Wykorzystanie skoczogonkow do oceny roznych metod doskonalenia gospodarki zrebowej w LKP Lasy Mazurskie

• Autorzy: Slawska M , Slawski M.

Warianty tytułu

EN

Use of Collembola to evaluate methods of clearcut improvement in Forest Promotional Complex 'Lasy Mazurskie'

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Do oceny zmian zachodzących w ekosystemach leśnych od wielu lat z powodzeniem stosowane są metody zooindykacyjne. Wykorzystują one wiedzę na temat leśnych bezkręgowców oraz ich wysoką wrażliwość na różnego typu zaburzenia. W doświadczeniu założonym w borach sosnowych LKP „Lasy Mazurskie” podjęto próbę oceny różnych metod doskonalenia gospodarki zrębowej, a jako grupę testową wybrano skoczogonki. W pracy wykazano, że skutkiem usunięcia drzewostanu i przygotowania gleby jest zmniejszenie liczby gatunków oraz spadek liczebności zgrupowań. Najmniej skoczogonków odnotowano na zrębach z przygotowaniem gleby w pasy pługiem dwuodkładnicowym. Silną redukcję stwierdzono również w wariancie z frezem i pługiem aktywnym. Natomiast na zrębach z talerzami liczebność została zredukowana w niewielkim stopniu w porównaniu do dojrzałych drzewostanów kontrolnych. We wszystkich wariantach przygotowania gleby dodanie zrębków wyraźnie złagodziło redukcję bogactwa gatunkowego zgrupowań i spowodowało znaczny wzrost liczebności zgrupowań. Pozytywnie ocenione zostały pozostawione na zrębach kępy starodrzewia. Bogactwo gatunkowe i liczebność zgrupowań kęp było wyższe niż dojrzałych drzewostanów kontrolnych, a w składzie zgrupowań bardzo licznie wystąpiły gatunki sporadyczne. W pracy wykazano również, że sposób przygotowania gleby ma wpływ na udatność upraw oraz ich wzrost w pierwszych latach.

EN

Zooindication-based methods have been used successfully to evaluate changes undergoing in forest ecosystems for many years. Those methods base on knowledge on forest invertebrates and their sensibility to different kinds of disturbances. In the experiment established in pine forest of FPC „Lasy Mazurskie”, the attempts of clearcut silviculture improvement were evaluated and springtails were used as an index group. It was proved that the logging of a whole stand and soil scarification caused decrease in number of species and their abundance. The highest reduction was recorded in logged areas where stripes were ploughed using forest reversible plough. Regressive changes in the communities were also observed on sites prepared by an active plough and rotary cultivator. On logged area with spot tillage, springtails abundance was little lower then in mature forest. The addition of wood chips on logged areas mitigated reduction of species richness and caused increase of community abundance in case of all site preparation variants. The residual patches of old growth left on logged areas had distinctly positive effect on Collembola communities. Species richness and abundance of communities in residual patches exceed the value of these parameters in mature forest and the share of sporadic species in communities was particularly large.

Słowa kluczowe

PL

Panstwowe Gospodarstwo Lesne Lasy Panstwowe; lesne kompleksy promocyjne; Lasy Mazurskie; zrab zupelny; bioindykacja; bioindykatory; skoczogonki; Collembola; zgrupowania zwierzat; bogactwo gatunkowe; przygotowanie gleby; kepy drzew; uprawy lesne; udatnosc uprawy

• Wydawca: -
• Czasopismo: Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej
• Rocznik: 2009
• Tom: 11
• Numer: 2[21]
• Opis fizyczny: s.57-67,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Slawska M

• Szkola Glowna Gospodarstwa Wiejskiego, Warszawa

autor

Slawski M.

Bibliografia

• Centrum Informacyjne Lasów Państwowych. 2007. Lasy w Polsce 2007. Warszawa.
• Filser J., Mebes K.H., Winter K., Lang A., Kampichler C. 2002. Long-term dynamics and interrelationship of soil Collembola and microorganisms in an arable landscape following land use change. Geoderma 105: 201−222.
• Huhta V., Karppinen E., Nurminen M., Valpas A. 1967. Effect of silvicultural practices upon arthropod, annelid and nematode populations in coniferous forest soil. Ann. Zoll. Fenn. 4: 87-135.
• Kopeszki H. 1995. Collembolan Fauna, in Vienna Beech Wood in Relation to Litter Accumulation and Depletion. Polskie Pismo Entomologiczne 64: 357-362.
• Sławska M. 2000. Możliwości zastosowania fauny glebowej do oceny efektywności zabiegów gospodarczych. Sylwan. 3: 93-100.
• Sławska M. 2002a. Wpływ sposobu przygotowania gleby na zgrupowania skoczogonków (Collembola, Apterygota) boru sosnowego. Sylwan 11: 63-72.
• Sławska M. 2002b. Collembola responses to silviculture practices – communities of stand patches retained on logging area. Annals of Warsaw Agricultural University. Forestry and Wood Technology. No. 52: 3-15.
• Sławska M. 2005. Propozycja metody waloryzacji ekosystemów leśnych wykorzystującej epigeiczno-glebowe zgrupowania skoczogonków (Collembola, Hexapoda). Wydawnictwo SGGW.
• Sławska M. 2006. Monitoring of antropogenic changes in Białowieża Primeval Forest: epigeic and soil-dweling communities of springtails (Collembola, Hexapoda). W: Zooindycation-based monitoring of antropogenic transformations in Białowieża Primeval Forest. Warsaw Agricultural University Press. Warszawa. 65-108.
• Sławska M., Sławski M. 2006. Wpływ sposobu przygotowania gleby i składu gatunkowego uprawy na tempo regeneracji zgrupowań Collembola na gruntach porolnych. Sylwan. 3: 57-65.
• Sławska M., Sławski M. 2007. Zmiany w składzie i strukturze epigeiczno-glebowych zgrupowań Collembola w drzewostanach Puszczy Piskiej zniszczonych przez huragan. W: Skłodowski J. (red.) Monitoring zooindykacyjny pohuraganowych zniszczeń ekosystemów leśnych Puszczy Piskiej. Wydawnictwo SGGW: 53-95.
• Szujecki A. 1995. Antropogeniczne przeobrażenia epigeicznej i glebowej entomofauny borów sosnowych. Fundacja „Rozwój SGGW”.
• Zarządzenie Nr 11 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 14 lutego 1995 roku w sprawie doskonalenia gospodarki leśnej na podstawach ekologicznych.