Woda jako czynnik zagrozenia w krajobrazie rolniczym

• Autorzy: Mioduszewski W
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Naturalne zjawiska, jakimi są powodzie i susze, stają się zagrożeniami gdy wpływają ujemnie na działalność gospodarczą człowieka. Natomiast aktywność człowieka powoduje wzrost zagrożeń czynnikiem wodnym ujemnie oddziałującym zarówno na samego człowieka, jak i na środowisko przyrodnicze. W pracy przeanalizowano warunki występowania powodzi i suszy, skutki jakie wywierają na człowieka oraz metody ograniczenia niekorzystnego oddziaływania zjawisk ekstremalnych. Metody ochrony i zapobiegania zagrożeniom wywołanym wodą są następujące: - dostosowanie ekstremalnych zjawisk przyrodniczych do potrzeb człowieka, tzn. uniezależnienie się człowieka od zmiennych warunków przyrodniczych; - dostosowanie działalności człowieka do występujących zjawisk przyrodniczych, tzn. takie zagospodarowanie i użytkowanie terenu, aby ekstremalne zjawiska przyrodnicze w możliwie małym stopniu oddziaływały na człowieka. Pierwsza metoda jest związana głównie z koniecznością rozbudowy infrastruktury technicznej i wywiera ujemny wpływ na środowisko przyrodnicze, dlatego coraz większą uwagę przywiązuje się do drugiej metody, która umożliwia ograniczenie ujemnych skutków oddziaływań wody, a jednocześnie jest przyjazna dla środowiska przyrodniczego.

EN

Natural phenomena like floods or droughts become disastrous when negatively affecting human economy. Human activity, however, increases the risk of water threat, which negatively affects both man and natural environment. This paper analyses the conditions of flood and drought occurrence, the effects they exert upon man and the methods of limitation of unfavourable, extreme phenomena. The methods to control and prevent water threats are as follows: - an adjustment of extreme natural phenomena to human needs i.e. releasing of man from variable natural conditions; - an adjustment of human activity to the natural phenomena i.e. such a management and utilization of the ground to minimize the effect of the extreme natural phenomena. The first method is mainly connected with the necessity for the development of technical infrastructure and exerts a negative environmental impact, thus more attention is being paid to the second method, which is environmental- friendly and permits at the same time limitation of the negative water stresses.

Słowa kluczowe

PL

susza; produkcja roslinna; krajobraz rolniczy; woda; jakosc; rolnictwo; powodzie; gospodarka wodna; zagrozenia srodowiska

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 1998
• Tom: 459
• Opis fizyczny: s.43-69,rys.,tab.bibliogr.

Twórcy

autor

Mioduszewski W

• Instytut Melioracji i Uzytkow Zielonych, Falenty, 05-090 Raszyn

Bibliografia

• BOBIŃSKI E., ŻELAZIŃSKI J. 1996. Mity i złudzenia ochrony przeciwpowodziowej - skutki i drogi przezwyciężenia. Konf. Zagrożenia powodziowe w zlewniach górskich. Bielsko-Biała, 1997. ODGW.
• CEBULAK K.1995. Ochrona przeciwpowodziowa prawostronnych Żuław. Projekt Badawczy PBZ - 061-01. Elbląg: IMUZ maszyn.
• CIEPIELOWSKI A., DĄBKOWSKI L. 1995. Problemy małej retencji w lasach. Sylwan nr 11.
• FOTYMA M., KĘSIK A., ZASTAWNY J. 1997. Zalecenia agrotechniczne dla terenów dotkniętych powodzią. Puławy: IUNG.
• FRAMJI K.K., GARG B.C. 1976. Flood control in the world. ICID New Delhi.
• GÓRNIAK A. 1996. Substancje humusowe i ich rola w funkcjonowaniu ekosystemów słodkowodnych. UW. Filia w Białymstoku.
• GRAHAM W., LEST L. 1995. Non-structural aspects of flood management in India. ICID Journal vol 44 nr 1.
• KASSENBERG A. 1997. Informacja ustna. Konferencja pt. "Użytkowanie i ochrona zasobów wód powierzchniowych w Polsce" Komitet Naukowy „Człowiek i środowisko". Warszawa: PAN.
• Klęski żywiołowe: Prognozowanie, zapobieganie. 1993. Praca zbiorowa. Seminarium polsko-francuskie. Warszawa: IMiGW.
• KOWALCZAK P., FARUT R., KAPIŃSKA-KASPRZAK M., KUŹNICKA M., NAGAR P. 1997. Hierarchia potrzeb obszarowych małej retencji. Materiały Badawcze. Warszawa: IMiGW.
• KOZŁOWSKI S. 1993. Prognoza ostrzegawcza zmian środowiskowych warunków życia człowieka na początku XXI w. Komitet Naukowy „Człowiek i Środowisko". Warszawa: PAN.
• KOŹMIŃSKI C. 1986. Skutki posuch i nadmiaru opadów oraz efekty nawadniania w produkcji roślinnej. ZPPNR z. 268
• LAMBOR J. 1962. Metody prognoz hydrologicznych. Warszawa: WKiŁ.
• MIODUSZEWSKI W. 1994. Ochrona i kształtowanie zasobów wodnych w małych rolniczych zlewniach rzecznych. IMUZ, Falenty, Mater. Infor. nr 25.
• MIODUSZEWSKI W. 1997a: Formy małej retencji i warunki jej realizacji. Informacje Naukowe i Techniczne nr. 1. Mater, na Konf. Mała retencja wodna, Sielpia Wielka.
• MIODUSZEWSKI W. 1997b: Gospodarka wodna w małych zlewniach rolniczych elementem ochrony zasobów wodnych. Biul. Infor. Melior. Rol., nr 3/4.
• MIODUSZEWSKI W., PASTERNAK A. 1995. System zabezpieczenia przeciwpowodziowego terenów nizinno-depresyjnych Żuław Wielkich i Elbląskich. Inżynieria Morska i Geotechnika, nr 6.
• Non-structural aspects of food management in Bangladesh, 1995. Bancid, Dhaka.
• Nowa encyklopedia powszechna. 1997. Warszawa: PWN.
• Ochrona przed powodzią. 1992. Praca zbiorowa pod red. K. Mosieja i A. Ciepielowskiego. Falenty: IMUZ.
• Ochrona wód podziemnych. 1984. Praca zbiorowa pod red. A. S. Kleczkowskiego. Warszawa: Wydaw. Geologiczne.
• OKRUSZKO H. 1997. A woda płynie do morza. Nauka i Przyszłość, nr 9. (wywiad przeprowadzony przez H. Lewandowską).
• OSTROMĘCKI J. 1973. Podstawy melioracji nawadniających. Warszawa: PWN.
• Potrzeby i możliwości zwiększenia retencji wodnej na obszarach wiejskich. 1996. Praca zbiorowa pod red. W. Mioduszewskiego i E. Kacy. Falenty: IMUZ, Materiały Seminaryjne, nr 37.
• Program rozwoju melioracji do 2025 roku. 1997. Warszawa: MRiGŻ.
• Problemy gospodarowania wodą w rolnictwie w świetle suszy 1992 roku. 1993. Praca zbiorowa pod red. E. Kacy. Materiały Semin. nr 33. Falenty: IMUZ.
• Przemiany stosunków wodnych w Polsce w wyniku procesów naturalnych i antropogenicznych. 1993. Praca zbiorowa pod red. I. Dynowskiej. Kraków: UJ.
• Rocznik statystyczny. Ochrona środowiska. 1996. Warszawa: GUS.
• SCHULTZ E. 1993. Land and water management. Delft: International Institute for Infrastructural, Hydraulic and Environmental Engineering.
• Sharing the challenge. Floodplain management into the 21 st century. 1994. Report of the Integracy Floodplain Management Review Committee. Washington.
• Stan i wykorzystanie zasobów wód powierzchniowych w Polsce. 1996. Pod red. J. Zielińskiego i H. Słoty. Warszawa: IMiGW.
• Stan środowiska w Polsce. 1993. Praca zbiorowa pod red. R. Andrzejewskiego i M. Baranowskiego. Warszawa: PIOŚ.
• Współczesne problemy melioracji. 1993. Pod red. Cz. Somorowskiego. Warszawa: SGGW.
• VERRY E.S. 1981. Water table and streamflow changes after striping and clear- cutting an undrained sprace bog. Proc. of the Sixth International Peat Congress. Duluth.
• Zasady ekopolityki w rozwoju obszarów wiejskich. 1995. Pod red. L. Ryszkowskiego i S. Bałazego. Poznań: Zakład Badań Środowiska Rolniczego i Leśnego.