PL
Cynk pobierany jest przez rośliny w formie jonowej, ale w glebie występować może w postaci szeregu różnych związków chemicznych, które mogą mieć wpływ na proces przemieszczania się tego pierwiastka z gleby do rośliny, jak również na poziom kumulowania się w ich tkankach. W pracy przedstawiono wyniki badań nad wpływem pobierania cynku przez owies i gorczycę w zależności od formy chemicznej w jakiej ten pierwiastek został zastosowany. Badania przeprowadzono w hali wegetacyjnej, gdzie na glinie lekkiej o odczynie lekko kwaśnym, średniej zasobności w fosfor i potas przyswajalny, na tle jednakowego podstawowego nawożenia mineralnego stosowano cynk w dawkach 0, 50, 100, 200, 300 i 400 mg/kg gleby w następujących związkach chemicznych: Zn(NO₃)₂, Zn(CH₃COO)₂, ZnCl₂, ZnSO₄, ZnO i Zn-EDTA. Określono wysokość plonów, koncentrację i pobranie cynku przez części nadziemne roślin doświadczalnych, a także współczynnik przemieszczania CT dla tego pierwiastka. W warunkach przeprowadzonych badań stwierdzono istotną zależność plonowania roślin od dawki cynku, natomiast koncentracja i jego pobranie były ściśle związane z formą chemiczną badanego metalu. Najłatwiej rośliny pobierały cynk z formy Zn-EDTA i ZnSO₄, nieco trudniej pobierany był tam, gdzie zastosowano go w postaci octanowej i azotanowej, natomiast najsłabiej z ZnCl₂ i formy tlenkowej, gdzie procesu przemieszczania się badanego pierwiastka z gleby do roślin praktycznie nie stwierdzono.
EN
Zinc fertilizers are commonly applied to many crops around the world. Plants can by uptake zinc from soil as iconie form, but in soil can be present in different chemical forms, which have the effect on their uptake and concentration roots and leaves of plants. The present work was, there fare undertaken to determine the effect on the zinc uptake, distribution and transslocation in plants oat and mustard in relation to the chemical forms applied to soil. Experiment were carried out in greenhause conditions on the light loam which was characterized by acid reaction and determined microelements. Zinc was applied at the following amants 0, 50, 100, 200, 300 and 400 mg/kg of soil as Zn(NO₃)₂, Zn(CH₃COO)₂, ZnCl₂, ZnSO₄. ZnO and Zn-EDTA. After harvesting yield, concentration and uptake of zinc by aboreground parts of plants and coefficient of transfer (CT) for zinc was determined. In experimental condition was found the significant dependence of yielding and doses of zinc. Zinc concentration and their uptake by plants depended on chemical form of zinc. Facility uptake of zinc by plants under study took place in the following order. Zn-EDTA > ZnSO₄ > Zn(CH₃COO)₂ > Zn(NO₃) > ZnCl₂ >ZnO.