EN
Skins of 33 passerine birds were examined for ultraviolet (UV) reflectance by means of UV photography. Most of the species studied appear dull to humans, though on the theoretical grounds they might be expected to evolve bright plumage. The qualitative analysis suggested that UV does not increase brightness of most examples of feathers that appear dull in the visible range, though it may add to the conspicuousness of plumage already bright by human standards. Black but shiny or iridescent birds, whose feathers reflect UV, are the possible exception. Though methods used did not allow the quantitative comparison of the strength of this reflectance with that in the visible range, it seems likely that UV may enhance brightness of iridescent feathers of black coloured birds. Moreover, the supplementary examination of some other, randomly selected species, as well as findings by other authors, suggest that in some cases UV may be important in birds' perception of feathers, especially if they are black or white.
PL
Celem badań było określenie roli promieni nadfioletowych w ubarwieniu upierzenia wybranych gatunków ptaków. Zgodnie z hipotezą Hamiltona i Zuk (1982), jaskrawość upierzenia może być wskazówką używaną w procesie wyboru partnera do rozrodu, dla oszacowanie genetycznej odporności przeciw pasożytom. Hamilton (1990) zasugerował, że ten rodzaj sygnałów powinien odgrywać dużą rolę u monogamicznych gatunków ptaków, u których często występuje kojarzenie poza parą. Jednak u wielu z tych gatunków zarówno samce jak i samice nic posiadają jaskrawego upierzenia. Do badań użyto eksponaty muzealne 33 gatunków monogamicznych ptaków wróblowatych, u których znane są przypadki kontaktów seksualnych poza parą lub pewien stopień poligamii. Zawartość promieni nadfioletowych w świetle odbitym od piór badano wykonując zdjęcia ptaków w świetle nadfioletowym. Uzyskane wyniki sugerują, że promienie nadfioletowe nie wpływają na stopień jaskrawości upierzenia większości badanych gatunków (Tab. 1). Pióra o dużej zawartości melanin (czarne, brązowe) odbijały promienie nadfioletowe tylko w niewielkim stopniu lub wcale. Pióra białe odbijały nadfiolet w dużym stopniu, tak że prawdopodobnie odbierane są przez ptaki również jako białe. Nadfiolet występował również w świetle odbitym od jaskrawo upierzonych piór (żółty, niebieski). Wydaje się natomiast, że promienie nadfioletowe mogą wzmacniać jaskrawość opalizującego (na niebiesko, fioletowo lub zielono) upierzenia niektórych czarno ubarwionych gatunków (Tab. 2). Efekt ten może być tym silniejszy, że receptory wzroku ptaków mogą być bardziej wrażliwe na nadfiolet niż na zakres fal widzialnych dla ludzi (Burkhardt 1989b, Maier 1992). Ponadto, dodatkowe obserwacje losowo wybranych gatunków ptaków, a także wyniki uzyskane przez innych autorów (Burkhardt i Finger 1991) sugerują, że nadfiolet może odgrywać ważną rolę w postrzeganiu przez ptaki koloru piór u niektórych gatunków, zwłaszcza w przypadku czarnego lub białego upierzenia.