PL
Niemal w każdej ze 102 rodzin chrząszczy występujących w naszym kraju, można odszukać gatunki zasiedlające lasy. Jednak nie wszystkie z tych, które żyją w tym środowisku można nazwać gatunkami leśnymi. Pośród chrząszczy leśnych, czyli występujących niemal wyłącznie w lasach, można wyróżnić gatunki pospolicie spotykane, o szerokim spektrum rozwojowym. Gatunki takie znajdują odpowiednie miejsca do rozwoju nie tylko w drzewostanach zbliżonych do naturalnych, ale i w wielu innych drzewostanach, różnorako przekształconych działalnością człowieka.Inną grupą są chrząszcze zwykle bardzo rzadko spotykane, wymagające do rozwoju wielkoobszarowych kompleksów leśnych. Wielkość powierzchni leśnych, bardzo często warunkuje występowanie specyficznych mikrośrodowisk, w których wymieniona grupa znajduje odpowiednie warunki do rozwoju. Gatunki takie są często nazywane reliktami lasów pierwotnych czy naturalnych. Występowanie gatunków reliktowych świadczy o stosunkowo niewielkim przekształceniu przez człowieka pierwotnego środowiska leśnego. W naszym kraju część leśnych chrząszczy, uważanych za relikty dawnych puszcz, jest objęta ochroną gatunkową (20 gat.). Inna część figuruje w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt – Bezkręgowce (14 gat.). W sumie oficjalnie mowa jest o 34 gatunkach. W wyniku intensywnych badań w całej Europie, w ostatnich 30-tu latach, bionomia wielu gatunków chrząszczy została wyjaśniona, a wynikiem tego poznania jest z roku na rok powiększająca się lista gatunków reliktowych. W niniejszym referacie postanowiono przedstawić niektóre, wybrane gatunki chrząszczy jako elementy wskazujące na określone cechy pierwotności drzewostanu, w którym występują.
EN
Nearly in all of 102 families of beetles settled in our country we can find the species living in forests. Yet not all of them we can name forest species. Among forest beetles, that are ones living in forests, we can distinguish species commonly found of wide spectrum of development. Such species find relevant places for development not only in tree stands close to natural, but also in many other stands transformed by human activity. The other group comprises of beetles usually very rare, requiring for their growth large areas of forest. The area size often conditions appearance of specific microhabitats, in which given group find appropriate conditions for growth. Such species are often called the relicts of primary forests or of natural forests. Thus, appearance of relict species proves relatively minimal human transformation of the primary habitat. In our country part of forest beetles considered as relicts of ancient forests is covered with species protection (20 species). The other part is mentioned in Polish Red Book of Animals – Invertebrates (14 species). Officially total number mentioned is 34 species. As a result of intensive research in all Europe during last 30 years, ecology of many beetle species has been clarified and a result of this knowledge there is increasing list of relict species enlarging more and more each year. The paper presents some chosen beetle species as the elements indicating certain natural features of stands, where they appear.