Wplyw uzytkowania zlewni na zanieczyszczenie wod rzecznych na przykladzie Narwi i jej doplywow. Czesc I. Wskazniki tlenowe

• Autorzy: Grabinska B , Koc J , Glinska-Lewczuk K
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono wybrane wyniki oceny jakości wód rzecznych w systemie Narwi. Badania te stanowią integralną część szerokiego projektu badawczego, którego celem było określenie wpływu użytkowania zlewni na transport substancji rozpuszczonych w wodach Narwi i wybranych jej dopływów. W pracy dokonano (a) rozpoznania środowiska przyrodniczego zlewni oraz źródeł dostawy substancji chemicznych do wód płynących; (b) analizy mechanizmów odpływu wód i substancji rozpuszczonych w warunkach zróżnicowanej gospodarki agrarnej oraz (c) określenia jakościowych i ilościowych zmian dokonujących się w chemizmie wód jako skutku warunków istniejących w badanych zlewniach. Przedstawione w pracy jakościowe charakterystyki są efektem procesów, które rządzą zasilaniem koryta rzecznego w systemie o zróżnicowanych warunkach przyrodniczych oraz rolniczej działalności człowieka. Występujące zmiany jakości wody wzdłuż profilu podłużnego Narwi są rezultatem bezpośrednich dostaw zanieczyszczeń oraz z systemów niższych rangą taksonomiczną. Ze względu na średnią zawartość wskaźników ogólnego zanieczyszczenia substancjami organicznymi (BZT₅, ChZT) jakość wód Narwi oraz dopływów (Biebrzy, Pisy, Rozogi i Omulwi) różnicowała się od I (bardzo dobrej) do IV (niezadowalającej) klasy jakości.

EN

Paper presented chosen results of the water quality assessment in the Narew river system. The study is an integral part of the wide research project aimed at the affect of land use on the transfer of dissolved substances with the Narew river and its tributaries. The paper contains: (a) recognition of natural environment of the basin and sub-basins and the sources of chemical substances entering flowing water; (b) analyses of outflows mechanisms of water and dissolved substances under conditions of diversified agricultural management; (c) seasonal changes in quality and quantity of water resulted from individual characteristics of the basins. Presented data concerning water quality are affected by the processes of riverbed supply with water under diversified environmental conditions and human agricultural activity. The changes in water quality occurring downstream the longitudinal profile of Narew river resulted from direct contamination, as well as from the water systems of lower taxonomical level. Due to average content of organic pollutants (BOD₅, COD), the water quality of Narew river and its tributaries (Biebrza, Pisa, Rozoga, Omulew) ranged from the Ist class of water purity (very good) to the IVth class (unsatisfactory).

Słowa kluczowe

PL

zanieczyszczenia organiczne; wskazniki tlenowe; doplywy; zlewnie rolnicze; jakosc wody; rzeka Narew

EN

organic pollutant; oxygen index; tributary; agricultural catchment; water quality; Narew River

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2005
• Tom: 503
• Opis fizyczny: s.101-110,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Grabinska B

• Katedra Melioracji i Ksztaltowania Srodowiska, Uniwersytet Warminsko-Mazurski, Plac Lodzki 2, 10-759 Olsztyn

autor

Koc J

• Katedra Melioracji i Ksztaltowania Srodowiska, Uniwersytet Warminsko-Mazurski, Plac Lodzki 2, 10-759 Olsztyn

autor

Glinska-Lewczuk K

• Katedra Melioracji i Ksztaltowania Srodowiska, Uniwersytet Warminsko-Mazurski, Plac Lodzki 2, 10-759 Olsztyn

Bibliografia

• Bartoszuk H., Dembek W., Jezierski T., Kamiński J., Kupis J., Liro A., Nawrocki P., Sidor T., Wasilewski Z. 2001. Spasanie podmokłych łąk w dolinach Narwi i Biebrzy jako metoda ochrony ich walorów przyrodniczych. Biblioteczka Wiadomości IMUZ, Falenty: 146 ss.
• Durkowski T. 1997. Zasoby wodne a jakość wody w rolnictwie. Zesz. Eduk. 3, Falenty: 17-38.
• Hermanowicz W., Dojlido J., Dożańska W., Koziorowski B., Zerbe J. 1999. Fizyczno-chemiczne badanie wody i ścieków. Wyd. ARKADY, Warszawa: 12-16, 50-294.
• Ilnicki P., Kaleta-Więckowska M., Marciniak M. 2001. Zanieczyszczenie rzeki Warty przez źródła punktowe w latach 1993-1998. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 476: 125-131.
• Koc J., Procyk Z., Szymczyk S. 1997. Czynniki kształtujące jakość wód powierzchniowych obszarów wiejskich. Materiały seminaryjne „Woda jako czynnik warunkujący wielofunkcyjny i zrównoważony rozwój wsi i rolnictwa” 39, Falenty: 222-229.
• Kondracki J. 1988. Geografia fizyczna Polski. PWN, Warszawa: 73-104.
• Mazurek M. 2000. Zmienność transportu materiału rozpuszczonego w zlewni Kłudy jako przejaw współczesnych procesów denudacji chemicznej (pomorze Zachodnie). Wyd. Nauk. UAM, Seria Geografia nr 62, Poznań: 102-125.
• Pietrzak S. 2002. Ocena potencjalnych strat azotu na podstawie bilansu w gospodarstwach rolnych o zróżnicowanym udziale użytków zielonych. Woda - Środowisko - Obszary Wiejskie. Rozprawy Naukowe i Monografie 2, Falenty: 20-38.
• Prokopowicz J. 1997. Charakterystyka dotychczasowego poziomu organizacji i intensywności produkcji rolniczej w Kotlinie Kurpiowskiej. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 435: 165-177.
• Rozporządzenie 2004. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 lutego 2004 roku. (Dz. U. Nr 32, poz. 284).
• Stan Czystości Wód Powierzchniowych Obszaru Zielonych Płuc Polski 1998. PIOŚ, WIOŚ, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa: 15-185.