PL
Celem pracy było określenie wpływu dodatków paszowych, takich jak kwasy huminowe wyekstrahowane z węgla brunatnego oraz ich mieszanki z węglem brunatnym, torfem i kaolinem lub tymi trzema kopalinami łącznie, na rozwój i zdrowotność cieląt, kształtowanie się parametrów biochemicznych w surowicy krwi oraz stan równowagi kwasowo-zasadowej. Stwierdzono, że wszystkie dodatki wykazywały właściwości przeciwbiegunkowe, a najkorzystniej na przyrosty masy ciała wpłynął dodatek kwasów huminowych z kaolinem i węglem brunatnym, natomiast dodatek kwasów huminowych łącznie z węglem brunatnym miał działanie długotrwałe i powodował wyrównanie zaburzeń stanu równowagi kwasowo-zasadowej.
EN
Forty two calves at the age of 3 weeks were equally divided into 6 groups. For the next 14 consecutive days calves of group-I received milk diet supplemented with humic acids (HA). The group II was fed with the addition of HA and powdered brown coal; the group III - with HA and peat; the group IV - with HA and kaolin; the group V - with HA, kaolin and powdered brown coal together. The group VI served as a control. All supplements appeared to be the effective agents protecting against diarrhea. The best weight gain was monitored in the group-V. The mixture of humic acids and powdered brown coal caused long-lasting normalizing effect in calves with acid-base balance disorders, whereas the action of remaining supplements on ABB parameters was limited to the period of administration. The influence of humic acids and their mixtures on hematology parameters of blood, electrolytes, glucose and activity of AspAT was not found, yet, the concentrations of total protein and its fractions (especially gamma-globulins) tended to increase.