Anadromiczne minogi w Polsce: minog morski Petromyzon marinus L. i minog rzeczny Lampetra fluviatilis [L.] - stan i zagrozenia

• Autorzy: Witkowski A

Warianty tytułu

EN

Anadromous lampreys in Poland: Sea lamprey Petromyzon marinus L. and European river lamprey Lampetra fluviatilis [L.] - the present state and threats

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W obrębie autochtonicznej ichtiofauny anadromiczne minogi – minóg morski (Petromyzon marinus) i rzeczny (Lampetra fluviatilis) należą do grupy najbardziej zagrożonych gatunków (kategorie CR i EN). Ich obecne występowanie ograniczone jest już tylko do północnych obszarów Polski. Za główne przyczyny ich zaniku należy uznać wielowiekowe przełowienie, hydrotechniczną zabudowę cieków, regulacje i zanieczyszczenia wód

EN

Sea lamprey (P. marinus) and European river lamprey (L. fluviatilis) are among the threatened species (IUCN categories: CR and EN, respectively). Their present distribution in Poland is limited to a few coastal rivers (with no hydrotechnical constructions) and sea bays where they are noted sporadically and in small numbers at decreasing number of localities. The main reasons for their decline are: longlasting overexploitation, channelization and fragmentation of rivers, and water pollution. Ceasing the exploitation, the distinct improvement in water quality of our rivers, and legal protection create a hope that in some regions of northern Poland these lampreys will have a chance to survivea

Słowa kluczowe

PL

minogi; gatunki anadromiczne; minog morski; Petromyzon marinus; minog rzeczny; Lampetra fluviatilis; stan obecny; zagrozenia; Polska

• Wydawca: -
• Czasopismo: Chrońmy Przyrodę Ojczystą
• Rocznik: 2010
• Tom: 66
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.89-96,rys.,tab.,fot.,bibliogr.

Twórcy

autor

Witkowski A

• Uniwersytet Wroclawski, ul.Sienkiewicza 21, 50-335 Wroclaw

Bibliografia

• Adamski P., Bartel R., Bereszyński A., Kepel A., Witkowski Z. (red.) 2004. Gatunki zwierząt (z wyjątkiem ptaków). Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 - podręcznik metodyczny. Ministerstwo Środowiska, Warszawa.
• Amirowicz A. 2001. Zagrożone gatunki ryb i minogów w ichtiofaunie województw małopolskiego i śląskiego. Roczn. Nauk. PZW 14 (supl.): 249-295.
• Bartel R. 1992. Ryby anadromiczne w ichtiofaunie Polski. Komunikaty Rybackie 2: 24-26.
• Bartel R. 1993. Anadromous fishes in Poland. Bull. Sea Fish. Inst. 1: 3-15.
• Bartel R., Wiśniewolski W, Prus P. 2007. Impact of the Włocławek Dam on migratory fish in the Vistula River. Arch. Ryb. Pol. 15: 141-156.
• Brähmick U., Rothe U., Schuhr H., Tautenhahn M., Thiel U., Wolter C., Zahn S. 1998. Fische in Brandenburg. Ministerium f. Ernährung, Landwirtschaft und Forsten des Landes Brandenburg. Institut f. Binnenfischerei e.V. Pots- dam-Sacrov.
• Buras P., Wiśniewolski W, Błachuta J., Błachuta J., Bontemps S., Heese T. 2004. Certa, Vimba vim- ba (L.), dorzecza Wisły: historia, stan aktualny i perspektywy. Arch. Ryb. Pol. 12 (supl.): 117-130.
• Dębowski P., Heese T., Radtke G., Arciszewski M. 2001. Stan poznania ichtiofauny rzek i jezior Pomorza. Roczn. Nauk. PZW 14 (supl.): 93-128.
• Elwertowski J. 1954. O minogu bałtyckim - zapomnianej rybie. Gosp. Ryb. 6: 10.
• Głowaciński Z. (red.) 2001. Polska czerwona księga zwierząt - kręgowce. PWRiL, Warszawa.
• Głowaciński Z. (red.) 2002. Czerwona lista zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce. IOP PAN, Kraków.
• Hardisty M.W 1986. Petromyzon marinus Linaneus, 1758. W: Holčik J. (red.). Petromyzontiformes. 1/I. The freshwater fishes of Europe. AULA- Verl., Wiesbaden: 95-116.
• Hardisty M.W, Potter J.C. (red.). 1981. The biology of lampreys. Academic Press, London-New York.
• Holčik J. (red.) 1986. Petromyzontiformes. 1/I. The freshwater fishes of Europe. AULA-Verl., Wiesbaden.
• Jokiel J. 1983. Minogi w Polsce. Bull. Sea Fish. Inst. 75-76: 23-26.
• Kazimierczak T 1965. Jeszcze o minogu morskim, Petromyzon marinus L. Przeg. Zool. 9: 444.
• Makowiecki D. 2003. Historia ryb i rybołówstwa w holocenie na Niżu Polskim w świetle badań archeoichtiologicznych. Inst. Archeol. i Etn. PAN, Poznań.
• Morawska B. 1968. Ryby i rybactwo w Wiśle pod Włocławkiem. Zesz. Nauk. SGGW 7: 23-56.
• Pax F. 1925. Wirbeltierfauna von Schlesien. Faunis- tische und tiergeographische Untersuchungen im Odergebiet. V. Pisces. Berlin: 516-537.
• Penczak T. 1964. Minóg morski, Petromyzon marinus L., złowiony w Pilicy, lewobrzeżnym dopływie środkowej Wisły. Przeg. Zool. 8: 261-265.
• Raczyński M. 2003. Biologiczna i morfologiczna analiza porównawcza minoga rzecznego (Lam- petra fluviatilis L.) z Odry i Wisły. Rozprawa doktorska AR w Szczecinie.
• Rembiszewski J.M., Rolik H. 1975. Krągłouste i ryby. Katalog Fauny Polski. Tom 38. PWN, Warszawa.
• Rozporządzenie 2004. Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska z dnia 28 września 2004 roku w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną. Dz. U. Nr 220 (2004), poz. 2237.
• Stein G.H.W. 1936. Mitteilungen zur Wirbeltierfauna in der östlichen Mark. Märkische Tierwelt. 1: 234-236.
• Tiedemann R., Moll K., Paulus K.B., Scheer M., Wil- liot P., Bartel R., Gessner J., Kirschbaum F. 2007. Atlantic sturgeons (Acipenser sturio, Acipenser oxyrinchus): American females successful in Europe. Naturwissenschaften 94 (3): 213-217.
• Thumann M.E. 1943. Fang eines Meerneunauges in der Oder. Fischerei Zeitung 46: 149.
• van Damme P.A., Hostens K., Ollevier F. 1994. Fish species of the Lower Zeeschelde: a comparison with historical checklist. Belg. J. Zool. 124: 93-103.
• Wiśniewolski W, Augustyn L., Bartel R., Depowski R., Dębowski P., Klich M., Kolman R., Witkowski A. 2004. Restytucja ryb wędrownych a drożność polskich rzek. Wyd. IRS, Olsztyn.
• Witkowski A. 1992. Threats and protection of freshwater fishes in Poland. Netherl. J. Zool. 42: 243-259.
• Witkowski A. 1995. Stan obecny i perspektywy ochrony minogów (Petromyzonidae) w Polsce. Chrońmy Przyr. Ojcz. 4: 19-29.
• Witkowski A. 1996. Changes in distribution of the River lamprey, Lampetra fluviatilis (L.), in Poland and the reasons for the species decline. Zool. Pol. 41 (suppl.): 93-98.
• Witkowski A. 2000. Minóg morski - Petromyzon marinus Linnaeus, 1758. W: Brylińska M. (red.). Słodkowodne ryby Polski. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa: 133-137.
• Witkowski A. 2001. Petromyzon marinus Linné, 1758 Minóg morski. W: Głowaciński (red.). Polska czerwona księga zwierząt - kręgowce. PWRiL, Warszawa: 323-325.
• Witkowski A. 2004a. Petromyzon marinus (L., 1758). W: Adamski P., Bartel R., Bereszyński A., Ke- pel A., Witkowski Z. (red.). Gatunki zwierząt (z wyjątkiem ptaków). Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 - podręcznik metodyczny. Ministerstwo Środowiska, Warszawa, 6: 181-183.
• Witkowski A. 2004b. Lampetra fluviatilis (L., 1758) Minóg rzeczny. W: Adamski P., Bartel R., Bereszyński A., Kepel A., Witkowski Z. (red.). Gatunki zwierząt (z wyjątkiem ptaków). Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 podręcznik metodyczny. Ministerstwo Środowiska, Warszawa, 6: 187-189.
• Witkowski A., Błachuta J., Kotusz J., Kusznierz J. 2000. Lampreys and fishes of the upper and middle Odra basin (Silesia, SW Poland). The present situation. Acta Hydrobiol. 42: 283-303.
• Witkowski A., Kotusz J., Przybylski M. 2009. Stopień zagrożenia słodkowodnej ichtiofauny Polski: Czerwona lista minogów i ryb - stan 2009. Chrońmy Przyr. Ojcz. 65: 33-52.