopis
• Schmager M., Górska Z. 2001 Rola i stan przygotowania powiatów na przykładzie województw małopolskiego, podkarpackiego i świętokrzyskiego do wdrożenia strategii gospodarki odpadami komunalnymi zgodnej z dyrektywami Unii Europejskiej. Metody diagnozowania i procedury rozwiązywania wybranych problemów w gospodarce komunalnej PB-2-2000/2001. IGPiK Kraków, maszynopis