Kolekcja alloplazmatycznych cytoplazmatycznie meskojalowych form tytoniu uprawnego Nicotiana tabacum

• Autorzy: Berbec A
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Cytoplazmę szeregu gatunków rodzaju Nicotiana - N. amplexicaulis, N. bigelovii, N. debneyi, N. eastii, N. exigua, N. glauca, N. glutinosa, N. goodspeedii, N. knightiana, N. occidentalis, N. plumbaginifolia, N. raimondii, N. suaveolens, N. undulata - wbudowano poprzez serię krzyżowań wypierających do genomu uprawnego tytoniu N. tabacum - odmiany Zamojska 4. Kolekcja tak uzyskanych alloplazmatycznych analogów obejmuje także formę ze zmutowaną cytoplazmą N. tabacum. Niektóre z form alloplazmatycznych uzyskano w IUNG (N. amplexicaulis, N. eastii, N. exigua, N. glauca, N. knightiana, N. raimondii, N. tabacum), a pozostałe otrzymano z innych jednostek badawczych. U większości form reakcja na chloroplastowy marker tentoksynę była zgodna z reakcją gatunku dawcy cytoplazmy. Wszystkie rodzaje obcej cytoplazmy (z wyjątkiem cytoplazmy N. knightiana) wywołały efekt pełnej męskiej jałowości u alloplazmatycznych analogów odmiany Zamojska 4. Stopień modyfikacji organów męskich obejmował zakres - od całkowitego braku pręcików u form cms suaveolens, cms tabacum, cms glauca, poprzez pręciki zniekształcone i szczątkowe, występowanie struktur stygmatoidalnych i petaloidalnych, aż do pręcików pozornie normalnych u cms knightiana i cms raimondii. U niektórych form alloplazmatycznych obserwowano również modyfikacje słupka, polegające głównie na występowaniu wielokrotnych znamion oraz niekiedy na skróceniu i staśmieniu całych słupków. Wśród form alloplazmatycznych obserwowano również pewne zróżnicowanie pokroju roślin. U kilku z nich wystąpiła zwiększona podatność na mączniaka rzekomego tytoniu.

EN

Cytoplasms of several Nicotiana species - N. amplexicaulis, N. bigelovii, N. debneyi, N. eastii, N. exigua, N. glauca, N. glutinosa, N. goodspeedii, N. knightiana, N. occidentals, N. plumbaginifolia, N. raimondii, N. suaveolens, N. undulata - were bred into the N. tabacum genomic background of flue cured tobacco Zamojska 4 cv. The collection includes also a cms analogue of Zamojska 4 cv. with, N. tabacum cytoplasm mutant. Some of the alloplasmics were originally obtained in this laboratory (TV. amplexicaulis, N. eastii, N. exigua, N. glauca, N. knightiana, N. raimondii). The remaining ones were acquired from other laboratories and backcrossed into Zamojska 4. Most alloplasmics showed response to tentoxin compatible with that of the cytoplasm donor. All alien cytoplasms except that of N. knightiana produced full male sterility in Zamojska 4. The extent of male organ modifications varied from complete absence of stamens (N. suaveolens, N. tabacum) throught petaloid and stigmatoid structures (most common effect), malformed stamens (N. amplexicaulis, N. glauca) up to apparently normal stamens (N. raimondii, N. knightiana). Pistils were also affected in some of the alloplasmics, multiple stigmas, shortening and fasciation being the most frequent alterations. Some variation in growth and morphology was observed among the alloplasmic analogues of Zamojska 4. Some of the alloplasmics showed increased susceptibility to blue mold.

Słowa kluczowe

PL

hodowla roslin; Nicotiana tabacum; mieszance alloplazmatyczne; tyton uprawny; cytoplazmatyczna meska sterylnosc; kolekcje odmian; rosliny uzytkowe

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 1998
• Tom: 463
• Opis fizyczny: s.51-61,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Berbec A

• Instytut Uprawy, Nawozenia i Gleboznawstwa, ul. Czartoryskich 8, 24-100 Pulawy

Bibliografia

• Berbeć J. 1966. Badania nad krzyżówką N. glauca x N. tabacum. Pam. Puł. 21: 195-209.
• Berbeć J. 1972. Issledovanija mużskoj sterilnosti tabaka i jego isspolzovanije v semenovodstvie gibridov. Mezdunarod. Symp. Kom. RWPG Warszawa: 1-5.
• Berbeć J. 1974. A cytoplasmic male sterile mutant form of Nicotiana tabacum L. Z. Pflzucht. 73: 204-216.
• Berbeć A. 1994. Cytologiczne, morfologiczne i użytkowe właściwości alloplazmatycznych form tytoniu uprawnego Nicotiana tabacum L. z cytoplazmą gatunków N. knightiana Goodspeed i N. raimondii Macbride. Rozprawa habilitacyjna. IUNG, Puławy H(6): 129 ss.
• Berbeć J., Berbeć A. 1992. Męska jałowość u tytoniu Nicotiana tabacum L. uzyskana drogą jednoetapowego podstawienia cytoplazmy gatunku Nicotiana eastii Kostoff. Pam. Puł. 100: 135-139.
• Berbeć A., Berbeć J., Doroszewska T. 1990. Graded effects of four alien cytoplasms in Nicotiana tabacum L. Bul. Spec. CORESTA, 1990, Symposium Kallithea: 143.
• Berbeć A., Doroszewska T. 1992. Alloplazmatyczne formy tytoniu uprawnego Nicotiana tabacum L. z podstawioną cytoplazmą gatunków Nicotiana amplexicaulis, N. knightiana i N. raimondii. Pam. Puł. 100: 142-150.
• Burk L.G., Durbin R.D. 1978. The reaction of Nicotiana species to tentoxin. J. Hered. 69: 117-120.