PL
Badano zmiany właściwości chemicznych gleb porolnych zachodzące w okresie pierwszych 50 lat wzrostu przedplonów sosnowych. Stwierdzono wzrost kwasowości czynnej, kwasowości potencjalnej, zawartości A1 ruchomego, materii organicznej, rozszerzanie się wartości C:N i tendencję do wzrostu przyswajalnego K, Mn, Zn. Zakwaszenie gleby spowodowało obniżenie nasycenia gleby kationami zasadowymi i zmniejszenie zawartości wymiennego Ca i przyswajalnego Mg. P. Zmiany zaznaczają się tylko w poziomie akumulacji próchnicy i stopniowo upodabniają gleby porolne do gleb leśnych występujących pod drzewostanami jodłowymi.
EN
The aim of the work was to investigate the effect of pioneer pine stands and time on mountainous postagricultural soils in the Jaworzyna Krynicka range (Beskid Sądecki Mts). The study included 20 soil profiles in pioneer pine stands representing the following age classes: Ib - 11-20, IIa - 21-30, IIb - 31-40, and IIIa - 41-50 years (5 profiles in each age class) and 20 profiles in agricultural soils neighbouring upon the pine stands. 5 comparable profiles were investigated in 80-100-year-old fir stands. The determination of chemical properties was carried out using methods applied in analyses оf mountane soils (Tables 1, 2 Figs 1, 2). It was assessed that the changes of chemical properties were statistically significant only in the Ah horizon of humus accumulation. The pioneer pine stand brought about an increase in active and potential acidity, concentration of mobile A1 (Fig. 1), and content of organic matter, while the value of C:N ratio rose (Fig. 2) and a tendency was manifested to an increasing content of assimilable K, Mn, and Zn. The increased acidity reduced the saturation of tile sorptive complex with alkaline cations and the content of total N, exchangeable Ca, and assimilable Mg and P (Tables 1, 2). Any further impoverishment of soils may be prevented by increasing the admixture of species positively affecting the soil, such as sycamore, ash, elm, and linden.