Azot w wodzie odtworzonego zbiornika na obszarach rolniczych

• Autorzy: Koc J , Sobczynska-Wojcik K , Skwierawski A
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badaniami objęto Jezioro Sętalskie Duże, położone na Pojezierzu Olsztyńskim, zbiornik odtworzony na początku lat 80-tych. Bilans wodny powoduje, że funkcjonuje ono jako okresowo przepływowe z zanikiem odpływu latem i jesienią. Próbki wody do analiz laboratoryjnych pobierano raz w miesiącu w okresie od stycznia do grudnia 2005 roku. Prowadzone badania miały na celu określenie dynamiki sezonowych zmian wartości stężeń mineralnych form azotu w wodzie jeziora, a poprzez to określenie jego stanu troficznego. W okresie letnim w wodzie jeziora Sętalskiego Dużego zaobserwowano wyczerpywanie się zasobów mineralnych form azotu, które osiągały niskie koncentracje: 0,136 mg N·dm⁻³ w punkcie przy dopływie i 0,210 mg N·dm⁻³ w punkcie przy odpływie. Również niskie wartości stwierdzono w końcowej fazie okresu wegetacyjnego (jesienią), zimą natomiast nastąpił znaczny wzrost stężeń, w punkcie przy dopływie 0,652 mg N·dm⁻³ i 0,634 mg N·dm⁻³ w punkcie przy odpływie. Wyniki badań wykazały, że badane jezioro Sętalskie Duże w ciągu 25 lat od odtworzenia wykształciło się jako zbiornik okresowo przepływowy, w którym średnie roczne stężenia azotu mineralnego są charakterystyczne dla wód mezotroficznych. Mimo znacznej zmienności sezonowej azotu badane jezioro wykazuje względną stałość stanu troficznego, co związane jest z sąsiedztwem gruntów rolnych od lat odłogowanych i terenów trawiastych w zlewni.

EN

The research was conducted on Sętalskie Duże Lake located in the Olsztyn Lake District. The lake was restored at the beginning of the 80-ties of 20th century. Hydrological regime of the lake is based on winter and spring seasons when the lake is flown-through as well as periods (summer and autumn) when and outflow disappears. Water samples for laboratory analyses were taken once a month during the period from January to December in 2005. The research was aimed at the dynamics of seasonal changes in concentrations of mineral nitrogen in water of the restored lake as well as its trophic state. During summer, the increase in mineral nitrogen was observed between the inflow and outflow sites: 0.136 mg N·dm⁻³ and 0.216 mg N·dm⁻³, respectively. Low values were also found at the end of vegetation season (autumn). However, in winter a significant increase in the concentrations occurred both at the inflow (0.652 mg N·dm⁻³) and (0.634 mg N·dm⁻³) at the outflow. The results showed that the investigated lake has changed over the last 25 years into a seasonally flown-through reservoir characterized by the average annual mineral nitrogen concentrations corresponding to the mesotrophic status. Despite a significant seasonal variability of nitrogen, the investigated lake shows a relatively stable trophic condition due to the presence of farmlands and grasslands used as fallows in its vicinity.

Słowa kluczowe

PL

obszary wiejskie; eutrofizacja; zmiennosc sezonowa; Jezioro Setalskie; jeziora; azot mineralny; renaturyzacja; zanieczyszczenia wod

EN

rural area; eutrophication; seasonal variability; Lake Setalskie; lake; mineral nitrogen; renaturalization; water pollution

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2006
• Tom: 513
• Opis fizyczny: s.217-226,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Koc J

• Katedra Melioracji i Ksztaltowania Srodowiska, Uniwersytet Warminsko-Mazurski, Plac Lodzki 2, 10-719 Olsztyn

autor

Sobczynska-Wojcik K

• Katedra Melioracji i Ksztaltowania Srodowiska, Uniwersytet Warminsko-Mazurski, Plac Lodzki 2, 10-719 Olsztyn

autor

Skwierawski A

• Katedra Melioracji i Ksztaltowania Srodowiska, Uniwersytet Warminsko-Mazurski, Plac Lodzki 2, 10-719 Olsztyn

Bibliografia

• Hermanowicz W., Dojlido J., Dożańska W., Koziorowski B., Zerbe J. 1999. Fizyczno-chemiczne badanie wody i ścieków. Wyd. Arkady, Warszawa: 556 ss.
• Kajak Z. 2001. Hydrobiologia: limnologia. Ekosystemy wód śródlądowych. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa: 355 ss.
• Koc J. 1998. Wpływ intensywności użytkowania terenu na wielkość odpływu biogenów z obszarów rolniczych. Rocz. AR w Poznaniu 307, Rol. 52: 101-106.
• Koc J., Ciećko Cz., Janicka R., Rochwerger A. 1996. Czynniki kształtujące poziom mineralnych form azotu w wodach obszarów rolniczych. Zesz. Probl. Post. Nauk. Rol. 440: 175-183.
• Koc J., Glińska-Lewczuk K., Nowicki Z., Sidoruk M. 2005. Koncepcja renaturyzacji jeziora Ardung - problemy środowiskowe. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 506: 227-237.
• Lange W. (red.) 1993. Metody badań fizycznolimnologicznych. Wyd. Uniw. Gdańskiego, Gdańsk: 175 ss.
• GUS 2003. Rocznik statystyczny województwa warmińsko-mazurskiego.
• Vollenweider R.A. 1968. Scientific fundamentals of the eutrophication of lasek and flowing waters, with particular reference to nitrogen and phosphorus as factors in eutrophication. DAS/CSIO/68.27. OECD, Paris: 192 ss.
• Zdanowski B. 1982. Variability of nitrogen and phosphorus contents and lake eutrophication. Pol. Arch. Hydrobiol. 29(3/4): 541-597.
• Żelazo J., Popek Z. 2002. Podstawy renaturyzacji rzek. Wyd. SGGW, Warszawa: 319 ss.