PL
Uzupełnianie diety witaminami i składnikami mineralnymi jest powszechne wśród młodzieży, dorosłych i osób starszych. Niewiele jest natomiast danych dotyczących dzieci w wieku wczesnoszkolnym. Zagadnienie to jest bardzo ważne, ponieważ uzupełnianie diety może przynieść korzyści związane z poprawą stanu odżywienia, ale też prowadzić do przedawkowania niektórych składników. Ocena spożycia witamin i składników mineralnych w formie suplementów diety i produktów wzbogaconych przez dzieci w wieku 7-11 lat. Badania przeprowadzono wśród rodziców dzieci w wieku 7-11 lat. Zbierano dane socjodemograficzne, o zwyczajach żywieniowych, stosowaniu suplementów diety w ciągu roku poprzedzającego badanie, spożywaniu produktów wzbogaconych w witaminy i/lub składniki mineralne. Obliczono średnie dzienne spożycie witamin i składników mineralnych łącznie z suplementów diety i produktów wzbogaconych i następnie porównano indywidualnie dla każdego dziecka z odpowiednimi normami oraz z wartością UL. Suplementy diety spożywało 49% dzieci, zaś produkty wzbogacone 78%, a jednoczesne stosowanie obu rodzajów produktów zaobserwowano u 42%. Jedynie 15% dzieci nie stosowało żadnej formy uzupełniania diety. Stwierdzono istotny związek między stosowaniem suplementów a miejscem zamieszkania, poziomem wykształcenia rodziców, stanem zdrowia dzieci, celowym włączaniem do jadłospisu dziecka bądź wykluczaniem niektórych produktów oraz spożywaniem produktów wzbogaconych. Realizacja normy na witaminy wahała się od 88% dla witaminy D do 418% dla biotyny, a na składniki mineralne od 29%> dla magnezu do 343% dla miedzi. Przekroczenia dawki UL stwierdzono tylko w pojedynczych przypadkach dla witamin C, B6 i kwasu foliowego oraz magnezu, żelaza i cynku. Stosowanie suplementów diety i produktów wzbogaconych u dzieci w badanej grupie populacyjnej było powszechne, a spożyte ilości witamin i składników mineralnych stwarzały ryzyko przekroczenia dawek górnego tolerowanego poziomu spożycia (UL), co może powodować niekorzystne zmiany zdrowotne. Stwarza to konieczność uwzględniania suplementów i produktów wzbogaconych jako źródła składników odżywczych przy ocenie sposobu żywienia, a także konieczność edukacji rodziców/opiekunów w zakresie zasad stosowania dodatkowych źródeł składników odżywczych, jakimi są suplementy diety i produkty wzbogacone, tak aby ich stosowanie było bezpieczne dla dzieci.
EN
Supplementation of diet with vitamins and minerals is a common practice among teenagers, adults and elderly. Only a few data are available for children. The problem is very important because supplementation can on one hand improve nutritional status but on other one can increase risk of some nutirents overdose. Assessment of vitamin and mineral intake from dietary supplements and fortified food products among children aged 7-11. The study was conducted among the parents of children aged 7-11 years. Data on socidemographic, dietary habits, vitamin and mineral supplements use during the year before the study were collected. In additional, data on fortified products consumption were reported using FFQ. The average daily vitamin and mineral intake with supplements and fortified products was assessed and then it was compared individually with RDA and with the upper limit levels (UL). Dietary supplements were taken by 49% of examined children while the fortified food products by 79% of them. About 42% of children consumed supplements and fortified food products at the same time. Only 15% of children did not use any form of diet supplementation. There were observed statistically significant relationships between dietary supplement use and respondents’ living place, parents’ education level, health status of children, and parents’ declaration of including or excluding some products to/from the diet of their children. RDA level for vitamins and minerals taken in form of supplements and fortified food products was in range from 88% for vitamin D to 418% for biotin, and from 29% for magnesium to 343% for copper. UL was exceeded only in some cases for vitamin C, B6, folic acid, magnesium, iron and zinc. Dietary supplements and fortified products use was common among examined children and vitamin and mineral intake in some cases was above UL what can cause health problems. Such situation makes need for taking into consideration the supplements and fortified food as an additional source of nutrients in each dietary survey. There is also need for wider education of parents/caregivers how to supplement children’s diet safely.