Succession of ant communities (Hymenoptera, Formicidae) in moist pine forests

• Autorzy: Czechowski W. , Pisarski B. , Yamauchi K.

Warianty tytułu

PL

Sukcesja zespołów mrówek (Hymenoptera, Formicidae) w borach świeżych

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The paper presents the species compositions, nest densities, structure and ecological profiles of ant communities in four age stages (from plantation to mature stand) of moist pine forests (associations Peucedano-Pinetumand Leucobryo-Pinetum of the alliance Dicrano-Pinion). The studies were conducted from 1986 to 1989 in three large forest complexes in Poland: Puszcza Białowieska, Puszcza Biała and Bory Tucholskie. An analysis of the original material is preceded by a review of literature data.

PL

Badano przebudowę zespołów mrówek (zmiany składu gatunkowego, struktury dominacyjnej i profilu ekologicznego) w trakcie sukcesji wtórnej boru świeżego w 3 kompleksach leśnych Polski: Puszczy Białowieskiej, Puszczy Białej i Borach Tucholskich. W każdym z nich wybrano stanowiska reprezentujące 4 stadia sukcesyjne boru: I) uprawę (4-7 lat), II) młodnik (12 lat), III) drzewostan dojrzewający (ok. 50 lat) i IV) starodrzew (powyżej 80 lat). Za miernik liczebności zgrupowań przyjęto zagęszczenie gniazd, ocenione biocenometrycznie (kwadraty 1, 10 i 100 m oraz przeszukiwanie całych wydzieleń leśnych). Badania wykonano w latach 1988 i 1989. Prezentację wyników poprzedza krytyczny przegląd danych literaturowych na temat myrmekofauny borów świeżych. W ciągu sukcesyjnym boru świeżego Puszczy Białowieskiej (Peucedano-Pinetum) stwierdzono 19 gatunków mrówek i średnie zagęszczenie gniazd równe 4760/ha. W skali całego ciągu najliczniejsze byly: Tetramorium caespitum (39%), Myrmica ruginodis (25%) i Lasius niger (17%). Zgrupowania z poszczególnych stadiów sukcesyjnych liczyły od 10 (III) do 15 (IV) gatunków, a zagęszczenie gniazd wahało się od 3150 (III) do 7250/ha (II). W kolejnych stadiach dominowały: I i II - T. caespitum i L. niger, III i IV - M. rugtnodis i Leptothorax acevorum (tab. XIV). Pod względem ekologicznym w stadiach I i II przeważały politopy środowisk suchych i eurytopy, a w III i IV politopy środowisk wilgotnych i oligotopy borów (tab. XVIII). W borze świeżym Puszczy Białej (Peucedano-Pinetum) znaleziono 18 gatunków mrówek, a średnie zagęszczenie gniazd wynosiło 1900/ha. Ogółem dominowały Myrmica ruginodis (33%) i Leptothorax aceworum (25%). Zgrupowania z poszczególnych stadiów liczyły od 10 (I) do 15 (II) gatunków, z zagęszczenie gniazd od 570 (I) do 2860/ha (IV). W kolejnych stadiach sukcesyjnych najliczniejsze byly: I - Lasius niger i M. ruginodis, II - M. ruginodis i Tetramorium caespitum, III - L. acervorum M. ruginodis, Lflavus i Myrmica lobicornis, IV- L. acevorum i M. ruginodis (tab. XV). Wśród elementów ekologicznych w stadium I dominowały eurytopy (ubikwisty), w II - politopy środowisk wilgotnych, a w III i IV - oligotopy borów (tab. XVIII). W borze świeżym Borów Tucholskich (Leucobryo-Pinetum) stwierdzono 13 gatunków mrówek; przeciętne zagęszczenie gniazd wynosiło 2020/ha. W skali całego ciągu sukcesyjnego najliczniejsze były Myrmica ruginodis (38%), Tetramorium caespitum (16%), Lasius alienus (13%), Leptothorax acervorum (12%) i Myrmica lobicornis (10%). Poszczególne zgrupowania tworzyło 8-9 gatunków; zagęszczenie mrowisk wahało się od 130 (I) do 3500/ha (II). W kolejnych stadiach sukcesyjnych dominowały: I - L. acervorum, Formica cinerea cinerea i Lasius niger, II - T. caespitum, L. alienus i M. rugtnodis, III - M. ruginodis i L. acervorum, IV - M. ruginodis, M. lobicornis i L. acervorum (tab. XVI). Pod względem ekologicznym w stadium I najliczniej reprezentowane były oligotopy borowe, II - politopy środowisk suchych, a III i IV - politopy środowisk wilgotnych (tab. XVIII).

Słowa kluczowe

PL

Bory Tucholskie; fauna; liczebnosc populacji; sklad gatunkowy; Puszcza Biala; mrowkowate; owady; Hymenoptera; blonkoskrzydle; Formicidae; bor swiezy; Puszcza Bialowieska; sukcesja

• Wydawca: -
• Czasopismo: Fragmenta Faunistica
• Rocznik: 1995
• Tom: 38
• Numer: 24
• Opis fizyczny: s.447-488, rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Czechowski W.

• Muzeum i Instytut Zoologii PAN, Wilcza 64, 00-679 Warszawa

autor

Pisarski B.

autor

Yamauchi K.