Wzrost i plonowanie ziemniaka w zaleznosci od jego koncentracji w plodozmianie

• Autorzy: Zimny L , Waclawowicz R , Oliwa T
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Określono wpływ koncentracji ziemniaka w płodozmianie z uwzględnieniem zróżnicowanego nawożenia organiczno-mineralnego na jego wzrost i plonowanie. Badaniami objęto ziemniaki uprawiane w systemach monokulturowych i w zmianowaniach dwupolowych z owsem. Obiekt kontrolny stanowiła uprawa ziemniaka w zmianowaniu typu norfolskiego. W obrębie systemów zróżnicowano nawożenie organiczno-mineralne (NPK, obornik, międzyplon ozimy). Badania przeprowadzono w 12-14 roku monokultury. W trakcie realizacji doświadczenia określono w dwóch terminach: liczbę roślin, dynamikę wzrostu, udział w plonie bulw o różnej średnicy, liczbę i masę łętów oraz powierzchnię asymilacyjną liści. W odniesieniu do płodozmianu typu norfolskiego uprawa ziemniaka w każdym z systemów monokulturowych wpłynęła na istotne obniżenie suchej masy plonu bulw o 23-36%, a w systemach z płodozmianami dwupolowymi sprzyjała nieznacznemu wzrostowi plonu. Zastosowane w obrębie systemów monokulturowych nawożenie nie ograniczyło negatywnych skutków uprawy ziemniaka po sobie. Jednak zarówno w monokulturach, jak i w zmianowaniach dwupolowych, zastosowanie obornika lub przyoranie go z międzyplonem ozimym przyczyniło się do nieznacznego wzrostu suchej masy plonu bulw. Łączne nawożenie obornikiem i międzyplonem ozimym sprzyjało zwiększeniu liczby łodyg, masy łętów i powierzchni asymilacyjnej 1 rośliny. Uprawa ziemniaka w monokulturze wpłynęła na zmniejszenie udziału bulw dużych w ogólnej liczbie bulw i zwiększenie udziału bulw drobnych.

EN

The studies were caried out to determine the effect of potato concentration in crop rotation, considering varying organic and mineral fertilization, on growth and yield of potato. The research concerned potatoes growing in monocultural systems and two-field crop rotation with oats. Potato growing in Norfolk rotation was the control treatment. Organic and mineral fertilization were differentiated within cultivation systems (NPK, FYM, winter catch crop). The research were caried out in 12-14 years of monoculture. Number of plants, dynamics of emergence, percentage of different diameter tubers in yield, number and weight of potato haulms and leaf area were determined during completion of experiment. Potato growing in every of monocultural systems significantly decreased dry matter of tuber’s yield by 23-36%, while in two-field crop rotations insignificantly increased yield in comparison to Norfolk crop rotation. Fertilization applied within monocultures did not limit negative results of continuous potato cropping. Both, monocultures and two-field crop rotations with using FYM or ploughing it down with winter catch crop increased the number of stems, weight of potato haulms and leaf area. Potato growing in monoculture decreased the percentage of large tubers increasing percentage of small tubers in total number of tubers.

Słowa kluczowe

PL

wzrost roslin; uprawa roslin; ziemniaki; plodozmian; plonowanie; monokultury

EN

plant growth; plant cultivar; potato; crop rotation; yielding; monoculture

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2006
• Tom: 511
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.265-277,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Zimny L

• Katedra Ogólnej Uprawy Roli i Roślin, Akademia Rolnicza, ul.Norwida 25, 50-375 Wroclaw

autor

Waclawowicz R

• Katedra Ogólnej Uprawy Roli i Roślin, Akademia Rolnicza, ul.Norwida 25, 50-375 Wroclaw

autor

Oliwa T

• Katedra Ogólnej Uprawy Roli i Roślin, Akademia Rolnicza, ul.Norwida 25, 50-375 Wroclaw

Bibliografia

• Birecki M., Gawrońska-Kulesza A. 1968. Badania możliwości uprawy roślin w monokulturze i zmianowaniu na tle różnego nawożenia. Cz. 2. Ziemniaki. Rocz. Nauk Rol., Ser. A 94(4): 585-600.
• Blecharczyk A. 1991. Wpływ mątwikoodpomej odmiany ziemniaka na ograniczenie negatywnych skutków jego uprawy w wieloletniej monokulturze. V Sem. Płodozmianowe „Synteza i perspektywa nauki o płodozmianach”. ART Olsztyn, Zbiór prac źródłowych. Cz. 3: 283-289.
• Daniel J., Smolik J. 1974. Výsledky vyzkum vhodnosti pěstováni bramboru pri vyžši koncentraci. Rostl. Vyr. 3: 233-240.
• Dzienia S. 1977. Uprawa ziemniaków w uproszczonych zmianowaniach i monokulturze. Zesz. Nauk. AR Szczecin, Roln. 66: 3-11.
• Dzienia S., Janowicz K., Romek B. 1973. Wpływ częstej uprawy i nawożenia ziemniaków na występowanie mątwika ziemniaczanego (Heterodera rostochiensis Wollenweber) (Doniesienie). Zesz. Nauk. AR Szczecin, Roln. 39: 97-101.
• Ehrenpfordt V. 1976. Ergebnisse zur Wirkung von Fruchtfolge und Intensivierungsmaßnahmen auf die Erträge im konzentrierten Kartoffelanbau auf leichtem Boden. Tag. Ber. Akad. Landwirtsch.-Wiss., DDR, Berlin, 148: 229-240.
• Fabijański J., Chmielnicki J., Piskorz B. 1988. Produkcyjność płodozmianów o różnym udziale ziemniaka. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 331: 187-193.
• Fotyma M., Ładomirski A. 1969. Nawożenie organiczne i mineralne ziemniaków. Ziemniak: 45-66.
• Gastoł J., Lutomirska B. 1988. Wydajność ziemniaka w zależności od jego koncentracji w płodozmianie. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 331: 171-186.
• Gawrońska-Kulesza A. 1975. Uprawa ziemniaków w monokulturze. Rocz. Nauk Roln., Ser. A 101(1): 89-100.
• Gonet I., Gonet Z. 1982. Reakcja niektórych roślin na uprawę w okresowej monokulturze w różnych warunkach siedliskowych. Cz. 2. Ziemniak. Pamiętnik Puł. 77: 63-76.
• Haverkort A.J., Vos J., Groenwold J., Hoekstra O. 1989. Crop characteristics and yield reduction of potatoe due to biotic stress in short crop rotation. Dev. Plant a. Soil Sciences 40: 273-290.
• Ivanova N.I., Nikitina E.W. 1975. Urožajnost kartofelja v sevooborote i bessmennych posevach. Zap. Leningr. Selskochoz. Inst. 265: 46-52.
• Jabłoński B., Hołyński E. 1988. Zależność plonowania ziemniaków od częstotliwości ich powracania na to samo pole. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 331: 163-170.
• Karczmarczyk S., Koszański Z., Laskowski S., Zbieć I., Zwierzykowski M. 1979. Wpływ nawadniania i nawożenia mineralnego na dynamikę wzrostu, plony ziemniaków i buraków cukrowych oraz zmiany biologicznych i chemicznych właściwości gleby lekkiej. Zesz. Nauk. AR Szczecin, Roln. 76: 3-19.
• Kuszelewski L., Łabętowicz J. 1992. Wpływ nawożenia mineralnego o różnym stopniu zrównoważenia składników pokarmowych i trwałego stosowania obornika na skład chemiczny plonów i właściwości chemiczno-rolnicze gleby. Cz. 2. Trwałe doświadczenie nawozowe w Łyczynie (1960-1985). Rocz. Nauk Rol., Ser. A 109(3): 95-105.
• Lutomirska B., Gastoł J. 1991. Plonowanie odmian odpornych i nieodpornych na mątwika w zmianowaniach o różnym udziale ziemniaka, w: Synteza i perspektywa nauki o płodozmianach. ART Olsztyn. Zbiór prac źródłowych. Cz. 3: 143-150.
• Parylak D., Tendziagolska E. 2001. Reakcja ziemniaka na długotrwałą uprawę w płodozmianach specjalistycznych. Zesz. Nauk. AR Wrocław, Roln. 80: 153-159.
• Pawłowski F., Wesołowski M. 1983/84. Studia nad plonowaniem i zachwaszczeniem roślin w monokulturze. Cz. 1. Ziemniak. Ann. UMCS, Sect. E 38/39: 23-37.
• Piskorz B., Roszak W. 1990. Uprawa ziemniaka w zmianowaniu i w monokulturze. Cz. 1. Wpływ zwiększonego udziału ziemniaka w zmianowaniu na plonowanie, produkcyjność płodozmianu i strukturę roli. Rocz. Nauk Rol., Ser. A 108(3): 69-85.
• Pomykalska A. 1986. Wpływ niektórych czynników agrotechnicznych na zachwaszczenie i plonowanie ziemniaka. Cz. 2. Plonowanie ziemniaka. Ann. UMCS, Sect. E 41: 35-44.
• Reszel R.S. 1987a. Reakcja ziemniaka jadalnego na uprawę w zmianowaniach o różnym stopniu wysycenia tą rośliną. Cz. 1. Plony bulw i ich jakość. Ann. UMCS, Sect. E 42(1): 1-14.
• Reszel R.S. 1987b. Reakcja ziemniaka jadalnego na uprawę w zmianowaniach o różnym stopniu wysycenia tą rośliną. Cz. 3. Niektóre cechy biomedyczne roślin ziemniaka. Ann. UMCS, Sect. E, 42(3): 27-33.
• Roth R., Törne J., Zaspel J. 1988. Einfluß Kartoffelanteiles in der Fruchtfolge auf die Entwicklung der Bodenverseuchung durch Globodera rostochiensis und auf den Kartoffelertrag in einen Dauerversuch auf Tieflehm-Fahlerde. Tag. Ber. Akad. Landwirtsch.-Wiss., DDR, Berlin, 261: 281-286.
• Rzeszutek I., Zawiślak K. 1997. Zmienność plonowania ziemniaka w zależności od jego koncentracji w płodozmianie, doboru odmian i przedplonów. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 439: 195-200.
• Sądej W. 1988. Wpływ nawożenia gnojowicą, obornikiem i NPK na niektóre cechy jakościowe bulw ziemniaków. Mat. Konf. Nauk. „Nawozy organiczne”. AR Szczecin 2: 96-101.
• Songin W., Piramowicz W., Szysz H. 1991. Wpływ udziału ziemniaka w strukturze zasiewów na plon, występowanie mątwika i niektórych chorób. Zróżnicowanie plonu. V Sem. Płodozmianowe „Synteza i perspektywa nauki o płodozmianach”. ART Olsztyn. Zbiór prac źródłowych. Cz. 1: 135-141.
• Starczewski J., Skrzyczyński T., Skrzyczyńska J. 1998. Wpływ częstotliwości uprawy ziemniaka na plony bulw i występowanie chorób. Zesz. Nauk. ART Olsztyn, Roln. 66: 221-225.
• Suwara I., Gawrońska-Kulesza A. 1994. Wpływ wieloletniego nawożenia na właściwości gleby i plonowanie roślin. Cz. 2. Plonowanie roślin. Rocz. Nauk Rol., Ser. A 110(3-4): 117-128.
• Śnieg L. 1979. Intensywne nawożenie mineralne ziemniaków odmian Sokół, Sowa, Pola, Narew w warunkach woj. szczecińskiego. Cz. 1. Wpływ poziomów nawożenia mineralnego na wielkość plonu świeżej i suchej masy. Zesz. Nauk. AR Szczecin, Roln. 76: 121-132.
• Śnieg L., Piramowicz W. 1995. Wpływ sposobu nawożenia na plonowanie ziemniaka i zboża jarego w ogniwie zmianowania. Rocz. Nauk Rol., Ser. A 111(1-2): 127-134.
• Vorobev S.A., Ivanov J.D., Kuzmin S.P. 1970. Kartofel v sevooborotach s razliščnym nasyčeniem propašnymi kulturami i pri bessmiennym vozdelyvanju. Izv. Timiriaz. Selsko-Choz. Akad. 5: 28-38.
• Vos J., Loom C.D. 1989. Effects of cropping frequency on potato production. Dev. Plant a. Soil Sciences 40: 1-24.
• Wanic M., Nowicki J., Brodziński Z. 1994. Reakcja ziemniaka na uprawę w specjalistycznych zmianowań. Fragm. Agron. 2: 46-51.
• Wesołowski M., Bujak K., Jędruszczak M. 1994. Reakcja niektórych (mątwiko-odpornych) odmian ziemniaka na ich uprawę w monokulturze. Zesz. Nauk. ATR Bydgoszcz, Roln. 187: 61-66.
• Wicke H., Urban G. 1978. Entwicklung der Erträge von Zuckerrübe, Kartoffel, Erbse und Grünmais in den Jahren 1961-1975 im Konzentrationsversuch Seehausen. Arch. Acker- Pflanzenbau Bodenkd. 5: 317-326.
• Zawiślak K., Niewiadomski W., Kruszka M. 1976. Reakcja dwóch odmian ziemniaka na uprawę w monokulturze na glebie średniej i ciężkiej. Biul. Inst. Ziemn. 17: 125-136.
• Zawiślak K., Niewiadomski W., Krzymuski J. 1975. Studia nad uprawą ziemniaka w monokulturze. Biul. Inst. Ziemn. 16: 115-133.
• Zawiślak K., Rzeszutek I. 1991. Granice wysycenia płodozmianu ziemniakiem na glebie średniej. V Sem. plodozmianowe „Synteza i perspektywa nauki o płodozmianach”. ART Olsztyn. Zbiór prac źródłowych. Cz. 3: 121-128.
• Zawiślak K., Rzeszutek I. 1994a. Wpływ udziału ziemniaka w płodozmianie na wielkość bulw w plonie odmiany odpornej i nieodpornej na Globodera rostochiensis. Biul. Inst. Ziem. 44: 111-120.
• Zawiślak K., Rzeszutek I. 1994h. Badania nad dopuszczalnym udziałem w płodozmianie dwóch odmian ziemniaka o różnej odporności na Globodera rostochiensis. Zesz. Nauk. ATR Bydgoszcz, Roln. 187: 67-77.
• Zawiślak K., Rzeszutek I. 1987. Efektywność terapeutyczna i produkcyjna ziemniaka odmiany Tarpan na glebie zasiedlonej przez Globodera rostochiensis Woll. Acta Acad. Agricult. Tech. Olst., Agricult. 44: 205-216.
• Zawiślak K., Tyburski J. 1992. The tolerance of root, industrial and folder crops to continous cultivation. Acta Acad. Agricult. Tech. Olst., Agricult. 55: 149-162.