EN
The aim of the study was to examine the influence of training status expressed as maximal oxygen uptake and the dietary intake of fat and vitamin E on plasma α-tocopherol and TBARS concentration and the response of both variables to incremental cycling until exhaustion. In well-trained rowers (Group T) characterized by higher maximal oxygen uptake, despite greater fat and vitamin E intake and more frequent vegetable oils consumption in diet the plasma α-tocopherol concentration before exercise was lower than in less fit students (Group NT) indicating that physical training increases vitamin E requirements. Pre-exercise plasma TBARS concentration in Group T was higher than in NT. In addition, in trained subjects it was inversely correlated with pre-exercise α-tocopherol concentration suggesting that α-tocopherol plays an important role in protecting plasma lipids against oxidative damage. After exhausting physical exercise plasma α-tocopherol concentration was significantly elevated solely in trained subjects which could be explained by an easier and more dynamic mobilization of vitamin E body pool in this group than in less fit subjects. Additionally, post-exercise plasma TBARS decrease in Group T was greater than in NT probably indicating that physical training enable more efficient utilization of by-products of lipid peroxidation.
PL
Celem badań było określenie wpływu stanu wytrenowania, mierzonego wartością maksymalnego poboru tlenu, wysiłku o wzrastającej intensywności do wyczerpania oraz spożycia tłuszczów i witaminy E na stężenie α-tokoferolu i TBARS w osoczu. Stwierdzono, że pomimo większego spożycia tłuszczów i witaminy E oraz częstszego spożycia tłuszczów roślinnych w grupie dobrze wytrenowanych wioślarzy (T), charakteryzujących się wyższym maksymalnym poborem tlenu, stężenie α-tokoferolu w osoczu przed wysiłkiem było niższe w porównaniu z grupą studentów (NT). Wskazuje to, że trening fizyczny zwiększa zapotrzebowanie na witaminę E. Wykazano, że stężenie TBARS w osoczu przed wysiłkiem było w grupie T statystycznie istotnie wyższe w porównaniu z grupą NT. W grupie wioślarzy stwierdzono ponadto ujemną, statystycznie istotną korelację między stężeniem TBARS i α-tokoferolu w osoczu, co pozwala przypuszczać, że α-tokoferol odgrywa ważną rolę w zapobieganiu peroksydacji lipidów osocza. Po wyczerpującym wysiłku stężenie α-tokoferolu w osoczu było znamiennie podwyższone tylko w grupie wytrenowanych wioślarzy (T) wskazując, że zasoby witaminy E w tkankach łatwiej ulegały redystrybucji w porównaniu z grupą nietrenujących (NT). Stwierdzono także, że spadek stężenia TBARS w osoczu po wysiłku był większy w grupie T niż w grupie NT, co może wskazywać, że trening fizyczny zwiększa możliwości szybszego utleniania pośrednich produktów peroksydacji lipidów.