PL
Artykuł przytacza zebrane z wielu źródeł dane na temat rozmiarów polskiego rynku nieruchomości i udziału w tym rynku nieruchomości komunalnych - własności gmin. Dochody polskich gmin z operacji na tym rynku oraz z opłat i podatków od nieruchomości wielu autorów ocenia jako bardzo ważne i znaczące, m.in. i z tego powodu, iż gminy w ich uzyskiwaniu mogą, zgodnie z prawem, odgrywać stosunkowo aktywną rolę. W artykule zamieszczono klasyfikacje składników majątkowych stanowiących mienie komunalne gmin oraz klasyfikacje dochodów gmin z ich majątku oraz z podatków i opłat od nieruchomości na terenie gminy. Gospodarowanie przez gminy ich majątkiem i zarządzanie uzyskiwanymi zeń dochodami oraz dochodami z podatków i opłat od nieruchomości na terenie gminy spotyka się z rozmaitymi ocenami. Na tle dostępnych danych statystycznych Autor artykułu dokonuje weryfikacji tych ocen. Szczególne miejsce zajmuje w artykule prezentacja danych dotyczących operacyjnego poziomu gospodarki finansowej gmin w dziedzinie nieruchomości. Raporty organu nadzoru finansowego gmin - Regionalnych Izb Obrachunkowych oraz kontrole Naczelnej Izby Kontroli wykazują wiele nieudolności i zaniedbań ze strony urzędów gminnych w zakresie prawidłowego wymierzania opłat od obrotu nieruchomościami na terenie gminy, ich rejestrowania i weryfikacji oraz egzekwowania. Straty budżetów gminnych z tych tytułów szacuje się jako duże. Dlatego jednym z wniosków artykułu jest postulat wciągnięcia również i tej sfery gospodarki nieruchomościami i finansami gminnymi do specjalistycznych programów gospodarowania nieruchomościami, jakie powinny sporządzać i posiadać gminy. Wnioski dotyczą również innych, bardziej ogólnych, opracowań planistycznych, które w gminach powinny tworzyć ramy gospodarowania nieruchomościami. Artykuł prezentuje również wnioski dotyczące pożądanych bądź spodziewanych zmian w zakresie wprowadzenia nowego typu podatku od nieruchomości (ad valorem) i nowych stawek podatku od nieruchomości. Ważną częścią artykułu jest próba uchwycenia uwarunkowań uzyskiwania przez poszczególne kategorie gmin przychodów z opłat i podatków lokalnych związanych z nieruchomościami.
EN
The article quotes the collected from many sources data on the subject of the Polish real estate market and the participation in this municipal real estate market - communities property. The incomes of Polish communities from the operations on this market and from the charges and taxes from real estate many authors evaluate as the very important and meaningful and because of this that communities in their obtaining can, in accordance with the law, play relatively active role. In the article the classification of property ingredients which constitute the municipal estate in communities and the classification of communities incomes from their estate and taxes and the charges from the real estate on the community land were included. Management by communities with their estate and with obtained from it incomes from taxes and charges from real estate on the community area is met with different appraisals. On the background of accessible statistical data the author of article makes the verification of these evaluations. The particular place has got in the article the presentation of data concerning the opera-tional level of community financial economy in the field of real estate. The reports of financial supervision organ in communities - regional account chambers and the controls of the Central Chamber of Control show many incompetences and remissnesses from the part of the community offices in the range of the right payments from the real estate turnovers on the area of community, their registration, verification and exaction. The losses of community budgets from these titles are estimated as the big one. Therefore the one of article's conclusions is the postulate to include also this sphere of real estate economy and community finances to the specialistic programmes of real estate management, which the communities should prepare and possess. The conclusions also concerns another, more general planning elaborations, which should create the frames of real estate management in the communities. The article presents also the conclusions concerning the required or expected changes in the initiation range of new type of taxation from the real estate (ad valorem) and the new tax rates from the real estate. The important part of the article is the trial of catching up the pre-conditions of obtaining by the particular categories of communities the incomes from charges and local taxes connected with the real estate.