EN
The study was conducted on 40 women in the early postmenopausal period, aged 52.3±3.1 years with primary osteoporosis unmanageable in treatment, divided into 2 groups based on a randomized list. Group I (n-20) was administered orally fluoride 0.25 mg kg-1 24 h-1 with modified transdermal hormone therapy/HRT, and group II (n-20) was administered orally fluoride and supplement hormonal therapy(HST) in 21 therapeutic cycle. The serum concentrations of osteocalcin (OC), procollagen(PICP), insulin-like growth factor I (IGF-1), prolactin basic (PRL) and prolactin after metoclopramide (PRL/ MCP) 4 times by using radioimmunoassy methods, before treatment and after 1, 3, 12 months of treatment. Bone mineral density (BMD) L2 – L4 was determined before treatment and at 12 month with a dualenergy x-ray absorptiometry scanner (Lunar DPX-1Q). In group I women receiving fluoride and transdermal HRT IGF-1 increased significantly while the concentrations of OC and PICP significantly decreased after 3 and 12 months of treatment but no statistically significant changes in the PRL concentration occurred. In group II women receiving orally fluoride and HST, a significant decrease in the concentration of IGF-1, OC after 3 and 12 months and a significant increase in the concentration of PRL and PRL/ MCP after 1, 3 and 12 months of treatment compared with the baseline values appeared. The concentration of type I procolagen (PICP) showed no statistically significant changes. Increase in bone mineral density was statistically significant L1, L2 (p < 0.05), L3, L4 (p < 0.01) compared with the baseline in the group receiving transdermal HRT. In women receiving fluoride and orally HST increase in the bone mineral density for L1 and L2 was non-insignificant, whereas for L3 and L4 it was significantly higher compared with the baseline (p < 0.05).
PL
Badaniem objęto 40 kobiet we wczesnym okresie pomenopauzalnym, w wieku 52,3±3,1 lat, podzielonych wg listy randomizowanej na dwie grupy: grupę I. (n-20) otrzymującą doustnie fluor w dawce 0,25 mg kg-1 24 h-1 oraz zmodyfikowaną przezskórną hormonoterapię zastępczą (HTZ), grupę II (n-20) otrzymującą doustnie fluor w dawce 0,25 mg kg-1 24 h-1 i hormonoterapię wspomaganą (HTW) w postaci tabletek. Cykle terapeutyczne w obu grupach trwały 21 dni w miesiącu z następową przerwą 7 dni w celu wystąpienia krwawienia z odstawienia przez okres jednego roku. W surowicy oceniano stężenia osteokalcyny (OC), prokolagenu (PICP), insulinopodobnego czynnika wzrostu (IGF-1), podstawową prolaktynę (PRL) i po teście z metoklopramidem (PRL/MCP) radioimmunologicznie czterokrotnie: przed leczeniem oraz po 1. 3. i 12. miesiącu leczenia. Gęstość mineralną trzonów kręgów lędźwiowych L2 –L4 badano przed leczeniem i po 12 miesiącach leczenia densytometrem, firmy Luna (DPX-1Q), metodą DEXA. U kobiet z grupy I otrzymującej doustnie fluor i przezskórnie HTZ wystąpił znamienny wzrost stężenia IGF-1, znamienne obniżenie OC, PLCP po 3 i 12 miesiącach leczenia oraz brak statystycznych zmian w stężeniu prolaktyny. Natomiast u kobiet z grupy II otrzymującej w postaci tabletek doustnie fluor i hormonoterapię wspomaganą HTW wystąpiło znamienne obniżenie stężeń IGF-1, OC po 3 i 12 miesiącach leczenia oraz znamienny wzrost stężenia prolaktyny podstawowej i po teście z metoklopramidem po 1. 3. i 12. miesiącu leczenia w porównaniu z wartościami wstępnymi. Stężenia prokolagenu w czasie stosowania doustnie fluoru i HTW nie wykazywały znamiennych różnic. Gęstość mineralna L2-L4 wykazywała znamienne przyrosty u kobiet z grupy I. Natomiast u kobiet z grupy II gęstość mineralna L1, L2 nie wykazywała przyrostu znamiennego, a w kręgu L3, L4 występował znamienny przyrost w porównaniu z wartościami wyjściowymi (p < 0,01).