PL
Przedstawiono model teoretyczny oddziaływania na glebę wąskiego elementu roboczego spulchniacza rotacyjnego. Model ten uwzględnia zróżnicowanie stref oddziaływania trójkierunkowego i dwukierunkowego odkształcania gleby, rozdzielonych przez głębokość krytyczną. Głębokość krytyczna jest przy tym zmienna w czasie pracy spulchniacza rotacyjnego i dla danych parametrów gleby zależy od położenia kątowego elementu roboczego. W strefie odkształcenia trójkierunkowego model uwzględnia również boczne oddziaływania gleby na jej część centralną, odpowiadającą szerokości roboczej noża. Wykorzystanie przedstawionego do obliczeń momentu napędowego i zapotrzebowania na moc może stanowić podstawę dla doboru podstawowych parametrów konstrukcyjnych spulchniaczy rotacyjnych, jak również do ustalenia najwłaściwszych warunków ich eksploatacji.
EN
Paper presents the theoretical model a narrow working element of rotary cultivator acting on the soil. The model took into account the differentiation of three-directional action zones and two-directional soil deformations separated by critical depth. The critical depth varies within the time of rotary cultivator operation and depends - for given soil parameters - on angular position of working element. In three-directional deformation zone the model considers also lateral effects of the soil on its central part corresponding to working width of the edge. When applied to calculating driving torque and power requirement the model presented may be a basis for selecting essential construction parameters of rotary cultivators as well as for determining their optimum operation conditions.