The influence of increasing uncontrolled recreation on the structure of plankton and macrophyte communities in the tunnel-valley lakes located in agricultural catchment area

• Autorzy: Kuczynska-Kippen N. , Messyasz B. , Nagengast B.
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

In the years 1993-1995 biological research was carried out on three lakes, which are situated in a typical agricultural catchment area, along the Gołaniecka River. The hydrobiological examination carried out in 1993 revealed a stable state of eutrophy on these lakes. At that time neither of the Bukowieckie lakes was used for recreation, while at the Kobyleckie lake there were a number of buildings, including private holiday homes and holiday camps. In 1995, the year finishing the examination, recreation housing began to develop at the Bukowieckie Du?e lake and also an acceleration of tourism was observed on the Kobyleckie lake. In the spring and summer of 2000 hydrobiological research was repeated in order to find out whether the changes in the neighbourhood of the lakes had affected the chemical condition of lake waters. Although the building area by the lakes was still unfinished, particular changes of many parameters of water were already observed. Negative effects of trophic status were noted in the decrease of the visibility of water, increase of the nutrients concentration, in the outstanding blue-green algae character of the spring phytoplankton (Aphanizomenon issatschenkoi (Ussac.) Proschkina-Lavrenko; Planktothrix agardhii (Gom.) Anagn. et Kom.; Limnothrix redekei (Van Goor) Meffert) and zooplankton (Keratella cochlearis f. tecta (Lauterborn), K. quadrata (O.F. Müller), Anuraeopsis fissa (Gosse), Bosmina longirostris (O.F. Müller) and Chydorus sphaericus (O.F. Müller)), the increase of the total densities of zooplankton with the dominance of rotifers, the impoverishment of the phytolittoral, as well as quality and quantity changes in the structure of macrophytes.

PL

W latach 1993-1995 przeprowadzono badania biologiczne na jeziorach: Bukowieckim Du- żym, Bukowieckim Małym i Kobyleckim, położonych w obrebie typowej zlewni rolniczej, wzdłuż Strugi Gołanieckiej. Badania hydrobiologiczne przeprowadzone w 1993 roku swiadczyły o stabilnym stanie eutrofii w tych jeziorach. W tym czasie ?adne z jezior Bukowieckich nie było wykorzystywane rekreacyjnie, podczas gdy nad Jeziorem Kobyleckim wystepowała zabudowa obejmujaca domki letniskowe i kempingi. W 1995 roku, po zakonczeniu badan, rozpoczeła sie budowa domków rekreacyjnych nad Jeziorem Bukowieckim Dużym, zaobserwowano także wzrost rekreacji nad Jeziorem Kobyleckim. W okresie wiosennym i letnim 2000 roku powtórzono badania hydrobiologiczne w celu stwierdzenia, czy zmiany w sasiedztwie jezior miały wpływ na parametry chemiczne ich wód. Chocia? zabudowa nad jeziorami nie była jeszcze zakonczona, zaobserwowano zmiany kilku parametrów wody badanych jezior (tab. 2). Głównym celem przeprowadzonych badan był opis istotnych zmian jakosciowych i ilosciowych parametrów fizyczno-chemicznych i biologicznych, ze szczególnym odniesieniem do aspektów dotyczacych wzrostu poziomu trofii badanych zbiorników. Negatywne efekty w stanie trofii były zwiazane ze zmniejszajaca sie przezroczystoscia wody, wzrostem koncentracji biogenów, wybitnie sinicowym charakterem fitoplanktonu wiosennego (Aphanizomenon issatschenkoi (Ussac.) Proschkina-Lavrenko; Planktothrix agardhii (Gom.) Anagn. et Kom.; Limnothrix redekei (Van Goor) Meffert) i zooplanktonem (Keratella cochlearis f. tecta (Lauterborn), K. quadrata (O. F. Müller), Anuraeopsis fissa (Gosse), Bosmina longirostris (O.F. Müller) and Chydorus sphaericus (O.F. Müller)), wzrostem całkowitej liczebnosci zooplanktonu z dominacja wrotków (tab. 3, ryc. 1, 2), zniszczeniami w strefie fitolitoralu i zmianami jakosciowymi i ilosciowymi w strukturze makrofitów (tab. 4).

Słowa kluczowe

EN

zooplankton; increasing eutrophication; tunnel-valley lake; blue-green alga; macrophyte community; plankton; agricultural catchment; phytoplankton; hydrobiology; catchment area; eutrophication

• Wydawca: -
• Czasopismo: Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu. Botanika
• Rocznik: 2003
• Tom: 06
• Opis fizyczny: p.107-119,fig.,ref.

Twórcy

autor

Kuczynska-Kippen N.

• Adam Mickiewicz University in Poznan, Poznan, Poland

autor

Messyasz B.

autor

Nagengast B.

Bibliografia

• Brzeg A., Wojterska M. (1996): Przegląd systematyczny zbiorowisk roślinnych Wielkopolski wraz z oceną stopnia ich zagrożenia. Bad. Fizjogr. Pol. Zach. Ser. B 45: 7-40.
• Dojlido J.R. (1995): Chemia wód powierzchniowych. Ekonomia i Środowisko, Białystok: 60-62.
• Elbanowska H., Zerbe J., Siepak J. (1999): Fizyczno-chemiczne badania wód. Wyd. Nauk UAM, Poznań.
• Fukarek F. (1967): Fitosocjologia. PWRiL, Warszawa.
• Hillbricht-Ilkowska A. (1972): Morphological variation of Keratella cochlearis (Gosse) (Rotatoria) in several Masurian lakes of different trophic level. Pol. Arch. Hydrobiol. 19: 253-264.
• Izaguirre I., Vinocur A. (1994): Algal assemblages from shallow lakes of the Salado River Basin (Argentina). In: Phytoplankton in turbid environments: rivers and shallow lakes. Eds.
• J.P. Descy, C.S. Reynolds, J. Padisak. Hydrobiologia 289: 57-64.
• Jańczak J., Brodzińska B., Kowalik A., Sziwa R. (1996): Atlas of lakes of Poland. Vol. 1. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
• Jürgens K., Arndt H., Rothhaupt K.O. (1994): Zooplankton-mediated changes of bacterial community structure. Microbiol. Ecol. 27: 27-42.
• Karabin A. (1985): Pelagic zooplankton (Rotatoria + Crustacea) variation in the process of lake eutrophication I. Structural and quantitative features. Ekol. Pol. 33, 4: 567-616.
• Kawecka B., Eloranta P.V. (1994): Zarys ekologii glonów wód słodkich i środowisk lądowych. PWN, Warszawa: 5-257.
• Kuczyńska-Kippen N., Messyasz B., Nagengast B., Owsianny M.P. (2000): Impact of developing recreation on Bukowieckie Duże, Bukowieckie Małe and Kobyleckie lakes. In: The
• problems of the protection and utilization of the rural areas of a great landscape and nature values. Eds. S. Radwan, Z. Lorkiewicz. UMCS, Lublin: 119-130.
• Lorenzen C.T. (1967): Determination of chlorophyll and pheopigments: spectrophotometric equations. Limnol. Oceanogr. 12: 343-346.
• Mäemets A. (1983): Rotifers as indicators of lake types in Estonia. Hydrobiologia 104, 357-361.
• Messyasz B. (1999): Zależności między fitoplanktonem a elementami fizyczno-chemicznymi sześciu jezior Strugi Gołanieckiej. PhD thesis. Typescript. Department of Hydrobiology, A. Mickiewicz University, Poznań.
• Messyasz B. (2000): Phytoplankton in the different mictic kind of lakes as reflection phyxico-chemical parameters. In: Physicochemical problems of natural waters ecology. Vol. 2. Ed. H. Gurgul. Szczecin Press, Szczecin: 141-156.
• Moore B.C., Funk W.H., Anderson E. (1994): Water quality, fishery and biologic characteristic in a shallow, eutrophic lake with dense macrophyte populations. Lake Reservoir Managem. 8, 2: 175-188.
• Nagengast B. (1998): Zróżnicowanie stężeń wybranych mikro- i makroelementów w siedliskach roślinności wodnej i szuwarowej Jezior Strugi Gołanieckiej). PhD thesis. Typescript. Depart-ment of Hydrobiology, A. Mickiewicz University, Poznań.
• Radwan S. (1973): Wrotki pelagiczne Pojezierza Leczyńsko-Włodawskiego. Studium faunistyczno-ekologiczne. Rozpr. Nauk. AR Lubl. 128.
• Rott E. (1982): Some results from phytoplankton counting intercalibrations. Schweiz. Z. Hydrol. 43: 34-62.
• Royo C., Cobelas M.A. (1994): Population dynamics of Limnothrix redekei, Oscillatoria lanceaformis, Planktothrix agardhii and Pseudanabaena limnetica (cyanobacteria) in a shallow hypertrophic lake (Spain). In: Nutrient dynamics and biological structure in shallow freshwater and brackish lakes. Ed. E. Mortensen. Hydrobiologia 275/276: 165-171.
• Ryding S.O. (1985): Chemical and microbiological processes as regulators of the exchange of substances between sediments and water in shallow eutrophic lakes. Int. Revue ges. Hydro-biol. 70, 5: 657-702.
• Saksena D.N. (1987): Rotifers as indicators of water quality. Acta Hydrochim. Hydrobiol. 15, 5: 481-485.
• Starmach K. (1989): Plankton roślinny wód słodkich. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa: 49-62.
• Takamura N., Yasuno M. (1984): Diurnal changes in the vertical distribution of phytoplankton in hypertrophic Lake Kasumigaura, Japan. Hydrobiologia 112, 1: 53-60.
• Tarczyńska M. (1998): Przyczyny powstawania toksycznych zakwitów sinicowych w Sulejowskim Zbiorniku Zaporowym i ich wpływ na wybranych przedstawicieli biocenozy wodnej.
• PhD thesis. Typescript. Department of Ecology, Lodz University, Poland: 115-120.
• Theil-Nielsen J., Søndergaard M. (1999): Production of epiphytic bacteria and bacterioplankton in three shallow lakes. Oikos 86: 283-292.
• Tomaszewicz H. (1979): Roślinność wodna i szuwarowa Polski (klasa: Lemnetea, Charetea, Potamogetonetea, Phragmitetea) wg stanu zbadania na rok 1975. Rozpr. Uniw. Warsz. 325.