Zarobkowanie ludnosci wiejskiej a wielofunkcyjny rozwoj wsi

• Autorzy: Sikorska A.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Treść pracy zawiera merytoryczne uzasadnienie klasyfikacji wsi według stopnia zaawansowania procesu wielofunkcyjnego rozwoju. Za główny wyznacznik selekcji zastosowano kryterium wysokości udziału ludności pracującej zarobkowo poza rolnictwem. Wychodząc z takiego podziału, na podstawie rozmieszczenia wsi wielofunkcyjnych w poszczególnych regionach kraju, scharakteryzowano uwarunkowania decydujące o przekształceniach funkcjonalno-strukturalnych obszarów wiejskich. Ponadto przedstawiono różnice w alokacji zatrudnienia zarobkowego ludności wiejskiej w podziale na wsie tradycyjne i wielofunkcyjne. Z kolei na podstawie zmian zachodzących na rynku pracy w obu wyodrębnionych typach wsi ukazano odmienności w kształtowaniu się lokalnego rozwoju oraz wskazano na podstawy dyferencjacji obszarów wiejskich. Praca została w całości oparta na materiale źródłowym pochodzącym z ankiety zrealizowanej w Zakładzie Badań Społecznych w 1992r. oraz z sondażu przeprowadzonego metodą korespondencyjną na tej samej próbie badawczej w 1994r. Zanalizowany materiał potwierdził, że dotychczas głównym czynnikiem decydującym zaawansowaniu w procesie wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich było położenie wsi względem ośrodków uprzemysłowionych i aglomeracji stwarzających duże możliwości po- zarolniczego zatrudnienia. W konsekwencji zróżnicowanie w udziale wsi o charakterze wielofunkcyjnym według makroregionów jest bardzo duże. Wśród głównych wniosków wynikających z analizy zatrudnienia we wsiach wielofunkcyjnych i tradycyjnych wymienić należy prawidłowość, że w pierwszej z wymienionej grupy wsi, mieszkańcy cechują się relatywnie większą skłonnością do mobilności zawodowej i podejmowania różnorodnej działalności gospodarczej niż mieszkańcy wsi o charakterze tradycyjnym. Można przewidywać, że obserwowane zjawiska będą powodowały dalsze powiększanie się przestrzennych różnic w warunkach cywilizacyjnych i w poziomie życia rodzin zamieszkujących obszary wiejskie, tym bardziej że pomiędzy porównywanymi typami wsi zaznaczają się też różnice w rozwoju infrastruktury.

RU

Содержание разработки включает существенно обоснованные классификации деревни, проведенные в соответствии со степенью расширения процесса многофункционного развития. Главным определителем селекции является критерий уд.веса населения, работающего для заработка вне сельского хозяйства. Исходя из такого способа, на основании размещения многофункциональных деревень в отдельных регионах страны, были определены обусловленности, решающие о функционально-структурных преобразованиях сельских районов. Кроме того, представлены разницы, касающиеся алокации занятости для заработка сельского населения, в разделении на традиционные и многофункционные деревни. В свою очередь, на основе происходящих на рынках труда изменениях, в обоих выделенных типах деревень представлялись разновидности в формировании местного развития и указывались основы дифференцирования сельских районов. Разработка была полностью основана на источниках, получаемых из анкеты, реализованной в Отделе общественных исследований в 1932г., и зондирования, произведенного корресповдекционным методом на этой же исследовательской пробе в 1994г. Полученный материал подтвердил, что, до сих пор, главным решающим фактором в процессе расширения многофункционного развития сельских районов было расположение деревни в зависимости от промышленных районов и агломераций, создающих большие возможности внесельскохозяйственной занятости. В результате дифференциация уд.веса деревни многофункционного характера в макрорегиоках страны очень большая. Среди главных выводов, вытекающих из анализа занятости в многофункционных и традиционных деревнях, следует отметить закономерность, свидетельствующую, что в первой группе указанных деревень жители проявляют сравнительно большую склонность к профессиональной мобильности и разнообразной хозяйственной деятельности, чем жители традиционных деревень. Можно предвидеть, что наблюдаемые явления будут способствовать дальнейшему увеличению пространственных разниц в цивилизационных условиях и уровне жизни семей, живущих в сельских районах, тем более, что между сравниваемыми типами деревень появляются также разницы в развитии инфраструктуры.

EN

The paper presents a merit justification of the classification of villages according to advancement of the process of their multifunctional development. The share of people working outside agriculture in the total active population has been regarded the main criterion for this selection. Taking such diversification as a starting point for the investigation and considering the spread of the multifunctional villages in particular regions of the country, conditions deciding about the functional-and-structural changes in rural areas were determined. Differences in allocation of employment opportunities for the rural population were presented as well taking into consideration division into two types of villages: traditional and multifunctional ones. Basing on the changes occurrence on the labour market in the both distinguished types of villages, differences in local development were presented as well as the features determining diversification of the rural areas. The study was entirely based on the questionnaire data obtained by the Social Studies Department in 1992 and then verified in survey done in the same sample in 1994. The analysis confirmed that location of a village in the industrial region or near the urban centres which creates potential non-agricultural working places for rural population has proved to be the main factor influencing the process of multifunctional development of rural areas so far. In effect diversification of the macro-regions from the viewpoint of the share of multifunctional villages is very big. It also resulted from the study that inhabitants of the multifunctional villages are much more mobile and willing to conduct different activities than those living in traditional villages. The phenomena observed will probably make differences in working and living standards of rural population deepen - including differences in development of the infrastructure of rural areas.

Słowa kluczowe

PL

praca; rozwoj wielofunkcyjny; wies; zatrudnienie; rozwoj wsi; ludnosc wiejska; zatrudnienie poza rolnictwem

• Wydawca: -
• Czasopismo: Komunikaty, Raporty, Ekspertyzy. Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej
• Rocznik: 1996
• Tom: 395
• Opis fizyczny: s.23,rys.,tab.

Twórcy

autor

Sikorska A.