Rekultywacja terenow pogorniczych w Polsce

• Autorzy: Bender J
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Gleba jest sternikiem procesów zachodzących w Biosferze i jej sanitariuszem. Gleby dewastowane działalnością przemysłową muszą być rekultywowane. W pracy przedstawiono dwie koncepcje rekultywacji gruntów pogórniczych. W koncepcji roślinności pionierskiej Skawiny głównym celem jest inicjacja procesów glebotwórczych za pośrednictwem roślin pionierskich. Należą do nich Melilotos albus (Med), Robinia pseudoacacia (L), Ainus incana i glutinosa (L). Biologiczna aktywacja i formowanie gleby trwa od 6 do 15 lat. Po tym okresie pionierskie nasadzenia winny być przebudowane i zastąpione gatunkami lasotwórczymi. Praktyka gospodarcza wskazuje, że rekonstrukcja drzewostanów pionierskich nigdy nie nastąpi. Te powierzchnie pozostaną utajnionymi nieużytkami. Koncepcja gatunków docelowych Bendera za najważniejsze przyjmuje: 1. naprawę chemizmu gruntu-skały, 2. naprawę właściwości fizycznych gruntu-skały, 3. roślinę pionierską może być każdy lub prawie każdy gatunek rośliny uprawnej, lub lasotwórczej. W tej koncepcji realizowane są dwa cele jednocześnie - formowanie gleby i uzyskiwanie gospodarczo użytecznej biomasy. W ciągu 10 lat rolniczej rekultywacji wykształca się poziom próchniczny. Skład ilościowy i jakościowy związków próchnicznych tej gleby zbliżony jest do składu gleby uprawnej. W tej koncepcji wiodącą rolę odgrywa czynnik antropogeniczny, łączy w jedną całość czynniki biotyczne i abiotyczne stymulujące procesy glebotwórcze.

EN

Soil is the steer of the processes occuring in Biosphere and it is its purger. Soils devasteded by industrial activity must be recultivated. In this work two main concepts of recultivation of post-mining soils are introduced. The rules of the Skawina concept are the following: the main aim recultivation is to initiate soil formation process with pioneer plant cover consisting of Melilotus albus (Med), Robinia pseudoacacia (L.), Alnus glutinosa (L), Ainus incana (L.). Biological activation and preparation takes from 6 to 15 years. Following that time the pioneering plant cover is removed and replaced by traget species - arable crop or forest forming species. However, that economical experience indicates that the removal of the pioneering trees will not be carried out. This produces latent waste land. The Bender’s system assumes: 1. improvement of the chemical soil properties, 2. improvement of the physical soil properties, 3. a pioneering plant can be any plant species. This concept facilitates simulataneous realization of the two aims: production of economically useful biomass and productive soil formation. During the ten year period of agricultural recultivation a humus layer is formed. Both the quantitative and qualitative composition of humus is similar to that of the arable soil. In this recultivation concept the antropogenic factor plays the main role by skillful combination of the biotic and abiotic factors stimulating soil formation process.

Słowa kluczowe

PL

rekultywacja; tereny pogornicze; gleby; Polska; rekultywacja biologiczna

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 1995
• Tom: 418
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.75-86,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Bender J

• Katedra Rekultywacji, Akademia Rolnicza w Poznaniu, ul. Przemyslowa 120, 62-510 Konin

Bibliografia

• 1. Bender J., Pelko B. (1976). Koncepcja i niektóre wyniki badań nad rolniczą rekultywacją gruntów pogórniczych w Konińskim Zagłębiu węglowym., Mater. Ses. jubil. Cz. 3, Zabrze
• 2. Bender J. (1979). Rekultywacja obszarów pogórniczych na modelu Kopalni Konińskiego Zagłębia węglowego., Komit. PAN „Człowiek i Środowisko”
• 3. Bender J., Janicki W., Koliński S. (1980). Modernizacdja sistemy formirovanija otwałov kak faktor uskorjajuščij vostanovlenije narušaemoj proizvodstvennoj territorii., VII Międzyn. Sym. T. 3, Katowice - Zabrze - Konin
• 4. Bender J. (1983). Theoretical base of industrial landcape recultivation., Proc. int Conf. Matr. Coal Min Co. Gyöngyös
• 5. Bender J., Gilewska M. (1984). The influence fertilizers on the enzymatic activity of industrial soil., Soil Biology Conservation of the Biosphere., Budapest, Akad. Kiodo
• 6. Biuletyn Informacyjny Nr 3/91., Plastyk z odpadów ziemniaczanych i serowarskich., Bioprocessing Technology 1990, Vol. 12, Nr 11, s. 7
• 7. Biuletyn Informacyjny Nr 21/91., Skrobia - związek chemiczny o dużych zaletach., (DLG- Mitteilungen 1991, Jg 106, H. 5, s. 28÷29)
• 8. Biuletyn Informacyjny Nr 2/93., Olej roślinny paliwem., Cultivar, 1992, Nr 328, s. 62
• 9. Biuletyn Informacyjny Nr 9/93., Plastyk z odpadów ziemniaczanych., Farm Chemicals, s. 10
• 10. Biuletyn Informacyjny Nr 1/94., Olej rzepakowy dla przemysłu., Genetic Engeneering News 1993, Vol 13, Nr 11, s. 28
• 11. Biuletyn Informacyjny Nr 17/94.. Rola paliw zawierających etanol w bilansie energetycznym USA., Feedstuffs, Vol. 65, Nr 51, s. 8
• 12. Biuletyn Informacyjny Nr 17/94., Produkcja plastyku z cukru., Cultivar 1994, Nr 354, s. 25
• 13. Canola Council of Canada (1991). 9th Project Report. Research on Canola seed oil and meal., Copyright Canola Council of Canada
• 14. Fisschesser B. (1974). The soil a priceless living asset in jeopardy., Scot. For., 28, 1: 53÷56
• 15. Gilewska M. (1991). Rekultywacja biologiczna gruntów pogórniczych na przykładzie KWB „Konin”., Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu, Z. 211
• 16. Gilewska M. (1995). Wpływ zabiegów rekultywacyjnych na kształtowanie struktury gruntów pogórniczych (maszynopis)
• 17. Kovda V.A. (1985). Biogeochimia pobviennogo pokrova. Nauka, Moskva
• 18. Kosowicz L. (1995). Etanol w silniku., NR Nr 3, s. 44÷45
• 19. Krzaklewski W. (1988). Leśna rekultywacja i biologiczne zagospodarowanie nieużytków poprzemyslowych., Kraków
• 20. Markow B.N. (1953). Dychanie poczwy., Priroda, Nr 9
• 21. Nicziporowicz A.A.(1972). Fotosintez kak kompleksnaja problema.,Viestn. AN SSSR, Nr 12, 69÷76
• 22. Okanienko A.S.(1972). Intensiwnost i produktiwność fotosinteza.,Viestn. AN SSSR, Nr 12, 90÷98
• 24. Skawina T. (1958). Procesy zniekształcenia gleb w okręgach górniczych i przemysłowych., Rocz. Gleboznawcze, t. 7. s.
• 25. Skawina T. (1964), Zubikowska-Skawinowa L. (1964). Zasady ogólne zagospodarowania terenów poeksploatacyjnych górnictwa odkrywkowego węgla brunatnego., Węgiel Brunatny, Nr 1 s. 27÷32
• 26. Skawina T. (1971). Ochrona gleb., Zesz. Nauk. AGH., Nr 293, Zeszyt Specjalny 21, Kraków
• 27. Strzemski M. (1971). Myśli przewodnie systematyki gleb., PWRiL, Puławy
• 28. Strzyszcz Z. (1978). Chemiczne przemiany utworów karbońskich w aspekcie biologicznej rekultywacji i zagospodarowania centralnych zwałowisk., Prace i studia IPIŚ-PAN, Nr 19, Ossolineum, Wrocław
• 29. Strzyszcz Z. (1982). Oddziaływanie przemysłu na środowisko glebowe i możliwości jego rekultywacji., Zakład Narodowy im. Ossolińskich, PAN
• 30. Uspienskij V.A. (1956). Bałans ugleroda w biosfere w sviazi s voprosom o raspredielenii ugleroda w ziemnoj kore., M. Gostoptehizdat